Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Με ενδιαφέρον, αλλά διακριτικά παρακολουθούν οι Βρυξέλλες και οι μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και την είσοδο στην τελική ευθεία πριν από τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου.
Στην έδρα της Κομισιόν αποφεύγουν επιμελώς να εκφράσουν δημόσια οποιαδήποτε προτίμηση σχετικά με τη σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης. Αλλωστε, κάτι τέτοιο θα ερμηνευόταν ως παρέμβαση στα εσωτερικά κράτους-μέλους.
Ωστόσο, υπάρχει μια ανησυχία για την τύχη των 52 προαπαιτούμενων, τα οποία βάσει προγραμματισμού θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο.
Ειδικότερα, 21 δράσεις πρέπει να υλοποιηθούν εντός του Σεπτεμβρίου, που λόγω των εκλογών μετατίθενται για αργότερα, ενώ στη λίστα υπάρχουν και 31 δράσεις για τον Οκτώβριο. Η υλοποίηση συνολικά των 52 δράσεων θα οδηγήσει στην αποδέσμευση της δόσης των 3 δισ. ευρώ, που είναι προγραμματισμένη να εκταμιευτεί τον επόμενο μήνα, μετά την επιτυχή αξιολόγηση. Επίσης, μια επιτυχής αξιολόγηση θα ανοίξει τον δρόμο και για την τελική συζήτηση για τη διευθέτηση του δημόσιου χρέους.
Αυτό που θέλουν και το λένε σε κάθε ευκαιρία οι κοινοτικοί αξιωματούχοι και εταίροι, με δεδομένο ότι η συμφωνία για το τρίτο πρόγραμμα έχει εγκριθεί από το Εurogroup και επικυρωθεί από εθνικά κοινοβούλια, είναι η ανάγκη να κλείσει το συντομότερο η παρένθεση των εκλογών και να προχωρήσει η υλοποίηση των δεσμεύσεων.
Στην άτυπη συνεδρίαση του Εurogroup, το Σάββατο στο Λουξεμβούργο, το ελληνικό ζήτημα θα βρίσκεται μεν στην ημερήσια διάταξη, κάτι που γίνεται άλλωστε σε κάθε συνάντηση των υπουργών Οικονομικών τα τελευταία 5,5 χρόνια της κρίσης, ωστόσο δεν αναμένεται να ληφθεί καμία απόφαση, ούτε να γίνει κάποια δύσκολη συζήτηση. Αυτό που ενδιαφέρει την Κομισιόν και τους εταίρους είναι να ακούσουν από τον υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη ότι όλα βαίνουν καλώς από πλευράς υλοποίησης του προγράμματος και προετοιμασίας των προαπαιτούμενων του φθινοπώρου.
Κι αυτό γιατί θεωρούν τα χρονικά περιθώρια αρκετά σφικτά για την επόμενη κυβέρνηση, η οποία θα πρέπει να υλοποιήσει πολλές προαπαιτούμενες δεσμεύσεις, που θα φέρουν στη χώρα μας τα υπόλοιπα δάνεια για το 2015, πέραν των 25 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
Το κλίμα έναντι της χώρας μας είναι καλό, απλώς στις Βρυξέλλες και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες υπογραμμίζουν την ανάγκη σχηματισμού κυβέρνησης για πολλούς λόγους αμέσως μετά τις εκλογές. Ο πρώτος έχει να κάνει με την πραγματοποίηση σε ομαλές συνθήκες της επόμενης αξιολόγησης που θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο, ώστε να ολοκληρωθεί και να ξεκινήσει αμέσως μετά και η συζήτηση για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.
Η επίλυση του ζητήματος του χρέους είναι πλέον προτεραιότητα για ορισμένες κυβερνήσεις χωρών-μελών (Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία), οι οποίες έχουν δεσμευτεί έναντι των κοινοβουλίων ότι θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα και το ΔΝΤ. Και για να συμμετάσχει το ΔΝΤ πρέπει να γίνει βιώσιμο το χρέος. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τους κοινοτικούς πόρους της περιόδου 2007-2013, οι οποίοι θα πρέπει να εκταμιευτούν μέχρι το τέλος του έτους, διαφορετικά θα χαθούν.
