Από την έντυπη έκδοση
Των Γιώργου Κούρου και Δημήτρη Χατζηδημητρίου
Αγροτικό, προσφυγικό και διαπραγμάτευση συνθέτουν την «καυτή» τριπλέτα προβλημάτων που καλείται να λύσει άμεσα η κυβέρνηση, προκειμένου να επαναφέρει την ηρεμία στην οικονομία και την κοινωνία. Το «σταυρόλεξο» απαιτεί δυνατούς λύτες, αφού κάθε κίνηση πρέπει να είναι προσεκτικά μελετημένη καθώς τα προβλήματα είναι σύνθετα, πολυεπίπεδα και κυρίως αλληλοσυγκρουόμενα.
Οσο ο καιρός περνά τόσο το κλίμα γίνεται και πιο εκρηκτικό, καθώς η κοινωνία «βράζει» και η οικονομία βυθίζεται στην ύφεση.
Τα μηνύματα, άλλωστε, που έρχονται στο οικονομικό επιτελείο είναι πολλά, από διαφορετικές πλευρές, όμως όλα συγκλίνουν στο ίδιο συμπέρασμα: οι αντοχές εξαντλούνται.
Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα ο ΣΕΒ προειδοποίησε για στάση πληρωμών -σε περίπτωση που καθυστερήσει η αξιολόγηση-, την οποία μάλιστα ο διοικητής της ΤτΕ χαρακτήρισε καταστροφική.
Το ζητούμενο όμως είναι πώς θα ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση, από τη στιγμή που η κυβέρνηση για να περιορίσει τις κοινωνικές αντιδράσεις από αγρότες, ελεύθερους επαγγελματίες, επιτηδευματίες και σχεδόν το σύνολο των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, εξετάζει να βελτιώσει παραμέτρους του ασφαλιστικού και του φορολογικού προκειμένου να περιορίσει τις αναταράξεις εντός και εκτός της κυβερνητικής συμμαχίας, την ώρα που το ΔΝΤ απαιτεί πρόσθετα μέτρα.
Ζητεί εν προκειμένω μέτρα ύψους 9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 7,5 δισ. ευρώ προβλέπονται ήδη στη Συμφωνία του Ιουλίου 2015. Προφανώς θεωρεί αναγκαία τη λήψη πρόσθετων μέτρων τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ για να κλείσουν οι «μαύρες» τρύπες και να επιτευχθεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% το 2018.
Εξίσωση ιδιαίτερα δύσκολη, με δεδομένο ότι η οικονομία βρίσκεται καθηλωμένη στην ύφεση, όπως άλλωστε πιστοποιούν και τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, βάσει των οποίων το 2015 έκλεισε τελικά με ύφεση 0,7% και ως εκ τούτου με νέες απαιτήσεις περίπου 800 εκατ. ευρώ.
Πορεία που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τις φετινές προβλέψεις για ύφεση 0,7%, ενώ ήδη υπάρχουν δυσοίωνες εκτιμήσεις ότι θα κινηθεί στο 1%, γεγονός που απομακρύνει ακόμη περισσότερο το «όνειρο» για ανάπτυξη από το δεύτερο εξάμηνο.
Ταυτόχρονα φέρνει πιο κοντά την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων ύψους 1,7 δισ. ευρώ, όσα δηλαδή υπολογίζει και το ΔΝΤ, ενώ εάν συνυπολογιστεί και το κονδύλι του 1,8 δισ. ευρώ που αναζητείται ήδη, το συνολικό «πακέτο» ανέρχεται στα 3,5 δισ. ευρώ, χωρίς να αποκλείεται να μεγαλώσει εάν συνεχιστούν οι υπερβάσεις στις δαπάνες.
Ακόμη όμως κι αν διαψευστούν οι Κασσάνδρες, όσον αφορά το ύψος του δημοσιονομικού κενού που πρέπει να καλυφθεί, και πάλι η απόσταση που χωρίζει την κυβέρνηση από τους δανειστές τόσο στο ασφαλιστικό όσο και στο φορολογικό είναι μεγάλη.
Το μίγμα που επιθυμούν οι δανειστές διαφέρει σε όλα απ’ αυτό προς το οποίο προσανατολίζεται η κυβέρνηση.
