Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Μέσα στις επόμενες ώρες αναμένεται να ολοκληρωθεί η εκταμίευση της δόσης των 7,5 δισ. ευρώ, ενώ η έλευση στην Αθήνα του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ αναμένεται να προσδώσει πανηγυρικό χαρακτήρα στη διαδικασία.
Κι ενώ ο υπουργός Οικονομικών και ο επικεφαλής του ESM θα ανανεώσουν το ραντεβού των εκταμιεύσεων για τον Σεπτέμβριο -εκκρεμεί η καταβολή 2,8 δισ. ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι θα εκπληρωθούν 15 προαπαιτούμενα- η προσοχή του οικονομικού επιτελείου θα εστιαστεί πλέον στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού, αλλά και στην πορεία της οικονομίας από τώρα και μέχρι το τέλος του έτους. Ολόκληρος ο σχεδιασμός στηρίζεται στην παραδοχή ότι από το β’ εξάμηνο θα ξεκινήσει η επιστροφή στην ανάπτυξη.
Μάλιστα, η κυβέρνηση δεν αναζητά απλώς το θετικό πρόσημο στην πορεία του ΑΕΠ για το γ’ και το δ’ τρίμηνο, αλλά και ένα ικανοποιητικό ποσοστό αύξησης ώστε να καλύψει την ύφεση του α’ εξαμήνου και να διαμορφώσει το τελικό ύψος του ΑΕΠ για το 2016 οριακά χαμηλότερα (από 0,3% έως 0,7%) σε σχέση με αυτό του 2015.
Η αισιοδοξία για επιστροφή στην ανάπτυξη κατά το β’ εξάμηνο -κάτι που αν επαληθευτεί θα συμβάλει και στην εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού χωρίς αποκλίσεις από τον βασικό στόχο (πρωτογενές πλεόνασμα 0,5%)- έχει στηριχθεί σε τέσσερις προβλέψεις:
1. Αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Η χρονιά έχει ξεκινήσει αρνητικά καθώς η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε στο πρώτο τρίμηνο κατά 1,3%. Πτώση καταγράφηκε και μέσω του δείκτη όγκου λιανικού εμπορίου ο οποίος υποχώρησε στο πρώτο τρίμηνο κατά 3,4%. Επίσης, το να υπάρξει σημαντική αύξηση στο δεύτερο εξάμηνο του έτους συγκριτικά με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2015 δεν θα είναι εύκολο για δύο λόγους:
* Πρώτον, το δεύτερο εξάμηνο είναι γεμάτο από μέτρα που πλήττουν το διαθέσιμο εισόδημα -ειδικά ομάδων με μεσαία και υψηλά εισοδήματα που διέθεταν μέχρι τώρα περιθώρια για κατανάλωση- κάτι που αναμένεται να επηρεάσει τη ζήτηση. Η αύξηση της παρακράτησης φόρου, η σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το δηλωθέν εισόδημα, η αύξηση του ΦΠΑ, η μείωση των επικουρικών συντάξεων για όσους εισπράττουν κύρια και επικουρική σύνταξη πάνω από 1.300 ευρώ, είναι στον κατάλογο των μέτρων που θα περιορίσουν την ενεργό ζήτηση από σημαντική μερίδα των εγχώριων καταναλωτών.
* Ο πήχης συγκριτικά με το περσινό δεύτερο εξάμηνο είναι αρκετά ψηλά. Παρά την επιβολή των capital controls -σε λίγες ημέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος εφαρμογής- μεγάλη μερίδα των νοικοκυριών έσπευσε να καταναλώσει υπό τον φόβο της απώλειας των καταθέσεων.
2. Αύξηση των εξαγωγών: Στο πρώτο τρίμηνο οι εξαγωγές κινήθηκαν έντονα πτωτικά (-11,7%), ενώ το μόνο στοιχείο που διέσωσε το ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου από περαιτέρω πτώση ήταν το γεγονός ότι οι εισαγωγές συρρικνώθηκαν με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα (-12,8%) με αποτέλεσμα το εμπορικό ισοζύγιο να μειωθεί.
3. Επιβεβαίωση των προβλέψεων για ισχυρό τουριστικό ρεύμα. Προς το παρόν δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ο αριθμός των τουριστών που θα επισκεφτούν φέτος την Ελλάδα -και ενώ μπαίνουμε σιγά-σιγά στην καρδιά της σεζόν- θα είναι αισθητά μεγαλύτερος σε σχέση με πέρυσι ώστε να καλυφθούν οι όποιες αποκλίσεις είτε από το εμπορικό ισοζύγιο είτε από την ιδιωτική κατανάλωση.
4. Σημαντική ενίσχυση των επενδύσεων, ειδικά των ιδιωτικών. Δύο πολύ μεγάλες επενδύσεις -τα περιφερειακά αεροδρόμια και το Ελληνικό- μπορούν να ξεκινήσουν από φέτος, αλλά για να επιβεβαιωθεί αυτό θα πρέπει να κερδηθεί η μάχη με τον χρόνο.
Μεγάλο στοίχημα για το οικονομικό επιτελείο αποτελεί και η εκτέλεση του προϋπολογισμού στο β’ εξάμηνο. Τα στοιχεία του 5μήνου δείχνουν μικρή υπέρβαση των στόχων στο σκέλος των εσόδων. Ωστόσο, η εκτέλεση είναι οπισθοβαρής. Δηλαδή, οι περισσότερες φορολογικές υποχρεώσεις της φετινής χρονιάς θα πρέπει να εκπληρωθούν μέσα στο β’ εξάμηνο. Υπολογίζεται ότι για να κλείσει ο προϋπολογισμός βάσει προγραμματισμού θα πρέπει να εισπραχθούν τουλάχιστον 32 δισ. ευρώ μέσα στο επτάμηνο Ιουνίου-Δεκεμβρίου. Όσο μεγαλύτερο το ποσό ανά μήνα (στην προκειμένη περίπτωση ξεπερνά τα 4,5 δισ. ευρώ) τόσο περισσότερες και οι πιθανότητες να εμφανιστούν νέα ληξιπρόθεσμα χρέη.
