Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Αρκούσε η κακή επίδοση στο σκέλος των εσόδων τον Ιούλιο για να εξαφανιστεί το μεγαλύτερο μέρος της υπέρβασης που είχε χτιστεί από τις αρχές του χρόνου έναντι των στόχων του προϋπολογισμού. Μέχρι και τον Ιούνιο, ο προϋπολογισμός «έτρεχε» με υπέρβαση 774 εκατ. ευρώ σε επίπεδο καθαρών εσόδων.
Μετά όμως την υστέρηση του Ιουλίου -η οποία έφτασε στα 513 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού- το «μαξιλάρι» περιορίστηκε στα 261 εκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα, έστω και για τεχνικούς λόγους, είναι εξαιρετικά πιθανό και αυτό το «μαξιλάρι» να εξαφανιστεί τον Αύγουστο, καθώς ενώ είχε προγραμματιστεί να εισπραχθεί η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ -ήταν προγραμματισμένο να αποδώσει τουλάχιστον 670 εκατ. ευρώ-, το ποσό αυτό θα μεταφερθεί για τον Σεπτέμβριο, με αποτέλεσμα να προκύψει αντίστοιχη «τρύπα» κατά τον τρέχοντα μήνα.
Το πρώτο τεστ με τα έσοδα του Ιουλίου δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα για το οικονομικό επιτελείο. Ακολουθούν και άλλα κρίσιμα τεστ, με σημαντικότερα αυτά του Σεπτεμβρίου και του Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η εκπλήρωση του στόχου στο σκέλος των εσόδων για τη φετινή χρονιά θα κριθεί την τελευταία ημέρα του έτους. Με τη μεταφορά του μεγαλύτερου μέρους των φορολογικών εσόδων στο 2ο εξάμηνο, κάθε μήνας από τον Ιούλιο και μετά είναι πολύ κρίσιμος. Το πρώτο τεστ με τα έσοδα του Ιουλίου δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα για το οικονομικό επιτελείο. Ακολουθούν και άλλα κρίσιμα τεστ, με σημαντικότερα αυτά του Σεπτεμβρίου και του Δεκεμβρίου.
Με χθεσινές του δηλώσεις στον ραδιοφωνικό σταθμό «Παραπολιτικά FM», ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφωνας Αλεξιάδης επιβεβαίωσε πλήρως τις πληροφορίες περί σημαντικής υστέρησης εσόδων κατά τον Ιούλιο.
Τα πρώτα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών -οι επίσημες ανακοινώσεις αναμένονται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους μετά τις 10 Αυγούστου- δείχνουν τα εξής:
1 Οι εισπράξεις του Ιουλίου πριν από την αφαίρεση των επιστροφών φόρου διαμορφώθηκαν στα 5,242 δισ. ευρώ, έναντι 5,575 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος για τον 7ο μήνα του χρόνου. Δηλαδή, σε επίπεδο εσόδων προ επιστροφών φόρου, υπήρξε υστέρηση 333 εκατ. ευρώ μέσα σε μόλις έναν μήνα. Με εξαίρεση τον Ιανουάριο (σ.σ.: η χρονιά ξεκίνησε με απόκλιση 101 εκατ. ευρώ στα έσοδα πριν από την αφαίρεση των επιστροφών φόρου), όλοι οι υπόλοιποι μήνες είχαν εμφανίσει μέχρι τώρα υπέρβαση έναντι των στόχων. Έτσι, σταδιακά χτίστηκε υπέρβαση της τάξεως των 954 εκατ. ευρώ έναντι των στόχων μέχρι και το τέλος Ιουνίου, καθώς συσσωρεύτηκαν εισπράξεις 22,429 δισ. ευρώ έναντι στόχου 21,475 δισ. ευρώ. Με την προσθήκη της υστέρησης του Ιουλίου, αυτό το «μαξιλάρι» στα έσοδα προ επιστροφών περιορίστηκε, από τα 954 εκατ. ευρώ, στα 621 εκατ. ευρώ.