Οι δανειστές επιθυμούν περαιτέρω περικοπές δαπανών, με ό,τι αυτό φυσικά συνεπάγεται για τις συντάξεις κύριες και επικουρικές, παλαιές και νέες, λόγος για τον οποίο επαναφέρουν το «σενάριο» για οριζόντιες περικοπές 17% σε όλες τις συντάξεις.
Από την άλλη πλευρά, δεν δέχονται αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών καθώς πλήττει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, οδηγεί σε νέα λουκέτα και αύξηση της ανεργίας, ρίχνοντας έτσι νερό στον μύλο της ύφεσης.
Για τον λόγο αυτό άλλωστε είναι και κάθετα αντίθετοι στην αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων, αφού θα μειώσουν ακόμη περισσότερο την ήδη ανύπαρκτη ρευστότητα στην αγορά, καθώς τα διαθέσιμα εισοδήματα θα συρρικνωθούν περαιτέρω και κατ’ επέκταση η κατανάλωση, πλήττοντας ανεπανόρθωτα πλέον τους τζίρους των επιχειρήσεων που ακόμη στέκονται όρθιες.
Δεν υποχωρούν οι αγρότες
Παρά την επικοινωνιακή καταιγίδα της κυβέρνησης, οι αγρότες δεν φαίνονται διατεθειμένοι να υποχωρήσουν.
Σε επ’ αόριστον αποκλεισμό των Τεμπών προχώρησαν και πάλι χθες από τις 12 το μεσημέρι οι αγρότες του μπλόκου.
Οι αγρότες των Τεμπών τηρούν στάση αναμονής και περιμένουν συγκεκριμένη πρόσκληση από την κυβέρνηση για διάλογο, στη βάση των προτάσεων που έχουν καταθέσει μαζί με τους αγρότες του μπλόκου των Μικροθηβών, με τις οποίες έχουν συνταχθεί και αγρότες πολλών ακόμη μπλόκων.
Οι αγρότες της Ροδόπης κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις τους, καθώς από σήμερα θα αποκλείσουν επί 72 ώρες το τελωνείο της Νυμφαίας, στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, στον κόμβο του Τυχηρού.
Οι αγρότες της Ξάνθης από σήμερα επανέρχονται στους επτάωρους αποκλεισμούς από τις 12 το μεσημέρι έως και τις 7 το απόγευμα, στη γέφυρα του Νέστου, στην Εγνατία Οδό.
Πάντως, καθοριστική για το μέλλον των αγροτικών κινητοποιήσεων αναμένεται να είναι η τρέχουσα εβδομάδα.
Η Πανελλαδική Συντονιστική Επιτροπή Μπλόκων πρόκειται να συγκαλέσει γενική συνέλευση των 68 μπλόκων που έχουν συμπαραταχθεί -και συμμετείχαν στα δύο ογκώδη συλλαλητήρια στο κέντρο της Αθήνας- προκειμένου να αποφασίσουν την κλιμάκωση, και με εναλλακτικές μορφές, των κινητοποιήσεών τους.
Η διχογνωμία μεταξύ ΔΝΤ και Κομισιόν
Μπορεί η κυβέρνηση να «ποντάρει» στη διαφορά απόψεων μεταξύ Κομισιόν και ΔΝΤ, όμως το σίγουρο είναι ότι το Ταμείο και ειδικά ο Πολ Τόμσεν δίνει «γραμμή» στους εκπροσώπους του στα τεχνικά κλιμάκια και στην εκπρόσωπό του στο κουαρτέτο, Ντέλια Βελκουλέσκου.
Σε κάθε όμως περίπτωση το οικονομικό επιτελείο δεν μπορεί να στηριχθεί στις «καλές προθέσεις» των υπολοίπων μελών του κουαρτέτου, από τη στιγμή που και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε διαμηνύει ότι πρέπει ακόμη να γίνουν πολλά, αλλά και που σύσσωμη η Κομισιόν ξεκαθαρίζει ότι η αξιολόγηση θα έρθει μόνο όταν υλοποιηθούν στο ακέραιο τα συμφωνηθέντα.
Ενδεχομένως, οι οικονομικοί υπουργοί θα πρέπει να εξετάσουν αλλαγή στην «γραμμή πλεύσης» και να αναζητήσουν άλλες «πηγές» προς την κατεύθυνση της περικοπής δαπανών καθώς και άλλες παρεμβάσεις που ήδη απορρέουν από το μνημόνιο ΙΙΙ, με πρώτη τον περιορισμό του δημόσιου τομέα.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει έμφαση στις αποκρατικοποιήσεις και μεταρρυθμίσεις, ειδικά δε αυτές που αφορούν την πάταξη της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, που προς το παρόν «αγνοούνται».
