Από την έντυπη έκδοση
Του Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Το πλήρες άνοιγμα της «αγοράς» των «κόκκινων» δανείων σηματοδοτεί η συμφωνία της κυβέρνησης με τους θεσμούς που επιτεύχθηκε την περασμένη Παρασκευή και επικυρώνεται σήμερα με την ψήφιση του σχετικού νόμου.
Με τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, πλέον, το κάθε μη εξυπητερούμενο δάνειο θα μπορεί να εκποιηθεί και να μεταβιβασθεί σε εταιρείες διαχείρισης και κάθε είδους funds. Προσωρινή «προστασία» και συγκεκριμένα έως τις 15 Φεβρουαρίου θα έχουν όσα δάνεια στεγαστικά φέρουν ως υποθήκη την πρώτη κατοικία, τα καταναλωτικά δάνεια, καθώς και τα δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αν μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου δεν έχει κατατεθεί νομοθετικό πλαίσιο για τις συγκεκριμένες κατηγορίες δανείων, τότε είναι προφανές ότι και αυτά τα δάνεια θα μπορούν να μεταβιβαστούν προς διαχείριση ή να πωληθούν.
Στη σημερινή της έκδοση η «Ν» επιχειρεί με τη μορφή των ερωτήσεων και των απαντήσεων να καταγράψει τα βασικότερα σημεία των πρωτόγνωρων για τη χώρα και την αγορά αλλαγών.
1. Ποια δάνεια μπορούν να εκποιηθούν;
- Το κάθε μη εξυπηρετούμενο δάνειο, το οποίο δεν φέρει ως υποθήκη την πρώτη κατοικία του δανειολήπτη και βρίσκεται σε καθυστέρηση για περισσότερες από 90 ημέρες.
2. Τι ισχύει για τα δάνεια που έχουν ως υποθήκη την πρώτη κατοικία;
- Σύμφωνα με τον νόμο, τα δάνεια που έχουν υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης την πρώτη κατοικία εξαιρούνται έως τις 15 Φεβρουαρίου 2016.
3. Μετά τι θα γίνει με τα δάνεια αυτά;
Οπως ορίζεται στο άρθρο 3 του νόμου, το εφαρμοστικό πλαίσιο για την κατηγορία των δανείων αυτών θα καθοριστεί νομοθετικώς καταλλήλως.
4. Γιατί δόθηκε η παράταση αυτή;
- Διότι στις 14 Φεβρουαρίου λήγει η προθεσμία της εξάμηνης παράτασης που έχει δοθεί με τον νόμο 4336/2015 για όσους είχαν αιτηθεί την υπαγωγή τους στον νόμο 3869/2010 (νόμο Κατσέλη) και δεν έχει συζητηθεί αίτησή τους, να υποβάλουν στη γραμματεία των δικαστηρίων που τηρείται ο φάκελος της αιτήσεώς τους, επικαιροποιημένα στοιχεία σχετικά με την περιουσιακή τους κατάσταση.
5. Είναι βέβαιο ότι θα κατατεθεί νέο πλαίσιο γι’ αυτές τις κατηγορίες των δανείων που θα παρέχει κάποια επιπλέον προστασία;
- Καθόλου βέβαιο, διότι στον νόμο που ψηφίζεται σήμερα υπάρχει ειδική διάταξη που ορίζει ότι οι ρυθμίσεις του Κώδικα Δεοντολογίας και η ειδική μέριμνα που προβλέπεται για τα στεγαστικά δάνεια ευπαθών ομάδων που έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη, θα εφαρμόζονται και στην περίπτωση που τα δάνειά τους πουληθούν.
6. Τι αναφέρει για την παράταση αυτή η κυβέρνηση;
- Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, η προσωρινή παράταση δίδεται προκειμένου να δοθεί χρόνος ώστε να διαπιστωθούν τυχόν προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν στην πράξη και να διορθωθούν με τον κατάλληλο νομοθετικό καθορισμό του εφαρμοστικού πλαισίου, πριν από την εφαρμογή της ρύθμισης και στις ανωτέρω κατηγορίες δανείων. Οπότε, είναι προφανές ότι στην περίπτωση που δεν διαπιστωθούν προβλήματα, δεν συντρέχει λόγος για την κατάθεση νέου πλαισίου.
7. Τι γίνεται με τα στεγαστικά που δεν έχουν ως υποθήκη την πρώτη κατοικία του δανειολήπτη;
- Κάθε στεγαστικό δάνειο που δεν έχει ως υποθήκη την πρώτη κατοικία, μπορεί να πουληθεί.
8. Μπορούν να πουληθούν και καταναλωτικά δάνεια; - Οχι, τουλάχιστον έως τις 15 Φεβρουαρίου, αφού η κυβέρνηση ενέταξε στην προσωρινή παράταση και τα δάνεια αυτής της κατηγορίας.
9. Τι θα γίνει με τα δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων;
Για τα δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα υπάρξει νομοθετικό πλαίσιο στη βάση του σχετικού νόμου που ψηφίστηκε το φθινόπωρο του 2014, αλλά δεν τέθηκε σε εφαρμογή. Και γι’ αυτή την κατηγορία δανείων ισχύει η παράταση έως τις 15 Φεβρουαρίου.
10. Αν τεθεί σε ισχύ ειδικό νομοθετικό πλαίσιο, δεν θα πωλούνται δάνεια μικρομεσαίων;
Θα πωλούνται, εφόσον ο δανειολήπτης δεν μπορεί να παρουσιάσει ένα αξιόπιστο σχέδιο αποπληρωμής των οφειλών του και εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος.
