Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Αν και η μέση χρήση του ποδηλάτου αυξάνεται στην Ελλάδα με ρυθμό που το 2014 άγγιξε το 30%, η αγορά δεν λέει να πάρει τα πάνω της, αφού έχει χάσει πάνω από 55% της αξίας της την τελευταία τριετία (2011/2014) όπως εκτιμούν παράγοντες της βιομηχανίας, ενώ την ίδια στιγμή μελέτη της ICAP Group αναφέρει διαχρονική μείωση στις πωλήσεις ποδηλάτων σε τεμάχια, με μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης 11% την περίοδο 2012-2014.
Η επιβράδυνση των πωλήσεων ήταν ακόμη πιο βίαιη από την πτώση των τεμαχίων αναφέρουν στη «N» οι επιχειρηματίες, κάνοντας λόγο για ρυθμό που έφθανε και το -20% ετησίως την τελευταία τριετία, ενώ το 2015 η πτώση κυμαίνεται στο 10%-15%. Παρ’ όλα αυτά ελπίζουν ότι εφόσον το κλίμα στην οικονομία βελτιωθεί η αγορά θα επανέλθει στα επίπεδα του 2014.
Υπηρεσίες after sale
Οι πληροφορίες θέλουν τις πωλήσεις σε τεμάχια να υποχωρούν σε περίπου 195.000-200.000 το 2014 από 340.000 που ήταν το 2010, ενώ όπως παρατηρούν στελέχη της βιομηχανίας-κατασκευής ποδηλάτων σημειώθηκε αύξηση στις υπηρεσίες after sale service, ακριβώς λόγω της αύξησης της χρήσης του μέσου. Στο εξεταζόμενο διάστημα η βιομηχανία επηρεάστηκε από το ισχυρό δολάριο καθώς αυξήθηκαν τα λειτουργικά κόστη και οι επιχειρήσεις εν μέσω κρίσης δεν ήταν σε θέση να τα απορροφήσουν στις τελικές τιμές.
Πάντως αν και η συγκυρία έφερε στο λιανεμπόριο χαμηλότερης τιμής (και ποιότητας) προϊόντα, κάτω και από τη μέση χαμηλότερη τιμή της αγοράς 180-200 ευρώ, η εγχώρια βιομηχανία σε γενικές γραμμές δεν έκανε εκπτώσεις στις προδιαγραφές, όπως αναφέρει στη «N» ο Δημήτρης Αλεξίου, εμπορικός διευθυντής της Νίκος Μανιατόπουλος Α.Ε., κατασκευάστριας εταιρείας του σήματος IDEAL bikes και leader της ελληνικής αγοράς με μερίδιο 20%-25%.
«Υπάρχει όριο στη μείωση των τιμών» τονίζει χαρακτηριστικά και εξηγεί ότι η ασφάλεια είναι κορυφαίας σημασίας για την εταιρεία του, που προκειμένου να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της αγοράς διαφοροποίησε την προϊοντική της γκάμα, επένδυσε στο ηλεκτρικό ποδήλατο (αναπτύσσοντας το σήμα Orama, με εξαγωγές στο 90% της παραγωγής από το 2014) και περιόρισε τα περιθώρια κέρδους της.
Η κρίση στον κλάδο πήρε διαστάσεις και λόγω των υπερβολών του λιανεμπορίου. Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα τα ποδήλατα και τα ανταλλακτικά-αξεσουάρ τους διατίθενται μέσα από ένα δίκτυο 750-800 εξειδικευμένων σημείων πώλησης.
Επίσης η αύξηση της χρήσης του ποδηλάτου -ως ένα μέσο φιλικό προς το περιβάλλον, ενεργειακά αποδοτικό και βιώσιμο στις αστικές περιοχές, φθηνό, που δεν απαιτεί τίτλους ιδιοκτησίας, τέλη κυκλοφορίας, ασφαλιστήρια συμβόλαια, κόστη αδειών οδήγησης ή τέλη στάθμευσης- αφύπνισε τα τελευταία χρόνια επιχειρηματίες από όλο το φάσμα του λιανεμπορίου (από multibrand καταστήματα και boutique ειδών outdoor και ειδών σπορ μέχρι σούπερ μάρκετ), που διαμόρφωσαν ειδικά corners στα καταστήματά τους, με χώρους ανάλογους με αυτούς που διαθέτουν τα είδη αυτοκινήτου και επεκτάθηκαν σε όλη την γκάμα των ειδών ένδυσης και αξεσουάρ για την υποστήριξη του ποδηλάτη.
Εξειδικευμένο δίκτυο
Από το 2010 άνοιξαν πάνω από 250-300 εξειδικευμένα καταστήματα. Η ύφεση των τελευταίων ετών, ωστόσο, σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση της αγοράς κατέστησε μη αποδοτική τη λειτουργία πολλών εξ αυτών με αποτέλεσμα (ήδη από το α’ εξάμηνο του 2012) να κλείσουν κάποιες δεκάδες και σημαντική μερίδα να αντιμετωπίζει προβλήματα βιωσιμότητας.
Οι παρενέργειες της κρίσης έστρεψαν επίσης πολλούς εισαγωγείς σε πιο φθηνά προϊόντα και τελικά πλήρωσε βαρύ τίμημα και η δομημένη αγορά. Πάντως, παρά τη συρρίκνωση της πίτας οι λίγες ελληνικές εταιρείες παραγωγής-συναρμολόγησης με τα δικά τους σήματα αλλά και με τα brands που αντιπροσωπεύουν (όπως είναι πέρα από την Ideal της Μανιατόπουλος, η Orient της Αφοι Αθ. Κοκότη, η Ballistic που αντιπροσωπεύεται από την Κυκλοποδηλατική, η Fidusa που ίδρυσε ο Γιώργος Βογιατζής, πρωταθλητής Ελλάδας στην ποδηλασία κ.ά.) αυξάνουν διαχρονικά το μερίδιό τους στην αγορά, ως αποτέλεσμα και των υψηλών ποιοτικών standards που έχουν θέσει.
