Από την έντυπη έκδοση
Της Άννας Δόγα
[email protected]
Σε ετοιμότητα βρίσκονται οι ενδιαφερόμενες εταιρείες διαχείρισης για να καταθέσουν αιτήσεις αδειοδότησης στην Τράπεζα της Ελλάδος μόλις εκδοθεί, τις επόμενες ημέρες, η Πράξη του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος που αποσαφηνίζει το πλαίσιο λειτουργίας τους.
Πληροφορίες από την αγορά κάνουν λόγο για οκτώ έως δέκα εταιρείες που αναζητούν μερίδιο στην πίτα των 80 δισ. ευρώ «κόκκινων» δανείων και οι προετοιμασίες είναι πυρετώδεις, προκειμένου να στηθεί η κατάλληλη δομή, η οποία προσομοιάζει σε αυτή μιας τράπεζας.
Η πιο γνωστή από τις εταιρείες, η Aktua Hellas Ανώνυμη Εταιρεία Συμμετοχών, ιδρύθηκε τον Ιανουάριο από την Alpha Bank, η οποία συμμετέχει κατά 45% και την ισπανική Aktua Soluciones Financieras, μέλος του ομίλου Centerbridge, με το 55% ενώ αν στο σχήμα εισέλθει, όπως συζητείται, και η Eurobank, τα ποσοστά θα μεταβληθούν.
Η ισπανική εταιρεία αποτελεί εξειδικευμένο πάροχο υπηρεσιών δανείων για μη εξυπηρετούμενα δάνεια που έχουν ως εξασφάλιση ακίνητα και έχει μακρά εμπειρία στη συγκεκριμένη αγορά. Το μοντέλο αυτό ανάθεσης της διαχείρισης μέρους των χαρτοφυλακίων αναμένεται να αξιοποιηθεί από τις τράπεζες, ειδικά στη λιανική και στα μικρότερα επιχειρηματικά δάνεια, ενώ τα μεγάλα επιχειρηματικά θα εξετάζονται ανά περίπτωση.
Πωλήσεις χαρτοφυλακίων ή συγκεκριμένων δανείων φαίνεται να βρίσκονται σε δεύτερη μοίρα, τόσο λόγω των χαμηλών τιμημάτων που προσφέρονται όσο και γιατί οι τράπεζες θα επιδιώξουν να πάρουν οι ίδιες την υπεραξία από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, είτε μέσω επαναφοράς σε εξυπηρέτηση είτε μέσω ρευστοποίησης καλυμμάτων.
Ολα τα εργαλεία θα αξιοποιηθούν το επόμενο διάστημα, αφού τις τράπεζες πιέζουν προς την κατεύθυνση της ενεργότερης διαχείρισης οι εποπτικές αρχές, SSM και ΤτΕ και οι επενδυτές τους. Κενά πάντως υφίστανται στο νομικό πλαίσιο, ενώ τα «κόκκινα» δάνεια συνδέονται ευθέως με την αξιολόγηση ώστε η ολοκλήρωσή της θα επιτρέψει στα πιστωτικά ιδρύματα να υλοποιήσουν ένα φιλόδοξο σχεδιασμό, που προβλέπει τη μείωση των NPLs κατά 10% κάθε χρόνο, με στόχους μάλιστα που θα ελέγχονται από την κεντρική τράπεζα.
Το τελικό κείμενο της Πράξης θα είναι λιγότερο «βαρύ» από την αρχική πρόταση, ώστε να δημιουργεί λειτουργικότερο πλαίσιο για την αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων, κάτι που τράπεζες και θεσμοί επιδιώκουν.
Ψηφίστηκε η τροπολογία που παρατείνει έως τις 15 Απριλίου το προσωρινό καθεστώς αναστολής πώλησης ή μεταβίβασης «κόκκινων» δανείων συγκεκριμένων κατηγοριών.
Το άνοιγμα της αγοράς είναι κρίσιμη παράμετρος για την αποτελεσματική διαχείριση και είναι ενδεικτικό ότι η πλευρά των θεσμών δεν θέλει να μπει σε μια συζήτηση περί εξαιρέσεων για την πώληση δανείων, σε αντίθεση με την ελληνική πλευρά που παραμένει σε «κατενάτσιο» και ήδη έχει παρατείνει για μια ακόμη φορά την εξαίρεση συγκεκριμένων κατηγοριών δανείων από την πώληση ώς τις 15 Απριλίου.