11. Με το νέο πλαίσιο τι θα συμβεί με τα δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων;
- Τα δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων μπορούν να πωληθούν οποτεδήποτε.
12. Προβλέπεται η παροχή χρόνου προειδοποίησης στον δανειολήπτη πριν από την πώληση του δανείου του;
- Ναι. Δώδεκα μήνες πριν από την πώληση του δανείου θα πρέπει να έχει προταθεί από την τράπεζα στον δανειολήπτη και τον εγγυητή η ρύθμιση ή ο διακανονισμός του δανείου.
13. Υπάρχουν εξαιρέσεις στην πρόβλεψη αυτή;
- Ναι, καθώς δεν προβλέπεται πρόσκληση ρύθμισης για επίδικες ή επιδικασθείσες απαιτήσεις, αλλά ούτε και για τους δανειολήπτες που κρίνονται μη συνεργάσιμοι.
14. Εκτός των «κόκκινων» μπορούν να πωληθούν και ενήμερα δάνεια;
- Σύμφωνα με τον νόμο μπορούν. Συγκεκριμένα ορίζεται ότι υπό πώληση τίθενται μεμονωμένες απαιτήσεις (δάνειο) ή ομάδες απαιτήσεων (δάνεια). Σε περίπτωση πώλησης ομάδας απαιτήσεων, κατά του ίδιου το δανειολήπτη, δύναται να περιληφθούν σ’ αυτήν και απαιτήσεις που εξυπηρετούνται κανονικά, με την προϋπόθεση ότι στην ομάδα αυτή περιλαμβάνοντα απαιτήσεις που δεν εξυπηρετούνται.
15. Στην περίπτωση πώλησης ενός δανείου, διατηρείται το τραπεζικό απόρρητο του δανειολήπτη;
- Οχι. Ο νόμος παρέχει τη δυνατότητα στις εταιρείες να προχωρούν σε άρση τραπεζικού απορρήτου των δανειοληπτών, στο μέτρο που αυτή είναι αναγκαία για τη διαχείριση. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η άρση κρίθηκε απαραίτητη γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε αδυναμία της εταιρείας να διεκπεραιώσει τη διαχείριση. Τίθενται όρια τόσο στην άρση όσο και στην ανακοίνωση προσωπικών δεδομένων του οφειλέτη, τα οποία ωστόσο επιτρέπονται στον βαθμό που είναι αναγκαία για τους σκοπούς της διαχείρισης.
Οι εταιρείες διαχείρισης νομιμοποιούνται ως μη δικαιούχοι διάδικοι να εγείρουν εξωδικαστικά ή ενώπιον δικαστηρίων κάθε ένδικο βοήθημα και να προβαίνουν σε κάθε άλλη δικαστική ενέργεια για την είσπραξη των απαιτήσεων, καθώς και να συμμετέχουν ή να κινούν προπτωχευτικές διαδικασίες.
16. Με την εφαρμογή του νέου νόμου, ποια μπορεί να είναι η τύχη ενός μη εξυπηρετούμενου δανείου; α) Να παραμείνει στην κυριότητα της τράπεζας, η οποία με βάση το θεσμικό πλαίσιο και τον Κώδικα Δεοντολογίας θα επιδιώξει να το ρυθμίσει ή να το διακανονίσει, προκειμένου να πάρει τα χρήματά της.
β) Η τράπεζα να το εκχωρήσει σε εταιρεία διαχείρισης, η οποία θα αναλάβει για λογαριασμό της τράπεζας όλες τις νόμιμες ενέργειες για την εξυπηρέτησή του. Στις ενέργειες περιλαμβάνονται και ο εκπλειστηριασμός των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη.
γ) Η τράπεζα να πουλήσει το «κόκκινο» δάνειο και να εκχωρήσει κάθε απαίτησή της στην αγοράστρια εταιρεία.
Η σύμβαση μεταξύ τράπεζας και εξειδικευμένης εταιρείας
Σημειώνεται ότι η σύμβαση διαχείρισης μεταξύ πιστωτικού ιδρύματος και εξειδικευμένης εταιρείας περιλαμβάνει τη νομική και λογιστική παρακολούθηση, την είσπραξη, τις διαπραγματεύσεις με τους οφειλέτες, τη σύναψη συμβάσεων συμβιβασμού ή ρυθμίσεων διακανονισμού σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας, καθώς και κάθε άλλη πράξη διαχείρισης που επιτρέπεται από τη νομοθεσία. Οι δανειολήπτες απαγορεύεται να πληρώνουν αμοιβή διαχείρισης στην εταιρεία.
Επίσης, οι εταιρείες διαχείρισης νομιμοποιούνται ως μη δικαιούχοι διάδικοι να εγείρουν εξωδικαστικά ή ενώπιον δικαστηρίων κάθε ένδικο βοήθημα και να προβαίνουν σε κάθε άλλη δικαστική ενέργεια για την είσπραξη των απαιτήσεων, καθώς και να συμμετέχουν ή να κινούν προπτωχευτικές διαδικασίες, διαδικασίες εξυγίανσης, πτωχευτικές διαδικασίες και διαδικασίες διευθέτησης οφειλών. Για την περίπτωση διεξαγωγής δίκης από την εταιρεία ως μη δικαιούχο διάδικο, επεκτείνεται το δεδικασμένο ώστε να ισχύει υπέρ και κατά του κυρίου της απαίτησης.