2 Οι επιστροφές φόρου έχουν ξεπεράσει τον στόχο στο 7μηνο κατά 360 εκατ. ευρώ. Μόνο τον Ιούλιο, επιστράφηκαν φόροι 388 εκατ. ευρώ έναντι 208 εκατ. ευρώ που ήταν ο στόχος, δηλαδή 180 εκατ. ευρώ περισσότερα. Η χώρα έχει αναλάβει πλέον μνημονιακή υποχρέωση να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της όσον αφορά τις επιστροφές φόρου, κάτι βεβαίως που «χτυπάει» στον προϋπολογισμό σε επίπεδο καθαρών εσόδων. Στο επτάμηνο, οι επιστροφές έφτασαν σε 1,86 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,5 δισ. ευρώ.
3 Στα έσοδα, μετά την αφαίρεση των επιστροφών φόρου -ουσιαστικά στα καθαρά φορολογικά έσοδα-, η υστέρηση τον Ιούλιο έφτασε στα 513 εκατ. ευρώ. Με τον στόχο να έχει προσδιοριστεί στα 5,367 δισ. ευρώ -ο υψηλότερος στόχος σε επίπεδο μήνα για ολόκληρη τη χρονιά-, οι εισπράξεις έφτασαν τελικώς στα 4,854 δισ. ευρώ. Μέχρι και τον Ιούνιο υπήρχε υπέρβαση του στόχου των καθαρών εσόδων κατά 774 εκατ. ευρώ, ποσό που περιορίστηκε -όπως προαναφέρθηκε- στα 261 εκατ. ευρώ στο 7μηνο.
Οι λόγοι που προκάλεσαν την υστέρηση των εσόδων στον πρώτο εξαιρετικά κρίσιμο μήνα της φετινής χρονιάς όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού, θα αποτυπωθούν στα αναλυτικά στοιχεία που θα δημοσιευτούν το τελευταίο 10ήμερο του Αυγούστου. Ο πρώτος λόγος προκύπτει ήδη από τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών: δόθηκαν περισσότερες επιστροφές από ό,τι είχε προϋπολογιστεί. Μένει να φανεί αν αυτό το φαινόμενο θα διατηρηθεί μέχρι το τέλος του έτους, κάτι που θα σημαίνει ότι θα έχουν υποτιμηθεί τα μεγέθη κατά τη χάραξη των στόχων. Για ολόκληρο το 2016 έχει προϋπολογιστεί να επιστραφούν 3,268 δισ. ευρώ και ήδη έχουν δοθεί επιστροφές 1,86 δισ. ευρώ.
Ένας δεύτερος λόγος για τον οποίο τα έσοδα εκτιμάται ότι έχουν επηρεαστεί αρνητικά κατά τον Ιούλιο είναι τα έσοδα από τα καπνικά προϊόντα. Όπως έχει επισημάνει η «Ν» σε σχετικό δημοσίευμα, η υπέρβαση του στόχου στο σκέλος των εσόδων κατά το πρώτο εξάμηνο οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην «αποθεματοποίηση» τσιγάρων στην οποία προχώρησαν οι εταιρείες καπνικών ειδικά τον Απρίλιο και τον Μάιο. Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του 6μηνου: Από τα 194 εκατ. ευρώ που ήταν η συνολική υπέρβαση μέχρι τον Ιούνιο στα έσοδα από τον ΦΠΑ, τα 119 εκατ. ευρώ οφείλονται στον ΦΠΑ των τσιγάρων.