Οι ψηφίδες που απομένουν να συμπληρωθούν στο πλαίσιο διαχείρισης των NPLs είναι καίριες, καθώς επίκειται τροποποίηση του νόμου Δένδια και κάποιες βελτιώσεις στο νομικό/δικαστικό κομμάτι, ενώ το πιο κρίσιμο σημείο είναι αυτό της σύνδεσης με την αξιολόγηση.
Για την ανάληψη της διαχείρισης «κόκκινων» δανείων, οι υποχρεώσεις που επιβάλλει στις εταιρείες η ΤτΕ είναι αυστηρές, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματική λειτουργία τους και η προστασία των δανειοληπτών, με ενδελεχή έλεγχο της μετοχικής σύνθεσης.
Οι προτάσεις των τραπεζών επί του αρχικού κειμένου σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με την απλοποίηση των διαδικασιών και της οργανωτικής δομής, καθώς και με τη δυνατότητα αναχρηματοδότησης των δανείων και από τις εταιρείες που εξαγοράζουν δάνεια και όχι μόνο όσες τα διαχειρίζονται.
Οι τράπεζες διαπιστώνουν και σημαντικά φορολογικά θέματα όσον αφορά στην ανάθεση διαχείρισης και ακόμη περισσότερο στη μεταβίβαση χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων δανείων, καθώς δημιουργείται υψηλό κόστος που μπορεί να λειτουργήσει ανασχετικά στη λειτουργία της αγοράς.
Αρης Ξενόφος: Το 15% έχει και δεν πληρώνει
Σε ποσοστό που φτάνει το 15% υπολογίζει τους δανειολήπτες που «μπορούν» αλλά δεν θέλουν να εξοφλήσουν τις υποχρεώσεις τους, καλυπτόμενοι πίσω από διάφορες ευνοϊκές ρυθμίσεις, ο επικεφαλής του ΤΧΣ Αρης Ξενόφος.
Σε ομιλία του σε εκδήλωση του LSE ο κ. Ξενόφος επεσήμανε πως οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να αντιστρέψουν την αρνητική πορεία των τελευταίων πέντε ετών μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση του τρίτου γύρου ανακεφαλαιοποίησης και εφόσον υπάρξει πολιτική σταθερότητα και σταδιακή βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών.
Πιο συγκεκριμένα, ο ίδιος είπε πως υπό την προϋπόθεση της πολιτικής σταθερότητας και της σταδιακής βελτίωσης των μακροοικονομικών συνθηκών στην Ελλάδα και
α) έχοντας ολοκληρώσει με επιτυχία έναν τρίτο γύρο ανακεφαλαιοποίησης των συστημικών τραπεζών με κεφάλαια CET1 σε επίπεδα περίπου 17%,
β) έχοντας αναγνωριστεί, από όλους τους μετόχους, η ανάγκη για συντονισμένη και συνεκτική προσπάθεια διαχείρισης και εκκαθάρισης των προβληματικών στοιχείων ενεργητικού και
γ) έχοντας αναγνωρίσει ανεπάρκειες διαρθρωτικής φύσης, ενώ ταυτόχρονα έχουν ξεκινήσει μέτρα αποκατάστασης,
ο χρηματοπιστωτικός τομέας μπορεί να αντιστρέψει την αρνητική τάση των τελευταίων πέντε ετών, υποστήριξε ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ.
Γ. Σταθάκης: Υπό διαπραγμάτευση η πώληση μη εξυπηρετούμενων
Δεν έχουν ιδρυθεί ακόμη στην Ελλάδα εταιρείες ή υποκαταστήματα διαχείρισης και μεταβίβασης απαιτήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων, όπως απεκάλυψε χθες ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης, παραδεχόμενος ότι τμήματα του θεσμικού πλαισίου ίδρυσης και λειτουργίας αυτών των επιχειρήσεων παραμένουν ακόμη υπό διαπραγμάτευση με τους θεσμούς. Η Βουλή ενέκρινε, πάντως, με ευρύτατη πλειοψηφία χθες την κυβερνητική τροπολογία που παρατείνει έως τις 15 Απριλίου το προσωρινό καθεστώς αναστολής πώλησης ή μεταβίβασης «κόκκινων» δανείων συγκεκριμένων κατηγοριών.