Πρόκειται για περίπου 2 δισ. ευρώ, τα οποία, παρά την καλή διάθεση της Κομισιόν και τις φιλότιμες προσπάθειες της υπηρεσιακής κυβέρνησης, θα χρειαστεί να αναληφθούν σημαντικές προσπάθειες από την επόμενη κυβέρνηση για να διασφαλιστεί η εκταμίευση.
Τέλος, ένας τρίτος λόγος που είναι ίσως και ο σημαντικότερος έχει να κάνει με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της χώρας μας έναντι των αγορών και των επενδυτών. Ο σχηματισμός σταθερής κυβέρνησης και η επίλυση των παραπάνω εκκρεμοτήτων θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάκαμψη της οικονομίας, υπογραμμίζουν στις Βρυξέλλες.
Προαπαιτούμενα Σεπτεμβρίου
1. Κατασχέσεις. Ηλεκτρονική αποστολή σε πιστωτικά ιδρύματα στοιχείων
οφειλετών, δέσμευση, κατάσχεση. Για οφειλέτες με χρέη στην εφορία άνω των 70.000 ευρώ αυτοματοποιημένη διαδικασία κατάσχεσης.
2. Eλεγχοι. Καθορισμός κριτηρίων ανάλυσης κινδύνου για προτεραιοποίηση
υποθέσεων είσπραξης
3. Ηλεκτρονικές κατασχέσεις. Εκδοση απόφασης Γ.Γ.Δ.Ε. με σύμφωνη γνώμη του υπουργού Οικονομικών ως προς το ύψος της δαπάνης ώστε να επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης που εφαρμόζεται κατά τη διαδικασία προμηθειών του Δημοσίου, η προμήθεια της παροχής υπηρεσίας για την ανάπτυξη ειδικού λογισμικού διενέργειας ηλεκτρονικών κατασχέσεων εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων μέσω ενός πλήρως αυτοματοποιημένου συστήματος κεντρικής επεξεργασίας, με απευθείας ανάθεση.
4. ΦΠΑ . Με κοινή απόφαση των υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Οικονομικών ορίζονται τα πρώτα νησιά στα οποία θα εφαρμοστεί η κατάργηση της έκπτωσης 30% στον ΦΠΑ.
5. Ελεγχοι. Έκδοση απόφασης ΓΓΔΕ με σύμφωνη γνώμη του υπουργού Οικονομικών για την προμήθεια με απευθείας ανάθεση ειδικού λογισμικού ερευνών και ανάλυσης στοιχείων (ΥΕΔΔΕ)
6. Φορολογία πλοίων. Εκδοση απόφασης για να εφαρμοστεί η ψηφισμένη αύξηση της φορολογίας στα πλοία.
7. ΣΔΟΕ. Με αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών που εκδίδονται μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου 2015 καθορίζονται οι λεπτομέρειες της μεταφοράς των αρμοδιοτήτων τελωνειακών και φορολογικών ελέγχων από το ΣΔΟΕ στη ΓΓΔΕ . Θα πρέπει να μεταφερθούν επίσης 500 υπάλληλοι και να εκδοθούν διαπιστωτικές πράξεις για τη μεταφορά υλικοτεχνικής υποδομής, φυσικών και μαγνητικών αρχείων. Θα πρέπει να εκδοθεί υπουργική απόφαση για τη μεταφορά 3.500 υποθέσεων που ελέγχονται από το ΣΔΟΕ στη ΓΓΔΕ.
8. ΚΤΕΟ. Πρόστιμο 150 ευρώ σε όσους δεν έχουν περάσει τα οχήματά τους από τεχνικό έλεγχο, μετά από διασταύρωση στοιχείων.
9. Ποινολόγιο εφορίας. Θέσπιση νέων νομικών διατάξεων για τη φοροδιαφυγή και την απάτη προκειμένου να τροποποιηθεί ο ειδικός ποινικός Ν. 2523/1997 και κάθε άλλη συναφής νομοθεσία καθώς και αντικατάσταση του άρθρου 55 παράγραφοι 1 και 2 του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (σχετικά με τις ποινές και τα πρόστιμα), με σκοπό, μεταξύ άλλων, τον εκσυγχρονισμό και τη διεύρυνση του ορισμού της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής σε όλους τους φόρους.
10. Πρόστιμα. Κατάργηση όλων των προστίμων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ΚΒΣ), συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που επιβάλλονται βάσει του Ν. 2523/1997 και έκδοση εγκυκλίου εφαρμογής.
