ΕΛΛΕΙΜΜΑ ύψους 1.820 εκατ. ευρώ παρουσίασε το Μάρτιο του 2005 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αυξημένο κατά 838 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με εκείνο του ίδιου μήνα του 2004.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη δυσμενέστερη εξέλιξη όλων των επί μέρους ισοζυγίων, κυρίως όμως στη μεγάλη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων και στη σημαντική αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων.
Η διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της ΤτΕ, οφείλεται κυρίως στη σημαντική άνοδο των καθαρών πληρωμών για αγορές ποντοπόρων πλοίων και δευτερευόντως στην αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων. Αντίθετα, το εμπορικό έλλειμμα αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκε. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών περιορίστηκε κυρίως λόγω της επιδείνωσης του ισοζυγίου των ''λοιπών'' υπηρεσιών, στο οποίο καταγράφηκε έλλειμμα, έναντι μικρού πλεονάσματος το Μάρτιο του 2004. Μικρή μείωση παρατηρήθηκε, επίσης, στις καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες, επειδή οι ακαθάριστες εισπράξεις (δηλαδή οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους) αυξήθηκαν λιγότερο από ό,τι οι ακαθάριστες πληρωμές (δηλαδή οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος). Εξάλλου, τόσο οι ακαθάριστες όσο και οι καθαρές εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών έμειναν σχεδόν αμετάβλητες σε σύγκριση με το υψηλό επίπεδο του Μαρτίου του 2004. Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων σημείωσε σημαντική άνοδο, κυρίως επειδή αυξήθηκαν, σε σχέση με το Μάρτιο του 2004, οι πληρωμές τόκων επί ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου αλλά και δανείων. Τέλος, ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταβιβάσεων σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2004 αντανακλά κυρίως τη μείωση των καθαρών μεταβιβάσεων της ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση, ενώ περιορίστηκαν και οι καθαρές εισπράξεις των λοιπών τομέων (μεταναστευτικά εμβάσματα κ.λπ.).
Στο τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2005 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 3.829 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας σημαντική αύξηση (κατά 1.651 εκατ. ευρώ) έναντι εκείνου της αντίστοιχης περιόδου του 2004. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει την άνοδο του εμπορικού ελλείμματος, τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων και την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων. Αντίθετα, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών αυξήθηκε κατά την περίοδο αυτή, όχι όμως τόσο ώστε να αντισταθμίσει τη μη ευνοϊκή εξέλιξη των άλλων ισοζυγίων.
Το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά 723 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2004. Ειδικότερα, από τα αναλυτικά στοιχεία για τις εισπράξεις και τις πληρωμές προκύπτει ότι το εμπορικό ισοζύγιο χωρίς καύσιμα έχει επηρεαστεί σημαντικά από τις αγοραπωλησίες ποντοπόρων πλοίων. Συγκεκριμένα, το πρώτο τρίμηνο του 2005, οι εισπράξεις από πωλήσεις πλοίων έφθασαν τα 500 εκατ. ευρώ (από 188 εκατ ευρώ την ίδια περίοδο του 2004) και, αντίστοιχα, οι πληρωμές για αγορές πλοίων διαμορφώθηκαν σε 841 εκατ. ευρώ (από 55 εκατ. ευρώ). Παράλληλα, αυξημένες κατά 275 εκατ. ήταν οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων. Αντίθετα, αξίζει να επισημανθεί ότι το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων και πλοίων δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή, για την ακρίβεια μάλιστα μειώθηκε κατά 26 εκατ. ευρώ, αντανακλώντας το γεγονός ότι η μείωση (κατά 113 εκατ. ευρώ) των εισπράξεων από εξαγωγές εκτός καυσίμων και πλοίων ήταν μικρότερη από τη μείωση (κατά 139 εκατ. ευρώ) των πληρωμών για τις αντίστοιχες εισαγωγές.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών διευρύνθηκε κατά 113 εκατ. ευρώ. Η διεύρυνση αυτή οφείλεται στην περαιτέρω άνοδο των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες, κυρίως ναυτιλιακές (κατά 270 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το υψηλό επίπεδο του πρώτου τριμήνου του 2004). Οι ακαθάριστες εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 18,2%, αλλά οι ακαθάριστες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 31,2%, με αποτέλεσμα να περιοριστούν οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Επίσης, οι καθαρές πληρωμές για ''λοιπές'' υπηρεσίες αυξήθηκαν. Την ίδια περίοδο το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 379 εκατ. ευρώ, λόγω των αυξημένων πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.
