Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
«Ποδαρικό» στο νέο έτος με απώλειες εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές ύψους 68,2 εκατ. ευρώ έκανε το ΙΚΑ τον Ιανουάριο του 2016, παρουσιάζοντας μια μείωση της τάξης του 7,10% σε σύγκριση με τα έσοδα του αντίστοιχου Ιανουαρίου της προηγούμενης χρονιάς.
Ουσιαστικά, ο προηγούμενος μήνας ήταν ο χειρότερος της τελευταίας τετραετίας από την άποψη των εσόδων για τον μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας, καθώς τα έσοδά του από ασφαλιστικές εισφορές έφθασαν στα 890,5 εκατ. ευρώ από 958,7 εκατ. ευρώ που ήταν τον αντίστοιχο μήνα του 2015.
Οι απώλειες εσόδων, ειδικά τον πρώτο μήνα του έτους, είναι ιδιαίτερα σημαντικές εάν συνεκτιμηθεί ότι στο πρώτο δίμηνο κάθε έτους, δηλαδή στα έσοδα Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου, οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα καταβάλλουν και τις ασφαλιστικές εισφορές από την καταβολή των δώρων των Χριστουγέννων της προηγούμενης χρονιάς.
Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης αποδίδουν αυτή την καθίζηση των εσόδων του ΙΚΑ στο γενικότερο κλίμα αβεβαιότητας που δημιούργησαν ήδη από τα μέσα του Ιανουαρίου οι κοινωνικές αντιδράσεις στο ασφαλιστικό σχέδιο νόμου της κυβέρνησης, με αποκορύφωμα την «κάθοδο» των αγροτών με τα τρακτέρ κατά μήκος των εθνικών οδικών αξόνων, καθώς και από τη γενίκευση της δυσαρέσκειας σε ευρύτατες κοινωνικές ομάδες (δικηγόρων - ιατρών - μηχανικών), που θεωρούν ότι πλήττονται υπέρμετρα από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών στα ταμεία τους.
Οι απώλειες εσόδων του ΙΚΑ από ασφαλιστικές εισφορές αποκτούν και μια πρόσθετη διάσταση για τη χρονιά που διανύουμε, καθώς, σύμφωνα με την έκθεση προϋπολογισμού του ιδρύματος για το 2016, το προβλεπόμενο έλλειμμα εσόδων εκτιμάται ότι θα πλησιάσει στα 2,1 δισ. ευρώ. Το έλλειμμα αυτό είναι υπερδιπλάσιο του αντίστοιχου περσινού που εκτιμήθηκε σε 930 εκατ. ευρώ και αυτός είναι ο πρόσθετος λόγος που στις αντίστοιχες υπηρεσίες των ασφαλιστικών οργανισμών έχει χτυπήσει «καμπανάκι» για τη φετινή πορεία των εσόδων των ταμείων.
Ακόμη και η προβλεπόμενη αύξηση του αριθμού της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα μέσα στο 2016 δεν φαίνεται ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ανάκαμψη των εσόδων των ταμείων, επειδή η αύξηση των νέων θέσεων εργασίας συνοδεύεται από την «έκρηξη» και απόλυτη κυριαρχία των ελαστικών μορφών απασχόλησης και της εκ περιτροπής εργασίας. Ετσι, οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται επειδή είναι φθηνότερα αμειβόμενες έχουν μικρότερη απόδοση στα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων.
Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, έξι στις 10 νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται είναι για μερική απασχόληση και εκ περιτροπής εργασία 2 ή 3 ημερών την εβδομάδα. Σε αυτή την εξέλιξη, που αποτελεί το κυρίαρχο μοντέλο στην αγορά εργασίας, πρέπει να συνεκτιμηθεί ένα ακόμη βασικό στοιχείο που αφορά τις μεγάλες μισθολογικές αποκλίσεις μεταξύ των επιχειρήσεων.
Από τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΙΚΑ (Μάιος 2015) για την καταγραφή των μισθών προκύπτει ότι οι επιχειρήσεις που απασχολούν έως και 9 εργαζόμενους έχουν μέσο μισθό μικρότερο έως και 40% σε σύγκριση με τον μέσο μισθό του ιδιωτικού τομέα. Συνεπώς, η εξαιρετικά υψηλή ανεργία (24,5%), σε συνδυασμό με τις δραματικές μειώσεις των μισθών που συνεχίστηκαν και πέρυσι για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά και την κυριαρχία των ελαστικών μορφών απασχόλησης δημιουργούν ένα εξαιρετικά τραχύ εργασιακό και ασφαλιστικό τοπίο, καθώς η καθίζηση της αγοράς εργασίας και η συνακόλουθη καθίζηση των μισθών έχουν άμεσο οικονομικό αντίκρισμα στα έσοδα όχι μόνο του ΙΚΑ, αλλά όλων των ασφαλιστικών ταμείων.