11. Αποδείξεις,. Ηπιότερες ποινές για τις απλές παραβάσεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Η μη έκδοση ή η ανακριβής έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης θα αντιμετωπίζεται ως απλή αλλά σοβαρή παράβαση της διαδικασίας για τον ΦΠΑ.
12. Ακατάσχετο μισθών. Εφαρμογή της κατάργησης του ανώτατου ορίου ύψους 25% επί των μισθών και συντάξεων και μείωση όλων των κατώτατων ορίων ύψους 1.500 ευρώ (1.250 για μισθούς και συντάξεις, 1.000 ευρώ για καταθέσεις).
13. Μείωση των εκατό δόσεων. Τροποποίηση των ρυθμίσεων του 2014 και του 2015 για τη σε δόσεις καταβολή οφειλών από φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, ώστε να αποκλείονται όσοι δεν καταβάλουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις, τη θέσπιση απαίτησης για τη φορολογική διοίκηση και τη διοίκηση των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης για τη συντόμευση της διάρκειας της ρύθμισης για όσους έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν νωρίτερα.
14. Αύξηση επιτοκίων. Καθιέρωση επιτοκίων της ελεύθερης αγοράς ( 5%), με παράλληλη παροχή προστασίας στους ευάλωτους οφειλέτες (με οφειλές κάτω των 5.000 ευρώ). Για οφειλέτες με χρέη κάτω των 5.000 ευρώ για να μην αυξηθεί το επιτόκιο θα πρέπει να πληρούνται εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
15. Πάγια ρύθμιση 12 δόσεων. Τροποποίηση της βασικής ρύθμισης δόσεων του ΚΦΔ ώστε να προσαρμοστούν τα επιτόκια βάσει της ελεύθερης αγοράς
(μείωση από 8% σε 5%), καθώς και αναστολή, έως το τέλος του 2017, των απαιτήσεων επαλήθευσης από τρίτους και τραπεζικών εγγυήσεων.
16. Λογισμικό για απάτη ΦΠΑ. Επίσπευση της διαδικασίας δημόσιας σύμβασης για την απόκτηση λογισμικού (από τους Βέλγους) για την ανάλυση του δικτύου ΦΠΑ.
17. Ιδιώτες για τις κατασχέσεις. Επίσπευση της διαδικασίας δημόσιας σύμβασης για την περαιτέρω αυτοματοποίηση της είσπραξης οφειλών, μεταξύ άλλων με την καθιέρωση πλήρως αυτοματοποιημένων διαδικασιών κατάσχεσης.
18. Eναρξη κατασχέσεων. Λήψη άμεσων μέτρων επιβολής όσον αφορά τους οφειλέτες που δεν καταβάλουν εγκαίρως τις δόσεις τους ή τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους.
19. Eλεγχοι καταθέσεων σε βάθος δεκαετίας. Υπογραφή Υπουργικής Απόφασης που θα προβλέπει την επέκταση του έμμεσου μητρώου τραπεζικών λογαριασμών ώστε να παρέχεται το ιστορικό συναλλαγών σε βάθος 10 ετών.
20. ΚΕΑΟ. Παροχή στο Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) πρόσβασης στο έμμεσο μητρώο τραπεζικών λογαριασμών και σε στοιχεία της φορολογικής διοίκησης.
21. Λαθρεμπόριο. Δημιουργία τριών κινητών ομάδων δίωξης/επιβολής του νόμου για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου.
Προαπαιτούμενα Οκτωβρίου
1. Αγρότες. Σταδιακή κατάργηση της επιστροφής του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης ντίζελ για τους αγρότες σε δύο ίσα στάδια τον Οκτώβριο του 2015 και τον Οκτώβριο του 2016.
2. ΕΝΦΙΑ. Έναρξη της διαδικασίας είσπραξης του
ΕΝΦΙΑ για το 2015 ώστε να εκδοθούν εκκαθαριστικά σημειώματα τον Οκτώβριο του 2015, με την τελευταία δόση να καταβάλλεται τον Φεβρουάριο του 2016.
3. Φορολογία εισοδήματος. Μεταρρύθμιση του κώδικα φορολογίας εισοδήματος με αλλαγές στην κλίμακα και το αφορολόγητο.