Στο φετινό εξάμηνο, εισπράχθηκαν 420 εκατ. ευρώ έναντι 301 πέρυσι. Προφανώς, η κατανάλωση δεν αυξήθηκε κατά 40% σε σχέση με πέρυσι. Απλώς οι εταιρείες έσπευσαν να γεμίσουν τις αποθήκες τους πριν ψηφιστεί ο νόμος ο οποίος εκτός από την αύξηση του φόρου επέβαλε και περιορισμούς στις ποσότητες τσιγάρων που θα μπορούν να περάσουν από τις φορολογικές αποθήκες μέχρι την ημερομηνία ενεργοποίησης του νέου αυξημένου φόρου (σ.σ.: οι φόροι αυξάνονται από την 01/01). Στους φόρους κατανάλωσης, η υπέρβαση έναντι του στόχου ήταν 319 εκατ. ευρώ, καθώς εισπράχθηκαν 4,152 δισ. ευρώ έναντι στόχου 3,833 δισ. ευρώ. Στον ειδικό φόρο κατανάλωσης καπνικών προϊόντων, η υπέρβαση του στόχου έφτασε στα 404 εκατ. ευρώ, καθώς εισπράχθηκε 1,699 δισ. ευρώ φέτος έναντι 1,295 δισ. ευρώ που ήταν ο στόχος.
Τα στοιχεία του Ιουλίου αναμένεται να δείξουν σημαντική υστέρηση έναντι των μηνιαίων στόχων στα έσοδα και από τον ΦΠΑ επί των καπνικών προϊόντων και από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης. Άλλωστε, το γεγονός ότι παρατηρήθηκε υστέρηση στα έσοδα από τα τελωνεία το παραδέχτηκε χθες και ο Τρύφων Αλεξιάδης.
Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η εκπλήρωση του στόχου στο σκέλος των εσόδων για τη φετινή χρονιά θα κριθεί την τελευταία ημέρα του έτους. Με τη μεταφορά του μεγαλύτερου μέρους των φορολογικών εσόδων στο 2ο εξάμηνο, κάθε μήνας από τον Ιούλιο και μετά είναι πολύ κρίσιμος.
Τρίτο σοβαρό ζήτημα για την εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι τα έσοδα από τα καύσιμα, καθώς πληροφορίες από τον κλάδο μιλούν για σημαντική μείωση στις καταναλώσεις συγκριτικά με πέρυσι. Αρνητικά για τα έσοδα επιδρά και η διατήρηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα. Τέλος, αρνητικά για τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού επιδρούν μέχρι τώρα και τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Υστέρηση στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων δεν αναμένεται να αποτυπωθεί στα στοιχεία του Ιουλίου τόσο λόγω της αυξημένης παρακράτησης που γίνεται από τον Ιούνιο σε μισθούς και συντάξεις, όσο και εξαιτίας της βεβαίωσης 3,6 δισ. ευρώ πρόσθετων φόρων μέσω των εκκαθαριστικών.
Ο Αύγουστος θα φέρει λιγότερα φορολογικά βάρη σε σχέση με τον Ιούλιο μετά και την απόφαση για αναβολή της είσπραξης της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ (σ.σ.: αυτό, όπως προαναφέρθηκε, θα προκαλέσει υστέρηση στα στοιχεία του Αυγούστου αν το λογιστήριο είχε λάβει υπ’ όψιν ότι η είσπραξη θα ξεκινήσει μέσα στον Αύγουστο κατά την κατάρτιση των στόχων τον περασμένο Νοέμβριο). Από την άλλη, τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού τον Αύγουστο είναι πολύ πιθανό να ενισχυθούν από τα έσοδα αποκρατικοποιήσεων (σ.σ.: λόγω ΟΛΠ μπορεί να εγγραφούν 280 εκατ. ευρώ που είχαν προϋπολογιστεί να εισπραχθούν αργότερα). Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενοι μήνες θα είναι εξαιρετικά κρίσιμοι για τα φορολογικά έσοδα, καθώς έχουν προϋπολογιστεί να εισπραχθούν 20,8 δισ. ευρώ αποκλειστικά από φόρους στο διάστημα Αυγούστου-Δεκεμβρίου.
Από αυτά:
1. Τα 3,869 δισ. ευρώ πρέπει να συγκεντρωθούν μέσα στον Αύγουστο
2. Τα 4,344 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο
3. Τα 3,886 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο
4. Τα 4,096 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο και
5. Τα 4,612 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο.
