Ελλειμμα ύψους 575 εκατ. ευρώ, κατά 138 έκατ. ευρώ χαμηλότερο, από τον Μάϊο του 2004, εμφάνισε τον Μάϊο του 2005, το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη σημαντική αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων και δευτερευόντως στη διεύρυνση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών. Αντιθέτως, το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε, ενώ το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου δεν μεταβλήθηκε σημαντικά.
Ειδικότερα, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε ελαφρά επειδή διευρύνθηκε το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων, ενώ η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των καυσίμων αντισταθμίστηκε σχεδόν πλήρως από την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των πλοίων. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών παρουσίασε άνοδο, σε σχέση με τον Μάιο του 2004, κυρίως λόγω της αύξησης των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες και – σε μικρότερη έκταση -- των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Ανοδο όμως σημείωσε και το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων, κυρίως επειδή αυξήθηκαν, σε σχέση με τον Μάιο του 2004, οι δεδουλευμένοι τόκοι επί ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου. Υπενθυμίζεται ότι από τον Απρίλιο του 2005 άλλαξε η μεθοδολογία καταγραφής των τόκων στο ισοζύγιο πληρωμών, έτσι ώστε οι τόκοι ομολόγων να αντιστοιχούν στους δεδουλευμένους και όχι στους καταβληθέντες (όπως μέχρι και τον Μάρτιο του 2005) και να επιτυγχάνεται ακριβέστερη αποτύπωση των σχετικών στοιχείων. Για λόγους συγκρισιμότητας όμως αναθεωρήθηκαν και τα αντίστοιχα στοιχεία που αφορούν τους προηγούμενους μήνες μέχρι και τον Ιανουάριο του 2003. Τέλος, η σημαντική άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταβιβάσεων σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2004 αντανακλά αποκλειστικά την αύξηση των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ, ενώ οι καθαρές μεταβιβάσεις προς τους λοιπούς τομείς μειώθηκαν.
Στο πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου 2005 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 6.006 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας σημαντική αύξηση (κατά 1.646 εκατ. ευρώ) σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2004. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει κυρίως τη διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος και τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων και – σε μικρότερο βαθμό -- την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων. Αντίθετα, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών παρουσίασε μικρή άνοδο.
Το συνολικό έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου (που περιλαμβάνει και το ισοζύγιο καυσίμων και τις αγοραπωλησίες πλοίων) αυξήθηκε κατά 1.047 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2004. Ειδικότερα, το εμπορικό ισοζύγιο χωρίς καύσιμα έχει επηρεαστεί σημαντικά από τις αγοραπωλησίες ποντοπόρων πλοίων. Συγκεκριμένα, το πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου 2005 καταγράφηκαν καθαρές πληρωμές ύψους 228 εκατ. ευρώ για αγορά πλοίων, ενώ την αντίστοιχη περίοδο του 2004 είχαν καταγραφεί καθαρές εισπράξεις ύψους 300 εκατ. ευρώ από πωλήσεις πλοίων. Η εξέλιξη αυτή συνέβαλε σε αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 528 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα. Παράλληλα, οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 581 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκε ελαφρά (κατά 62 εκατ. ευρώ ), καθώς οι εισαγωγές μειώθηκαν περισσότερο από ό,τι οι εξαγωγές (κατά 147 και κατά 85 εκατ. ευρώ αντίστοιχα).