4. Φορολογία αγροτών. Σταδιακή κατάργηση της προτιμησιακής φορολογικής μεταχείρισης των αγροτών στο πλαίσιο του κώδικα φορολογίας εισοδήματος, με ποσοστά που ορίζονται στο 20% για το φορολογικό έτος 2016 και στο 26% για το φορολογικό έτος 2017.
5. Τυχερά παιχνίδια. Επέκταση της φορολόγησης των μεικτών εσόδων από τυχερά παιχνίδια (GGR), ύψους 30%, στα παιχνίδια VTL που αναμένεται ότι θα εγκατασταθούν κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2015 και το 2016.
6. Ενοίκια. Αύξηση του φορολογικού συντελεστή επί του ετήσιου εισοδήματος από ενοίκια, για εισοδήματα κάτω των 12.000 ευρώ στο 15% (από 11%) και για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ στο 35% (από 33%).
7. Ναυτιλία. Σταδιακή κατάργηση της ειδικής φορολογικής μεταχείρισης του ναυτιλιακού κλάδου.
8. Επίδομα θέρμανσης. Καλύτερη στόχευση της επιλεξιμότητας ώστε να μειωθούν κατά το ήμισυ οι δαπάνες για τις επιδοτήσεις πετρελαίου θέρμανσης στον προϋπολογισμό του 2016.
9. Επιστροφές φόρου. Απλοποίηση του χρονοδιαγράμματος σχετικά με την πίστωση φόρου για τη φορολογία εισοδήματος.
10. Εισφορά αλληλεγγύης. Αναμόρφωση και ενσωμάτωση στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος της εισφοράς αλληλεγγύης επί του εισοδήματος, από το 2016, ώστε να επιτυγχάνεται με αποτελεσματικότερο τρόπο η προοδευτικότητα του συστήματος φορολογίας εισοδήματος.
11. Φοροαπαλλαγές. Εντοπισμός όλων των κινήτρων που αφορούν τη φορολόγηση εισοδήματος των επιχειρήσεων και ενσωμάτωσή των εξαιρέσεων από τη φορολόγηση στον ΚΦΕ, καταργώντας εκείνες που κρίνονται αναποτελεσματικές ή άδικες.
12. Μέτρα αναγκαστικής είσπραξης. Επανεξέταση και μεταρρύθμιση του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών της φορολογικής διοίκησης για την αναγκαστική εκποίηση περιουσιακών στοιχείων σε δημόσιους πλειστηριασμούς.
13. Ελεγχοι στην έδρα. Εξασφάλιση της επαρκούς πρόσβασης της φορολογικής διοίκησης στις εγκαταστάσεις των φορολογουμένων για τη διεξαγωγή ελέγχων εγκαίρως και για σκοπούς επιβολής του νόμου.
14. Συλλογικές επενδύσεις. Επανεξέταση του πλαισίου φορολογίας κεφαλαίου και επεξεργασία του φορολογικού πλαισίου για τους φορείς συλλογικών επενδύσεων και τους συμμετέχοντες σε αυτούς, σύμφωνα με τον ΚΦΕ και τις βέλτιστες πρακτικές στην Ε.Ε.
15. Παρακράτηση φόρου τεχνικών υπηρεσιών. Επανεξέταση της παρακράτησης φόρου επί των τεχνικών υπηρεσιών.
16. Αντικειμενικές αξίες. Εν όψει τυχόν αναθεώρησης των ζωνών αντικειμενικών αξιών ακινήτων, θα γίνει προσαρμογή των φορολογικών συντελεστών επί της ακίνητης περιουσίας, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, για να διασφαλιστεί ότι τα έσοδα από το φόρο ακίνητης περιουσίας το 2016 θα ανέλθουν τουλάχιστον στο ποσό των 2,65 δισ. ευρώ, και θα προσαρμοστεί η εναλλακτική ελάχιστη φορολογία επί του εισοδήματος φυσικών προσώπων.
17. Τεκμήρια. Επανεξέταση της λειτουργίας της εναλλακτικής ελάχιστης φορολογίας (συμπεριλαμβανομένης της διόρθωσης τυχόν υπαναχωρήσεων)
18. Φοροαποφυγή. Εκμηδενισμός των δυνατοτήτων αποφυγής της φορολογίας εισοδήματος.
19. Ποιος είναι αγρότης. Αυστηρότερος ορισμός των αγροτών.
