Σε χαμηλά επίπεδα στην Ευρώπη εξακολουθεί να κινείται το διασυνοριακό εμπόριο, σύμφωνα με στοιχεία πρόσφατης έρευνας που εξετάζει τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές στην ψηφιακή ενιαία αγορά: Συγκεκριμένα, 61 % των Ευρωπαίων καταναλωτών αισθάνονται μεγαλύτερη εμπιστοσύνη για ηλεκτρονικές αγορές από τη χώρα τους σε σχέση με τις αγορές από άλλες χώρες της Ε.Ε. (38 %).
Η εμπιστοσύνη αλλά και οι εδαφικοί περιορισμοί ή οι διαφορές στις τιμές εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικά εμπόδια που παρακωλύουν το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο. Παρ' όλα αυτά οι ελληνικές εταιρίες είναι οι δεύτερες πανευρωπαϊκά που επιδιώκουν να συμμετάσχουν σε διαδικτυακές πωλήσεις.
Στο πλαίσιο της ψηφιακής ενιαίας αγοράς, η Επιτροπή θα υποβάλει πριν από το τέλος του έτους πρόταση για τη διευκόλυνση του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου. Θα περιλαμβάνει εναρμονισμένους κανόνες σε επίπεδο Ε.Ε. για τις συμβάσεις και την προστασία των καταναλωτών για τις διαδικτυακές αγορές τους.
Η Επίτροπος αρμόδια για την Δικαιοσύνη, τους Καταναλωτές και την Ισότητα των Φύλων, Βέρα Γιουρόβα, δήλωσε: «Ο πίνακας αποτελεσμάτων για τους καταναλωτές του 2015 επιβεβαιώνει ότι οι καταναλωτές δεν εμπιστεύονται πλήρως το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο. Μία από τις προτεραιότητες της Επιτροπής Γιούνκερ είναι να ολοκληρωθεί η ψηφιακή ενιαία αγορά και να αξιοποιήσει πλήρως το δυναμικό της. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να προβούμε στην άρση των υπόλοιπων εμποδίων στο διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο. Μέχρι το τέλος του έτους, θα προτείνω νέους κανόνες που θα παρέχουν καλύτερη πρόσβαση των καταναλωτών και των επιχειρήσεων σε ψηφιακά προϊόντα και υπηρεσίες σε ολόκληρη την Ευρώπη».
Τα κύρια πορίσματα του πίνακα αποτελεσμάτων είναι τα ακόλουθα:
-
Όταν προβαίνουν σε διασυνοριακές αγορές οι καταναλωτές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα, ιδίως, ανησυχίες σχετικά με την παράδοση και τη συμμόρφωση του προϊόντος. Επιπλέον, οι καταναλωτές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν στις διασυνοριακές συναλλαγές περιορισμούς ή διακρίσεις λόγω της χώρας διαμονής τους. Επίσης, τα θέματα αυτά συνιστούν την πλειονότητα των καταγγελιών σχετικά με το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο, που ελήφθησαν από τα ευρωπαϊκά κέντρα καταναλωτών.
-
Απαιτείται περαιτέρω ευαισθητοποίηση σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των καταναλωτών. Η ενημέρωση των καταναλωτών και των λιανοπωλητών σχετικά με ορισμένα βασικά δικαιώματα των καταναλωτών που εγγυάται η νομοθεσία της Ε.Ε. εξακολουθεί να είναι περιορισμένη. Μόνο το 9 % των καταναλωτών ήταν σε θέση να απαντήσουν σωστά στην ερώτηση σχετικά με τα δικαιώματά τους, με τα χαμηλότερα επίπεδα γνώσεων διαπιστώθηκαν μεταξύ των νέων.
-
Η περαιτέρω ανάπτυξη της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών (ΕΕΔ) υπόσχεται αποτελεσματικότερη έννομη προστασία των καταναλωτών. Το ένα τέταρτο του συνόλου των καταναλωτών που αντιμετωπίζουν προβλήματα δεν υποβάλλουν καταγγελίες. Η πλειοψηφία των καταναλωτών, από εκείνους που δεν προέβησαν σε καμία ενέργεια σε περίπτωση προβλήματος, αποθαρρύνθηκαν από τις αντιληπτές δυσκολίες (π.χ. χαμηλή πιθανότητα επιτυχίας, έλλειψη πληροφόρησης, διάρκεια της διαδικασίας). Η ικανοποίηση σε ό,τι αφορά το χειρισμό της καταγγελίας είναι υψηλότερη μεταξύ των καταναλωτών που διαμαρτυρήθηκαν σε φορείς ΕΕΔ, έστω και αν η χρήση και γνώση των εν λόγω φορέων είναι ακόμη σχετικά χαμηλή.
-
Η εμπιστοσύνη στην ασφάλεια των προϊόντων ήταν σχετικά σταθερή με την πάροδο του χρόνου - οι επιχειρήσεις λιανικής έχουν σταθερά θετικότερες απόψεις σε σχέση με τους καταναλωτές (το 69 % των καταναλωτών και το 75 % των λιανοπωλητών συμφώνησαν ότι τα περισσότερα μη εδώδιμα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά είναι ασφαλή). Σε γενικές γραμμές, η εμπιστοσύνη στην ασφάλεια των προϊόντων είναι υψηλότερη στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, τα αποτελέσματα του πίνακα είναι μάλλον ανησυχητικά. Συγκεκριμένα, οι Έλληνες καταναλωτές:
-
Δεν γνωρίζουν επαρκώς τα δικαιώματά τους: Για την ακρίβεια, έχουν το χαμηλότερο βαθμό επίγνωσης των δικαιωμάτων τους ως καταναλωτών στην Ε.Ε.
-
Δεν εμπιστεύονται επαρκώς τους εμπόρους και τους παρόχους υπηρεσιών: Το ποσοστό εμπιστοσύνης των Ελλήνων στους οργανισμούς είναι το τρίτο χαμηλότερο στην Ε.Ε. Επιπλέον, η εμπιστοσύνη σε εμπόρους και παρόχους υπηρεσιών, είναι η χαμηλότερη πανευρωπαϊκά, όπως και η εμπιστοσύνη στις μη κυβερνητικές οργανώσεις .
-
Δεν επιδιώκουν την επίλυση διαφορών: Η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό καταναλωτών που, ενώ αντιμετώπισαν ένα μη αμελητέο πρόβλημα, εντούτοις δεν επιδίωξαν την επίλυση του.
-
Δεν εμπιστεύονται την ασφάλεια των προϊόντων: Τόσο οι καταναλωτές, όσο και οι έμποροι, κατατάσσονται στην τρίτη και δεύτερη αντίστοιχα χαμηλότερη θέση πανευρωπαϊκά όσον αφορά στην εμπιστοσύνη τους στην ασφάλεια των προϊόντων που αγοράζουν διαδικτυακά.