Σε διαφορετική περίπτωση η αξιολόγηση θα χρειαστεί χρόνο, θα απομακρύνει τη συζήτηση για το χρέος και τα προβλήματα θα διογκώνονται.
Αλλωστε, ακόμη κι αν οι δανειστές είχαν τη διάθεση να ικανοποιήσουν τους ευσεβείς πόθους της κυβέρνησης για «ανταλλαγή» χρέους με το προσφυγικό, δεν θα αποκλίνουν από την πάγια θέση που επί επτά χρόνια τηρούν απαρέγκλιτα και δεν είναι άλλη από το να βγαίνει ο «λογαριασμός».
Αλ. Τσίπρας: Επαφές και μήνυμα αισιοδοξίας
Αντιμέτωπος με μείζονες προκλήσεις και «ανοιχτά μέτωπα» και καθώς οι απαντήσεις επείγουν, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε το Σαββατοκύριακο διαρκείς συνεργασίες με τους εμπλεκόμενους υπουργούς στο ασφαλιστικό -Γιώργο Κατρούγκαλο- και το αγροτικό -Βαγγέλη Αποστόλου- ενώ χθες το απόγευμα συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών της Ολλανδίας Μπερτ Κέντερς, με αντικείμενο συζήτησης το προσφυγικό, το οποίο θα είναι και εκ των βασικών θεμάτων αύριο στη συνάντησή του με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.
Ο τελευταίος επισκέπτεται την Αθήνα στο πλαίσιο περιοδείας του εν όψει της Συνόδου Κορυφής, η οποία θα ασχοληθεί -πέραν του προσφυγικού- και με τις προτάσεις Κάμερον που αφορούν την παραμονή της Μεγάλης Βρετανίας στην Ε.Ε.
Το Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ παρακολουθούν με εύλογη ανησυχία την παρατεινόμενη και σε ορισμένες περιπτώσεις εντεινόμενη κοινωνική αναταραχή -απότοκο τόσο των κυβερνητικών μέτρων όσο και των διαψευδόμενων προσδοκιών που καλλιέργησε η ρητορική του κυβερνώντος κόμματος- και προβληματίζονται για την αντοχή στις πιέσεις που ασκούνται σε βουλευτές της πλειοψηφίας οψέποτε εμφανίζονται δημοσίως, όπως συνέβη το Σαββατοκύριακο στην Αλεξανδρούπολη και την Κοζάνη, με τους τοπικούς βουλευτές να έρχονται αντιμέτωποι με εκδηλώσεις οργισμένων πολιτών, εν πολλοίς ψηφοφόρων τους.
Υπ’ αυτή την έννοια, όσα δήλωσε ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του χθες στην κομματική εφημερίδα «Η Αυγή», εκτιμώνται ως προσπάθειά του «να κάνει ενέσεις ηθικού» στα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ.
Την ίδια ώρα, κορυφαία στελέχη του κόμματος στρέφονται κατά του ΔΝΤ, με αφορμή το άρθρο του Πολ Τόμσεν πριν από τρεις ημέρες, με το οποίο προϊδέαζε για νέες σκληρές απαιτήσεις της τρόικας στις συνομιλίες με την κυβέρνηση.
Ο κ. Τσίπρας στη συνέντευξή του στην «Αυγή» εμφανίστηκε βέβαιος ότι «θα ξεπεραστεί ο πιο δύσκολος κάβος», όπως ο ίδιος αξιολογεί την τρέχουσα συγκυρία, και διαμηνύει: «Δεν μας φοβίζουν τα ανοιχτά μέτωπα...
Η κυβέρνηση θα διαχειριστεί με τον πιο αποτελεσματικό και αποφασιστικό τρόπο τις τρεις μεγάλες προκλήσεις, την αξιολόγηση, το ζήτημα του χρέους και το προσφυγικό...
Οταν τα μέτωπα αυτά κλείσουν -και θα κλείσουν πολύ σύντομα- η Ελλάδα θα έχει γυρίσει σελίδα».