Την κυβερνητική τροπολογία που παρατείνει για έναν ακόμη μήνα την αναστολή πώλησης τριών κατηγοριών «κόκκινων» δανείων (καταναλωτικά, στεγαστικά πρώτης κατοικίας και δάνεια προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις) υπερψήφισαν όλα τα κόμματα -πλην του ΚΚΕ που δήλωσε «παρών»-, με τον υπουργό Οικονομίας Γιώργο Σταθάκη να επισημαίνει ότι το ζήτημα παραμένει υπό διαπραγμάτευση. Ταυτόχρονα, όμως, αποκάλυψε από το βήμα της Βουλής ότι ακόμη δεν έχουν ιδρυθεί εταιρείες διαχείρισης ή μεταβίβασης απαιτήσεων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΕΔΑΜΕΔ και ΕΜΑΜΕΔ) όπως προβλέπονται στον νόμο 4354/2015 ο οποίος επιτρέπει τη μεταβίβαση απαιτήσεων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια τα οποία έχουν δοθεί σε επιχειρήσεις με πάνω από 250 εργαζόμενους και τζίρο άνω των 50 εκατ. ευρώ.
«Δεν έχει ιδρυθεί καμία τέτοια εταιρεία, ούτε έχει αδειοδοτηθεί καμία εταιρεία από την Τράπεζα της Ελλάδος. Αναφέρομαι στα επιχειρηματικά δάνεια για τα οποία έχει απελευθερωθεί η αγορά από τον προηγούμενο νόμο» είπε ο κ. Σταθάκης και συμπλήρωσε: «Για να αποτελέσουν αντικείμενο μεταφοράς τα επιχειρηματικά δάνεια, πρέπει να ιδρυθούν εταιρείες». «Το κανονιστικό πλαίσιο για την ίδρυση των εταιρειών εκπορεύεται από τον νόμο και εφαρμόζεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Δεν έχει προχωρήσει αυτό. Θα γίνει κάποια στιγμή» είπε και εξέφρασε την άποψη ότι «θα πάρει αρκετό χρόνο έως ότου διαμορφωθεί στη λεπτομέρειά του το θεσμικό πλαίσιο βάσει του οποίου θα μπορούν να ιδρύονται αυτές οι εταιρείες». Ο κ. Σταθάκης απεκάλυψε, μάλιστα, ότι στην προϊούσα διαπραγμάτευση έχουν τεθεί και ζητήματα που αφορούν το εν λόγω κανονιστικό πλαίσιο. «Θα έχουμε σύντομα κάποιες αποφάσεις για το με ποιον τρόπο, με ποια στρατηγική θα λειτουργήσει το θεσμικό πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας αυτών των επιχειρήσεων» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Πωλήσεις χαρτοφυλακίων ή συγκεκριμένων δανείων φαίνεται να βρίσκονται σε δεύτερη μοίρα, τόσο λόγω των χαμηλών τιμημάτων που προσφέρονται όσο και γιατί οι τράπεζες θα επιδιώξουν να πάρουν οι ίδιες την υπεραξία από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, είτε μέσω επαναφοράς σε εξυπηρέτηση είτε μέσω ρευστοποίησης καλυμμάτων.
Απαντώντας, εν τω μεταξύ, στους βουλευτές της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ που καταλόγισαν στην κυβέρνηση ότι κωλυσιεργεί, ο κ. Σταθάκης υποστήριξε ότι δεν ευθύνεται η ελληνική πλευρά για την καθυστέρηση στην αξιολόγηση. «Και ο κ. Τσακαλώτος και εγώ και οι πάντες λέμε ότι πρέπει να κλείσει. Καθυστέρησε έναν μήνα, αλλά φταίει η κυβέρνηση;» διερωτήθηκε και πρόσθεσε απευθυνόμενος στα έδρανα της αντιπολίτευσης: «Κάπου θα έχετε πληροφορηθεί ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις εντός των θεσμών».
Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι οι διαφορετικές απόψεις των θεσμών έχουν διατυπωθεί σε πολλά από τα κυρίαρχα πεδία διαπραγμάτευσης, που είναι το δημοσιονομικό κενό, το ασφαλιστικό, τα «κόκκινα» δάνεια και το ταμείο ιδιωτικοποιήσεων. «Είναι παντελώς άδικη η κριτική ότι η κυβέρνηση δεν προσέρχεται με πολύ συγκεκριμένες θέσεις και στα τέσσερα αυτά ζητήματα. Είναι άδικη η υπόνοια της κριτικής ότι η κυβέρνηση κωλυσιεργεί τη διαπραγμάτευση» πρόσθεσε ο υπουργός Οικονομίας.
