Σημαντική αύξηση σημείωσαν το 2003 οι παραβιάσεις των κανόνων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, σύμφωνα με σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πιο συγκεκριμένα, η δημοσίευση της τέταρτης ετήσιας έκθεσης της Ε.Ε. σχετικά με σοβαρές παραβιάσεις των κανόνων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) δείχνει ότι ο αριθμός των διαπιστωθεισών παραβάσεων του είδους αυτού αυξήθηκε από 6.756 το 2002, σε 9.502 το 2003.
Τα στοιχεία αυτά, τα οποία στηρίζονται σε εκθέσεις κρατών μελών, δείχνουν ότι παρά τις σημαντικές προσπάθειες που καταβάλλονται για μεγαλύτερη συμμετοχή των παραγόντων του κλάδου στη διαδικασία διαχείρισης της αλιείας καθώς και τις ενέργειες που γίνονται για την ενίσχυση της επιβολής της συμμόρφωσης, χρειάζεται να καταβληθεί μεγαλύτερη προσπάθεια για την αποθάρρυνση των δυνητικών παραβατών.
Ωστόσο, τα στοιχεία υπογραμμίζουν επίσης τη συνέχιση της ύπαρξης αδυναμιών όσον αφορά την ποιότητα και την ομοιομορφία της συλλογής και αναφοράς των σχετικών δεδομένων από τα κράτη μέλη, γεγονός που καθιστά δύσκολη οποιαδήποτε αξιόπιστη σύγκριση και αξιολόγηση.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή θα ζητήσει τη γνώμη των κρατών μελών σχετικά με τους τρόπους βελτίωσης της συλλογής δεδομένων που αφορούν τον εντοπισμό και τη δίωξη των 19 τύπων σοβαρών παραβιάσεων των κανόνων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) που προσδιορίστηκαν το Μάρτιο του 1999, καθώς και της διαβίβασης των δεδομένων στην Επιτροπή.
Στόχος του μέτρου ήταν η αύξηση της διαφάνειας προκειμένου να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των αλιέων όσον αφορά τη δίκαιη και ομοιόμορφη εφαρμογή των κανόνων σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενθαρρύνοντας, με τον τρόπο αυτό, την αυστηρότερη εφαρμογή των κανόνων.
Παράλληλα, η έκθεση παρουσιάζει τις σημαντικές διαφορές μεταξύ του μέσου όρου των χρηματικών ποινών που επιβλήθηκαν και οι οποίες κυμαίνονται από 282 € στη Φινλανδία έως 77.922 € στο ΗΒ. Υπάρχει ωστόσο αύξηση του μέσου όρου των προστίμων από 1.757 € σε 4.664 € το 2003, παρά το γεγονός ότι το ύψος τους παραμένει υπερβολικά χαμηλό προκειμένου να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό αποτρεπτικό μέσο.
Πράγματι, το ύψος των προστίμων το 2002 δεν αντιπροσώπευε περισσότερο από 4/1000 της αξίας των εκφορτώσεων αλιευμάτων που πραγματοποιήθηκαν κατά το έτος εκείνο.
«Η μεγαλύτερη συμμόρφωση προς τους κανόνες αποτελεί τη βάση για την επίτευξη της αειφόρου αλιείας. Εκτός από το ότι αποτελεί επιβλαβή πρακτική, η παραβίαση των κανόνων της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής έχει βιολογικό, οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όλοι εκείνοι που είναι αληθινά προσηλωμένοι στην επίτευξη της αειφόρου αλιείας πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να εφαρμόσουν τους κανόνες της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής και να επιτύχουν την εφαρμογή τους από τους υπολοίπους», δήλωσε ο κ. Joe Borg, Επίτροπος Αλιείας και Ναυτιλιακών Υποθέσεων.
Σύμφωνα με την έκθεση, σε 5 κράτη μέλη διαπιστώθηκε το 88% των παραβάσεων που αναφέρονται στην έκθεση: πρόκειται για την Ισπανία, την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα και τη Γαλλία. Οι τρεις πρώτες χώρες, οι οποίες διαθέτουν το μεγαλύτερο αριθμό σκαφών, ανέφεραν τις περισσότερες περιπτώσεις. Η μη επιτρεπόμενη αλιεία αφορά το 22% των περιπτώσεων, ενώ η αλιεία χωρίς την κατοχή άδειας το 17%. Ποινές επιβλήθηκαν στο 84% των περιπτώσεων. Επί παραδείγματι, όσον αφορά τη μη επιτρεπόμενη αλιεία, το ύψος τους ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό από 375 € στο Βέλγιο έως 19.255 € στο ΗΒ. Σε 4.720 περιπτώσεις, διατάχθηκε η κατάσχεση των αλιευτικών εργαλείων.
Η Επιτροπή, όπως επισημαίνει σε σχετική ανακοίνωσή της, πιστεύει ότι μια διοικητική ποινή, όπως είναι η αναστολή της άδειας αλιείας, μπορεί να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό μέσο για την ενθάρρυνση της συμμόρφωσης, δεδομένου ότι θα μπορούσε γρήγορα να εφαρμοστεί. Κατά συνέπεια, εκφράζει τη λύπη της ότι η πλειονότητα των κρατών μελών δεν χρησιμοποιεί συχνότερα το μέσο αυτό.
Οι σημαντικές ασυμφωνίες που παρουσιάζουν ορισμένες φορές τα δεδομένα οφείλονται σε διάφορους λόγους καθώς και στο γεγονός ότι ορισμένες χώρες περιλαμβάνουν ενδεχομένως στα δεδομένα αυτά την αλιεία για σκοπούς αναψυχής καθώς και άλλες αλιευτικές δραστηριότητες που δεν καλύπτονται από την ΚΑΠ. Όσον αφορά τα πρόστιμα, ορισμένα από τα δεδομένα αφορούν περιπτώσεις όπου τα αναφερθέντα ποσά περιλαμβάνουν πιθανώς την αξία των κατασχεθέντων εργαλείων ή αλιευμάτων η οποία θα έπρεπε να είχε αναφερθεί χωριστά.
Η επίτευξη περισσότερο ομοιόμορφης και αποτελεσματικής εφαρμογής των κανόνων είχε επισημανθεί από τους παράγοντες του κλάδου ως μία από τις προτεραιότητες της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ του Δεκεμβρίου 2002. Η μεγαλύτερη διαφάνεια έχει καθοριστική σημασία στη διαδικασία αυτή, η οποία θα ενισχυθεί επίσης από την Υπηρεσία Ελέγχου της Αλιείας της ΕΕ, με έδρα το Vigo της Ισπανίας καθώς και από τα Περιφερειακά Γνωμοδοτικά Συμβούλια.