Τέλος, η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων κατά 662 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2004 οφείλεται κυρίως στη μείωση των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση και σε μικρότερο βαθμό στη μείωση των καθαρών εισπράξεων των ''λοιπών'' τομέων.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Μάρτιο του 2005 οι χρηματικές ροές που αφορούσαν τις άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους και στην Ελλάδα από μη κατοίκους διαμορφώθηκαν σε σχετικώς χαμηλά επίπεδα. Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η ύψους 2.131 εκατ. ευρώ καθαρή εκροή ήταν αποτέλεσμα κυρίως της εκροής κεφαλαίων κατοίκων για τοποθετήσεις σε ομόλογα έκδοσης μη κατοίκων. 'Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, σημειώθηκε σημαντική εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων, κυρίως για καταθέσεις και τοποθετήσεις σε repos και παράλληλα, μεγάλη εισροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των καταθέσεων και των τοποθετήσεων εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε repos στο εξωτερικό.
Το τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2005 οι καθαρές άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν εκροή ύψους 30 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με εισροή 525 εκατ. ευρώ στην ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η εκροή κεφαλαίων κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό ανήλθαν σε 239 εκατ. ευρώ, ενώ, παράλληλα η αντίστοιχη εισροή στην Ελλάδα κεφαλαίων μη κατοίκων έφθασε τα 209 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 1.014 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, δεδομένου ότι η εκροή κεφαλαίων κατοίκων για τοποθετήσεις στο εξωτερικό (κυρίως σε ομόλογα, ύψους 5.815 εκατ. ευρώ) υπεραντιστάθμισε την εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για τοποθετήσεις στην Ελλάδα (κυρίως σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων, ύψους 4.408 και 1.075 εκατ. ευρώ αντίστοιχα). Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή 4.464 εκατ. ευρώ συνδέεται με τη σημαντική εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για καταθέσεις και τοποθετήσεις σε repos στην Ελλάδα (ύψους 12.639 εκατ. ευρώ). Η εισροή αυτή, αντισταθμίστηκε κατά ένα μέρος από την εκροή κεφαλαίων (ύψους 7.776 εκατ. ευρώ) για τοποθετήσεις κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, καθώς και από την εκροή κεφαλαίων (ύψους 393 εκατ. ευρώ) για την εξόφληση δανείων, που είχαν χορηγηθεί από μη κατοίκους σε κατοίκους (περιλαμβανομένης και της αποπληρωμής δανείων της γενικής κυβέρνησης ύψους 248 εκατ. ευρώ).
Στο τέλος Μαρτίου του 2005 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 1,8 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι, ήδη από τους πρώτους μήνες του 2003, η Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε να διαφοροποιεί τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου της, μειώνοντας τις τοποθετήσεις της σε νομίσματα χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τα οποία περιλαμβάνονται στα συναλλαγματικά διαθέσιμα, και αυξάνοντας εκείνα τα στοιχεία του ενεργητικού της που έχουν υψηλότερες αποδόσεις και είναι εκφρασμένα κυρίως σε ευρώ - ως επί το πλείστον ομόλογα κρατών-μελών της ζώνης του ευρώ, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στα συναλλαγματικά διαθέσιμα. Όπως έχει σημειωθεί επανειλημμένα, από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