Ο κ. Τσίπρας υποστήριξε ακόμη ότι δεν σκέπτεται τίποτε άλλο «εκτός από το πώς θα πετύχουμε να κλείσουμε την περίοδο της αβεβαιότητας και της σκληρής εποπτείας και να οδηγηθούμε σε πιο ήρεμα νερά, με την κοινωνία όρθια».
Ταυτοχρόνως αιτιάται τη στάση της τρόικας, σημειώνοντας πως «η καθυστέρηση στη διαπραγμάτευση δεν εξυπηρετεί κανέναν... Να σταματήσουν κάποιοι μονομερώς να κωλυσιεργούν εμποδίζοντας τη θετική ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης» και αποδίδει σε διαφωνίες μεταξύ των μελών της τρόικας το γεγονός ότι ενώ έχουν ενημερωθεί εδώ και ενάμιση μήνα για τις ελληνικές θέσεις για το ασφαλιστικό, δεν υπάρχει καμία επίσημη θέση εκ μέρους τους.
Πάντως, δεν παρέλειψε να επανέλθει στην προσφιλή ρητορική του για παρασκηνιακούς σχεδιασμούς, σε συνδυασμό με την εκλογολογία: «Εκλογές έγιναν πριν από τρεις μήνες και συνολικά η πολιτική μας έχει κριθεί από τον λαό μας στις κάλπες τρεις φορές σε λιγότερο από ένα χρόνο... Κάποιοι δεν μπορούν να το χωνέψουν αυτό και επιδίδονται σε απελπισμένη προσπάθεια να ξαναζεστάνουν το σενάριο της αριστερής παρένθεσης... Δεν πρόκειται να τους βγει, η κυβέρνηση είναι εδώ για να συγκρουστεί με το κατεστημένο και η κοινοβουλευτική μας ομάδα όσο βιώνει αυτόν τον πόλεμο γίνεται σαν σκληρή γροθιά».
Σημείωσε ότι αντιλαμβάνεται την αντίδραση των κοινωνικών ομάδων που βρίσκονται στον δρόμο, «καταλαβαίνουμε ότι οι άνθρωποι είναι πιεσμένοι αφόρητα μετά από πέντε χρόνια σκληρής λιτότητας» και επανέλαβε ότι «είμαστε ανοιχτοί σε διάλογο μαζί τους, ώστε να διασφαλιστούν σοβαρές βελτιώσεις» και επέμεινε ότι κάποιοι προσπαθούν να χειραγωγήσουν αυτά τα κινήματα και να τα σύρουν σε γραμμή αδιαλλαξίας.
Εντονη κριτική από την αντιπολίτευση
Οι δηλώσεις Τσίπρα και μερικών κυβερνητικών στελεχών έτυχαν σχολιασμού από την αντιπολίτευση.
Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά παρατήρησε πως «ο κ. Τσίπρας μιλάει σαν να μη βλέπει και να μην ακούει τι συμβαίνει γύρω του. Ολα (θα) πάνε καλά, μας διαβεβαιώνει πάλι σήμερα.
Ομως η ύφεση συνεχίζει να βυθίζει την οικονομία, η αξιολόγηση συνεχίζει να καρκινοβατεί, το ΔΝΤ συνεχίζει να ζητά νέα μέτρα, η χώρα συνεχίζει να απειλείται στο προσφυγικό με κλείσιμο συνόρων και η Τουρκία συνεχίζει να μη χάνει την ευκαιρία αμφισβήτησης της εθνικής μας κυριαρχίας... Και το καραβάνι των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ συνεχίζει τον δρόμο του. Στην έρημο της πολιτικής και κοινωνικής απομόνωσής του, μέχρι να χαθεί από τον ορίζοντα. Το θέμα είναι να μη χαθεί και η χώρα...».
Η Ενωση Κεντρώων σημείωσε: «Πώς γίνεται, κ. Τσίπρα, να εμφανίζεστε τόσο αισιόδοξος όταν όλες οι κοινωνικές ομάδες είναι στους δρόμους; Είναι δυνατόν να λέτε πως οι θεσμοί κωλυσιεργούν όταν εσείς οι ίδιοι δεν θέλετε να κάνετε ούτε μια μεταρρύθμιση; Ζείτε σε ένα παράλληλο σύμπαν και μάλιστα το απολαμβάνετε κ. πρωθυπουργέ, δεν εξηγείται αλλιώς».
