Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Στην οικονομία, το προσφυγικό και την ανάγκη για ενότητα που επιβάλλει το Βrexit θα είναι εστιασμένη η σημερινή κρίσιμη ομιλία για την κατάσταση της Ε.Ε. που θα εκφωνήσει ενώπιον της ολομέλειας της Ευρωβουλής ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
Οι προσδοκίες είναι μεγάλες και οι εισηγήσεις που δέχεται από τις υπηρεσίες του, τους επιτρόπους και Ευρωπαίους ηγέτες είναι πολλές, ωστόσο την τελική διαμόρφωση του κειμένου θα την κάνει ο ίδιος και μέχρι την τελευταία στιγμή, όπως ανέφεραν χθες πηγές της Κομισιόν, έκανε τροποποιήσεις στο περιεχόμενο της ομιλίας.
Το καίριο ερώτημα έχει να κάνει περισσότερο με την οικονομία και με το πόσο μακριά θα πάει ο κ. Γιούνκερ σε κρίσιμα ζητήματα, όπως το Σύμφωνο Σταθερότητας για την οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης. Οι πιέσεις που δέχεται, κυρίως για τη χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας και της λιτότητας, είναι μεγάλες και προέρχονται κυρίως από τις χώρες του Νότου, ενώ αντίθετα οι Γερμανοί και οι άλλοι σκληροί του Βορρά δεν βλέπουν με καθόλου καλό μάτι μια τέτοια εξέλιξη.
Η ομιλία του προέδρου της Κομισιόν είναι εξαιρετικά επίκαιρη, γιατί θα παρουσιάσει τις προτεραιότητες της Επιτροπής για τους επόμενες 12 μήνες, μόλις δύο μέρες πριν από την άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., όπου οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες, χωρίς την παρουσία της πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, θα συναντηθούν στην Μπρατισλάβα για να συζητήσουν την επόμενη μέρα μετά το Βrexit.
Αναφορικά με τα οικονομικά, η κατάσταση φαίνεται ότι ξεκαθαρίζει σχετικά με το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ, αφού ο πρόεδρος της Κομισιόν θα εξαγγείλει σήμερα δύο πρωτοβουλίες. Η πρώτη έχει να κάνει με την παράταση της λειτουργίας του και η δεύτερη με την προικοδότησή του. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο κ. Γιούνκερ θα ανακοινώσει πρωτοβουλία παράτασης της λειτουργίας του επενδυτικού πακέτου, πιθανότατα μέχρι το 2020, με αύξηση της προικοδότησης με ένα ποσό το οποίο μέσω νέας μόχλευσης θα αυξήσει το συνολικό ύψος των πόρων από τα 315 τουλάχιστον στα 500 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, για να ενθαρρύνει την όσο το δυνατόν πιο μεγάλη αύξηση των πόρων θα ζητήσει από τα κράτη μέλη να προσθέσουν και εθνικά χρήματα στο Ταμείο.
Όσο ξεκαθαρισμένο φαίνεται το τοπίο στο παραπάνω θέμα, τόσο δύσκολη είναι οποιαδήποτε πρόβλεψη σχετικά με τις πρωτοβουλίες που θα εξαγγείλει, αν τελικά εξαγγείλει, για το Σύμφωνο Σταθερότητας. Όπως ανέφεραν χθες οι ίδιες πηγές, το βέβαιο είναι πως ο πρόεδρος της Κομισιόν θα αναφερθεί στην ομιλία του στην ευελιξία του Συμφώνου Σταθερότητας, το οποίο έχει ως βασικό αντικείμενο την ασφυκτική εποπτεία των δημοσιονομικών επιδόσεων των κρατών μελών, επιβάλλοντας ακόμη και μέσω κυρώσεων την τήρηση των κανόνων σε σχέση με το έλλειμμα και το χρέος. Είναι προφανές ότι ο κ. Γιούνκερ δεν πρόκειται να θέσει θέμα αλλαγής του ανώτατου ορίου του ελλείμματος που είναι το 3% του ΑΕΠ.
Στην καλύτερη περίπτωση να κάνει αναφορά σε πρωτοβουλία του για τη διεύρυνση αυτής της ευελιξίας του Συμφώνου Σταθερότητας, ώστε να μη λαμβάνονται υπ’ όψιν στο έλλειμμα δημόσιες δαπάνες για την παιδεία και τις επενδύσεις, με στόχο την αύξηση της απασχόλησης και την ενίσχυση της ανάπτυξης. Εάν το κάνει, θα είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη, γιατί θα απελευθερώσει τεράστια ποσά υπέρ της πραγματικής οικονομίας σε όλα τα κράτη μέλη. Ωστόσο, αυτό δεν είναι βέβαιο και θα εξαρτηθεί από το πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να πάει ο κ. Γιούνκερ, έχοντας εξασφαλίσει ότι δεν θα προκληθεί πολιτική κρίση εντός της Ευρωζώνης, γιατί είναι δεδομένη η «αλλεργία» του Βερολίνου σε οποιαδήποτε χαλάρωση του Συμφώνου. Πάντως, αντιστάσεις για τη μεγαλύτερη χαλάρωση του Συμφώνου υπάρχουν και στο εσωτερικό της Κομισιόν, κυρίως από την πλευρά του αντιπροέδρου για το ευρώ Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο οποίος είναι απολύτως ελεγχόμενος από τους «σκληρούς» της Ευρωζώνης.
Κατά τα άλλα, ο πρόεδρος της Κομισιόν θα αναφερθεί διεξοδικά στην τρομοκρατία, αλλά και στο προσφυγικό και στην ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων. Θα ζητήσει μεγαλύτερη αλληλεγγύη μεταξύ των «27» στο προσφυγικό, ωστόσο με δεδομένο ότι στο θέμα αυτό τα κράτη μέλη είναι διχασμένα, ο κ. Γιούνκερ θα επιχειρήσει να κρατήσει λεπτές ισορροπίες.
