Από την έντυπη έκδοση
Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Άμεσος είναι ο αντίκτυπος της αβεβαιότητας, που ακολουθεί τις εξελίξεις της διαπραγμάτευσης μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών, στο καλάθι της νοικοκυράς. Οι πωλήσεις στα σούπερ μάρκετ διατηρούν αρνητικό πρόσημο στο τετράμηνο, παρά τις αντίθετες προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί στην αγορά τους πρώτους δύο μήνες του έτους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του μηνιαίου market view της εταιρείας ερευνών IRI (συμπεριλαμβάνει σούπερ/hyper μάρκετ, τα Lidl και μοντελοποίηση για τον Σκλαβενίτη στην ηπειρωτική Ελλάδα και τη Κρήτη) τα έσοδα στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ στο τετράμηνο Ιανουαρίου- Απριλίου καταγράφουν υποχώρηση της τάξεως του 1,7% έναντι του αντίστοιχου περσινού διαστήματος, ενώ σε όρους όγκων η αντίστοιχη πτώση κυμαίνεται στο 1,6%.
Ηχηρότερη πτώση εσόδων -μέχρι στιγμής για φέτος- καταγράφηκε τον Μάρτιο με το ποσοστό να αγγίζει το 5,2% και τον Απρίλιο (που περιλαμβάνει και την εορταστική περίοδο του Πάσχα) να ακολουθεί αντίστοιχα μειούμενη πορεία, κατάτι περιορισμένη, ωστόσο, στο -3,6%.
Οπως αναφέρουν στη «Ν» αναλυτές της IRI, «η πορεία των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές παίζει καθοριστικό ρόλο στις αντιδράσεις των καταναλωτών καθ’ όλη τη διάρκεια της ύφεσης. Είναι ενδεικτικό ότι τους πρώτους μήνες του έτους Ιανουάριο - Φεβρουάριο διαφάνηκαν ψήγματα αισιοδοξίας ως προς την επίτευξη μιας επωφελούς λύσης για το πρόβλημα του χρέους της χώρας. Η αισιοδοξία αυτή αποτυπώθηκε στην άνοδο της τάξεως του 2% που καταγράφηκε τον Φεβρουάριο. Ωστόσο, το κλίμα γρήγορα αντιστράφηκε, με αποτέλεσμα οι τζίροι να κάνουν εκ νέου βουτιά».
Εξετάζοντας τις «επιδόσεις» ανά κατηγορία προϊόντων, από τα στοιχεία της IRI προκύπτει ότι δυνατό χτύπημα εξακολουθούν να δέχονται τα είδη οικιακής καθαριότητας και αυτά της προσωπικής υγιεινής, καθώς εμφανίζουν απώλειες της τάξεως του 3,3% και του 3,6% αντίστοιχα. Μεγαλύτερη ανθεκτικότητα εμφανίζει η κατηγορία τρόφιμο που παρουσιάζει τη μικρότερη υποχώρηση, στο 1%. Και οι τρεις πάντως κατηγορίες παραμένουν «κόκκινες».
Σε μια πιο εξειδικευμένη κατηγοριοποίηση προκύπτει ότι τα σνακ, τα κατεψυγμένα και τα τυποποιημένα τρόφιμα είναι οι μόνες τρεις (από τις έντεκα κατηγορίες που εξετάζονται στην έρευνα) που διαγράφουν ανοδική πορεία, με ποσοστά αύξησης πωλήσεων 3%, 9,7% και 2,4% αντίστοιχα.
Συνολικά, οι τρεις αυτές κατηγορίες συμμετέχουν με ποσοστό 32,3% στη συνολική αξία στα σούπερ μάρκετ. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τα γαλακτοκομικά που κατέχουν τη μερίδα του λέοντος με 17,1% συμμετοχή επί του συνολικού τζίρου των αλυσίδων, εμφανίζουν μείωση 4,3% στο εξεταζόμενο τετράμηνο, όταν συνολικά το 2014 υποχώρησαν κατά 3%.
Αντίστοιχη εικόνα αναμένεται να κυριαρχήσει για τους τζίρους των αλυσίδων και σε επίπεδο πρώτου εξαμήνου. Σύμφωνα με εκπροσώπους των σούπερ μάρκετ, «όσο στενεύουν τα χρονικά περιθώρια και σκληραίνει το bras de fer μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών, το καλάθι στα σούπερ μάρκετ συρρικνώνεται. Τόσο τον Μάιο, αλλά κυρίως τον τρέχοντα μήνα Ιούνιο η ανασφάλεια και ο φόβος είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό στην ψυχολογία των καταναλωτών».
Σε αυτό το περιβάλλον, οι εκτιμήσεις της αγοράς δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι τζίροι να προσεγγίσουν ξανά σύντομα τα δυσάρεστα ποσοστά που σημειώθηκαν πέρυσι το φθινόπωρο (τέλος Αυγούστου- Νοέμβριος) στο βαθμό που δεν υπάρξει κάποια θετική έκβαση σε πολιτικό επίπεδο.
Σχετικά με την πορεία της θερινής σεζόν οι προβλέψεις είναι εξίσου συγκρατημένες, με το τουριστικό ρεύμα να μη φαντάζει «αρκετό» να αναστρέψει την κατάσταση, ωστόσο παραμένει ένα σημαντικό ανάχωμα για την αγορά. Αξίζει ακόμα να υπογραμμιστεί ότι μια θετική έκβαση στις διαπραγματεύσεις μολονότι είναι κάτι παραπάνω από επιθυμητή για την αγορά, εκτιμάται ότι δεν θα καταφέρει να επιφέρει αυτόματα ουσιαστική βελτίωση στην εικόνα των πωλήσεων.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρουν στελέχη των αλυσίδων, «τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και οι πιέσεις στα εισοδήματα δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια για ραγδαία αλλαγή της αγοραστικής συμπεριφοράς, εξάλλου ορισμένες συνήθειες που δημιούργησε η κρίση έχουν αποκτήσει μόνιμο χαρακτήρα με τους Ελληνες να δαπανούν πιο στοχευμένα σε όλα τα επίπεδα».
Λιγότεροι οι αισιόδοξοι
Οι φωνές που κάνουν λόγο για επίτευξη θετικού κλεισίματος του 2015 στην αγορά της οργανωμένης λιανικής περιορίζονται σημαντικά. «Ο στόχος είναι να καταφέρουμε να διατηρήσουμε τους όγκους και τους καταναλωτές στα καταστήματα. Δεν περιμένουμε θεαματικά ευχάριστες εκπλήξεις» σημειώνουν παράγοντες των σούπερ μάρκετ.