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών διευρύνθηκε κατά 171 εκατ. ευρώ. Η διεύρυνση αυτή οφείλεται στην περαιτέρω άνοδο των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες, κυρίως ναυτιλιακές (οι οποίες ήταν κατά 312 εκατ. ευρώ υψηλότερες από τις ιδιαίτερα υψηλές εισπράξεις της αντίστοιχης περιόδου του 2004). Οι ακαθάριστες εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 120 εκατ. ευρώ ή 6,5%, ενώ οι ακαθάριστες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 121,5 εκατ. ευρώ ή 15,0%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες να παραμείνουν σταθερές στα περυσινά επίπεδα. Επίσης, οι καθαρές πληρωμές για ''λοιπές'' υπηρεσίες αυξήθηκαν. Την ίδια περίοδο το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 221 εκατ. ευρώ, λόγω των αυξημένων καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων κατά 548 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2004 οφείλεται κυρίως στη μείωση των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση κατά 278 εκατ. ευρώ. Πράγματι, ενώ οι ακαθάριστες μεταβιβάσεις από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση αυξήθηκαν (κατά 230 εκατ. ευρώ), οι ακαθάριστες πληρωμές της γενικής κυβέρνησης προς την ΕΕ αυξήθηκαν (κατά 508 εκατ. ευρώ). Παράλληλα, οι καθαρές εισπράξεις των ''λοιπών'' τομέων μειώθηκαν κατά 270 εκατ. ευρώ.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Μάϊο του 2005 οι καθαρές εκροές που αφορούσαν άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους έφτασαν τα 106 εκατ. ευρώ. Οι σημαντικότερες επενδύσεις κατοίκων στο εξωτερικό αφορούν αφενός εκροή 68 εκατ. ευρώ για την εξαγορά πιστωτικών ιδρυμάτων στη Σερβία και στην Βουλγαρία από την Τράπεζα Πειραιώς και αφετέρου εκροή 21 εκατ. ευρώ για την εξαγορά χρηματιστηριακής εταιρείας στην Τουρκία από την EUROBANK. Οσον αφορά τις άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους, παρατηρήθηκε μικρή καθαρή εκροή (ύψους 15 εκατ. ευρώ μόνον), δεδομένου ότι οι ακαθάριστες εισροές υπεραντισταθμίστηκαν από την ακαθάριστη εκροή ύψους 62 εκατ. ευρώ λόγω της αποχώρησης της γαλλικής εταιρίας DANONE από τη ΔΕΛΤΑ HOLDING. Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή εισροή ύψους 1.167 εκατ. ευρώ ήταν αποτέλεσμα κυρίως της εισροής κεφαλαίων μη κατοίκων (ύψους 2.540 εκατ. ευρώ) για τοποθετήσεις σε τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία όμως αντισταθμίστηκε περίπου κατά το ήμισυ από αγορές ομολόγων εξωτερικού από κατοίκους. 'Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, σημειώθηκε σημαντική εκροή κεφαλαίων κατοίκων, που οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα καταγράφηκε αξιόλογη εισροή κεφαλαίων προερχόμενη κυρίως στην αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα.
Το πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου 2005 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εκροή ύψους 66 εκατ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 439 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους). Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό ανήλθε σε 330 εκατ. ευρώ, ενώ παράλληλα η αντίστοιχη καθαρή εισροή στην Ελλάδα κεφαλαίων μη κατοίκων έφθασε τα 264 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 6.926 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, δεδομένου ότι η εκροή κεφαλαίων κατοίκων για τοποθετήσεις στο εξωτερικό αντισταθμίστηκε από περίπου διπλάσια εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για τοποθετήσεις στην Ελλάδα. Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εκροή 1.187 εκατ. ευρώ συνδέεται με τη σημαντική εκροή κεφαλαίων κατοίκων (ύψους 14.093 εκατ. ευρώ) κυρίως για τοποθετήσεις σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Η εκροή αυτή, αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την εισροή κεφαλαίων (ύψους 12.906 εκατ. ευρώ), κυρίως για τοποθετήσεις μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα
Στο τέλος Μαΐου του 2005 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 1,7 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι, ήδη από τους πρώτους μήνες του 2003, η Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε να διαφοροποιεί τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου της, μειώνοντας τις τοποθετήσεις της σε νομίσματα χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τα οποία περιλαμβάνονται στα συναλλαγματικά διαθέσιμα, και αυξάνοντας εκείνα τα στοιχεία του ενεργητικού της που έχουν υψηλότερες αποδόσεις και είναι εκφρασμένα κυρίως σε ευρώ - ως επί το πλείστον ομόλογα κρατών-μελών της ζώνης του ευρώ, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στα συναλλαγματικά διαθέσιμα. Όπως έχει σημειωθεί επανειλημμένα, από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Ιουνίου 2005 θα ανακοινωθούν στις 18 Αυγούστου 2005.