20. Μέτρα για φορολογική συμμόρφωση. Εγκριση από την κυβέρνηση ολοκληρωμένου σχεδίου για την αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης.
21. Πλαστικό χρήμα. Επεξεργασία από την κυβέρνηση, με την Τράπεζα της Ελλάδος και τον ιδιωτικό τομέα, κοστολογημένου σχεδίου για την προώθηση και τη διευκόλυνση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών και τη μείωση της χρήσης μετρητών με την εφαρμογή που θα αρχίζει από τον Μάρτιο του 2016.
22. Μαύρες λίστες. Δημοσιοποίηση από την κυβέρνηση του καταλόγου οφειλετών για οφειλές από φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που εκκρεμούν για περισσότερο από τρεις μήνες.
23. Φορολογικό πιστοποιητικό. Μείωση - λαμβάνοντας υπ' όψιν την τεχνική βοήθεια- των περιορισμών στη διεξαγωγή ελέγχων των φορολογικών δηλώσεων, με την επιφύλαξη του συστήματος εξωτερικού φορολογικού πιστοποιητικού.
24. Διαγραφή ληξιπρόθεσμων οφειλών. Βελτίωση των κανόνων περί διαγραφής μη εισπράξιμων φόρων.
25. Ελεγκτές. Αφαίρεση της προσωπικής αστικής ευθύνης των φορολογικών υπαλλήλων για τη λήψη μέτρων είσπραξης παλαιών οφειλών.
26. Εθνική στρατηγική εισπράξεων. Πρόταση και εφαρμογή εντός του 2016 εθνικής στρατηγικής είσπραξης, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω αυτοματοποίησης της είσπραξης οφειλών.
27. Μητρώα ΦΠΑ. Θέσπιση νομοθεσίας για την επιτάχυνση των διαδικασιών διαγραφής και τον περιορισμό της επανεγγραφής στα μητρώα ΦΠΑ για την προστασία των εσόδων από τον ΦΠΑ.
28. Απάτη ΦΠΑ. Θέσπιση της δευτερογενούς νομοθεσίας που απαιτείται για τη σημαντική ενίσχυση της αναδιοργάνωσης του τμήματος επιβολής του ΦΠΑ, προκειμένου να ενισχυθεί η επιβολή του ΦΠΑ και να καταπολεμηθεί η αλυσιδωτή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ (τύπου «καρουσέλ»).
29. Αύξηση ορίου απαλλαγής ΦΠΑ. Υποβολή αιτήματος στην Επιτροπή ΦΠΑ της Ε.Ε. και εκπόνηση αξιολόγησης των επιπτώσεων που θα έχει η αύξηση του κατώτατου ορίου ΦΠΑ στα 25.000 ευρώ.
30. Εισπράξεις μεγάλων οφειλών. Ενίσχυση της Μονάδας Μεγάλων Οφειλετών (ΕΜΕΙΣ), για τη βελτίωση της ικανότητάς της επί θεμάτων που αφορούν την εκκαθάριση και την είσπραξη φόρων, καθώς και στελέχωσή της- με ιδιαίτερα ικανούς νομικούς συμβούλους, υποστηριζόμενους από διεθνή ανεξάρτητη εταιρεία εμπειρογνωμόνων- για την εκτίμηση της βιωσιμότητας των οφειλετών.
31. Αυτονομία ΓΓΔΕ. Θέσπιση νομοθεσίας για την ίδρυση αυτόνομου φορέα εσόδων με την οποία θα προσδιορίζονται: α) η νομική μορφή, η οργάνωση, το καθεστώς και το πεδίο άσκησης των αρμοδιοτήτων του φορέα, β) οι εξουσίες και οι λειτουργίες του διευθύνοντος συμβούλου και του ανεξάρτητου Διοικητικού Συμβουλίου, γ) η σχέση με το υπουργείο Οικονομικών και άλλους κυβερνητικούς φορείς, δ) η ευελιξία όσον αφορά τους ανθρώπινους πόρους του φορέα και η σχέση του με δημόσια διοίκηση, ε) η αυτονομία του προϋπολογισμού του, με τη δική του Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών (ΓΔΟΥ) και νέο τρόπο χρηματοδότησης για την εναρμόνιση των κινήτρων με την είσπραξη των εσόδων και για τη διασφάλιση της προβλεψιμότητας και της ευελιξίας του προϋπολογισμού, στ) υποβολή εκθέσεων στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο.
