Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Στο τελικό στάδιο της προετοιμασίας βρίσκεται η ατζέντα με τις προτάσεις που θα παρουσιάσει ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος στην επικείμενη διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των θεσμών, η οποία εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει στο τέλος Σεπτεμβρίου.
Μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα η επιτροπή εμπειρογνωμόνων για τις εργασιακές σχέσεις θα παραδώσει στον υπουργό Εργασίας το υπόμνημα με τις προτάσεις για τις βέλτιστες πρακτικές που υιοθετούνται στην Ευρώπη επί όλων των βασικών αξόνων της ατζέντας των εργασιακών σχέσεων.
Τις «κόκκινες» γραμμές της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και το διαπραγματευτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα λειτουργήσει η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα υπό τον κ. Κατρούγκαλο για το εργασιακό προσδιόρισε από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος χαρακτήρισε ως «ακατάβλητο σύμμαχο» το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε τίποτα λιγότερο από αυτό. Η κατοχύρωση, λοιπόν, και η εφαρμογή στην πράξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων αποτελούν θεμελιώδη προϋπόθεση για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στη χώρα μας».
Συνεπώς, οι βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές και η επαναφορά του θεσμού των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό των μισθολογικών και θεσμικών στοιχείων των όρων εργασίας αποτελούν τον σκληρό πυρήνα και το πολιτικό πλαίσιο της επικείμενης διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς.
«Η κατοχύρωση και η εφαρμογή στην πράξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων αποτελούν θεμελιώδη προϋπόθεση για
την εξασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στη χώρα μας» ανέφερε από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης
ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.
Ο πρωθυπουργός, όμως, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του έδωσε έμφαση και σε ένα ακόμη μείζον θέμα: Στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας μέσα από την αύξηση των μισθών. Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι πρέπει να στηριχθεί ο παράγοντας εργασία, επειδή, όπως επεσήμανε με έμφαση, «η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας δεν επιτυγχάνεται με τη μείωση του μισθολογικού κόστους». Αντίθετα, τόνισε ο πρωθυπουργός, «η αύξηση των μισθών και η αναδιανομή εισοδημάτων υπέρ του κόσμου της εργασίας είναι προϋπόθεση της ανάπτυξης και όχι αποτέλεσμά της».
Σε αυτό το μείζον θέμα υπάρχουν δύο εξαιρετικά σημαντικοί παράγοντες οι οποίοι θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους των θεσμών.
Ο πρώτος παράγοντας αφορά τη σταθερή και αμετακίνητη, μέχρι σήμερα, στάση των πιστωτών, οι οποίοι επιμένουν στη ρύθμιση των κατώτατων μισθών με κρατική παρέμβαση και στην πρωτοκαθεδρία των επιχειρησιακών συμβάσεων έναντι των κλαδικών συμβάσεων εργασίας.
Ο δεύτερος παράγοντας αφορά τα αντικειμενικά δεδομένα που προκύπτουν από την ίδια την αγορά εργασίας και τις επιπτώσεις της παρατεταμένης ύφεσης στη συνεχιζόμενη «βύθιση» των μισθών.
Από το σύνολο των 222.281 επιχειρήσεων που κατέγραψε το σύστημα «Εργάνη» για το 2015, οι 198.375 έχουν από έναν έως δέκα εργαζόμενους, ενώ 20.379 είναι οι επιχειρήσεις που απασχολούν 11 έως 50 άτομα.
Οι βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές και η επαναφορά
του θεσμού των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό των μισθολογικών και θεσμικών στοιχείων
των όρων εργασίας αποτελούν τον σκληρό πυρήνα και το πολιτικό πλαίσιο της επικείμενης διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς.
Σύμφωνα, όμως, με τα τελευταία στοιχεία του ΙΚΑ για τον μήνα Ιανουάριο του 2016, στις επιχειρήσεις με λιγότερους από δέκα μισθωτούς το μέσο ημερομίσθιο πλήρους απασχόλησης ανέρχεται στο 62,76% του μέσου ημερομισθίου των ασφαλισμένων σε επιχειρήσεις με πάνω από δέκα μισθωτούς, δηλαδή 32,10 ευρώ, ενώ ο μέσος μισθός ανέρχεται σε 59,78%, δηλαδή στα 673,97 ευρώ μικτά, δηλαδή περίπου 566 ευρώ καθαρά.
Η επέκταση συμβάσεων
Συνεκτιμώντας τις βασικές θέσεις της κυβέρνησης και των συνδικάτων για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και της ελεύθερης διαπραγμάτευσης των μισθών μέσα από διαπραγματεύσεις εργοδοτών και εργαζομένων, αναδεικνύεται ως μείζον θέμα το «ξεπάγωμα» της επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων εργασίας. Στο συγκεκριμένο θέμα εξακολουθεί να ισχύει η ρύθμιση του ν. 4024/11, άρθρο 37, που προβλέπει ότι «όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε περίπτωση συρροής με κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας και πάντως δεν επιτρέπεται να περιέχει όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από τους όρους εργασίας εθνικών συλλογικών συμβάσεων».
Σημειώνεται ότι στο θέμα αυτό οι βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές προβλέπουν την επέκταση των κλαδικών συμβάσεων εργασίας.