Το 2014, σύμφωνα με στοιχεία της ICAP Group, το μερίδιο των εγχωρίως παραγόμενων ποδηλάτων επί των συνολικών πωλήσεων κυμάνθηκε στο 56% περίπου. Το ποσοστό κρίνεται σημαντικό αν ληφθεί υπ’ όψιν το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον στο οποίο ο κλάδος επιχειρεί αλλά και η έλλειψη υποδομών, όπου η Ελλάδα υστερεί σημαντικά έναντι άλλων χωρών της Ευρώπης.
Υπάρχουν ωστόσο ενθαρρυντικά μηνύματα, όπως η τάση bike sharing, με την υποστήριξη σχετικών πρωτοβουλιών δήμων (στο πλαίσιο προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης) από μεγάλους ομίλους όπως ΟΤΕ-Cosmote, Coca-Cola κ.α.
Καινοτομία είναι επίσης το πιλοτικό πρόγραμμα περιπολιών αστυνόμευσης με χρήση ηλεκτροκίνητων ποδηλάτων, που έχει θέσει σε εφαρμογή το αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας στο πλαίσιο της νέας αντιεγκληματικής πολιτικής.
Ευρωπαϊκή βιομηχανία
Σημειώνεται, τέλος, ότι η ελληνική βιομηχανία αντιπροσωπεύει το 1% της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ποδηλάτου σύμφωνα με τα στοιχεία της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας ποδηλάτου CONEBI (που αποτελεί τη συγχώνευση των ενώσεων Colibi-Coliped).
Σε όλη την Ευρώπη πωλούνται ετησίως 20 εκατ. ποδήλατα και EPACs, εκ των οποίων 12 εκατ. παράγονται στην Ε.Ε., όπου η βιομηχανία ποδηλάτων δημιουργεί πάνω από 70.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας μέσω περίπου 600 μικρομεσαίων επιχειρήσεων - είναι δηλαδή ο μεγαλύτερος εργοδότης της Ευρώπης στην πράσινη βιομηχανία. Κατά μέσο όρο οι Ευρωπαίοι πολίτες κατέχουν περισσότερα ποδήλατα από κάθε άλλο μέσο μεταφοράς.
Η ύφεση, το πλαίσιο και τα EPACs
Αρνητικά επηρέασε τη ζήτηση ποδηλάτων η μείωση του εισοδήματος των καταναλωτών τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, Senior Consultant της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της ICAP.
Σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι διαχρονική μείωση καταγράφει η «φαινομενική» κατανάλωση ποδηλάτων, με μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης περίπου 7,5% (σε ποσότητα) την περίοδο 2010-2014, ενώ το μέγεθος της εγχώριας αγοράς καταγράφει διαχρονική μείωση σε αξία (τιμές χονδρικής) την περίοδο 2010-2014, με μέσο ετήσιο ρυθμό 8%.
Προσθέτει ότι «η εισαγωγική διείσδυση διαμορφώθηκε στο 51% περίπου το 2014, ενώ οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν ποσοστό της τάξης του 14% επί της συνολικής παραγωγής το 2014. Επίσης με βάση τα στοιχεία της ICAP Group τα ποδήλατα βουνού (mountain bikes) εκτιμάται ότι κάλυψαν το 40% περίπου των συνολικά πωληθέντων ποδηλάτων το 2014 και ακολούθησαν τα ποδήλατα δρόμου-βουνού με αντίστοιχο ποσοστό 20%».
Η Ελένη Δεμερτζή, Senior Manager της Διεύθυνσης Μελετών της ICAP Group, επισημαίνει -μεταξύ άλλων- ότι η είσοδος νέων επιχειρήσεων στον κλάδο του ποδηλάτου δεν αντιμετωπίζει δυσκολίες από πλευράς θεσμικού πλαισίου.
Μια νεοεισερχόμενη επιχείρηση, ωστόσο, καλείται να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό από τις υπάρχουσες μονάδες οι οποίες έχουν μακροχρόνια εμπειρία και διαθέτουν στην αγορά γνωστά εμπορικά σήματα. Αναφορικά με τους «κινδύνους» που διατρέχει ο κλάδος από την ύπαρξη υποκατάστατων προϊόντων, τα μοτοποδήλατα και τα σκούτερ μπορούν ως ένα βαθμό να θεωρηθούν ως υποκατάστατα του ποδηλάτου.
Τέλος, η πρόκληση για τη βιομηχανία στα επόμενα 10 χρόνια θα είναι τα ηλεκτρικά ποδήλατα (EPACs - Electric Power-Assisted Cycles) που έχουν ήδη μπει για τα καλά στην ευρωπαϊκή αγορά την τελευταία δεκαετία, χάρη στις επενδύσεις που έχουν γίνει σε τεχνολογία κραμάτων αλουμινίου και σύνθετου άνθρακα, καθώς και σε ελαφρύτερες και πιο ισχυρές μπαταρίες. Το 2014 η υποαγορά αυτή αναπτύχθηκε με ρυθμό άνω του 25% (σε τεμάχια).
