Τις προοπτικές αλλά και τα προβλήματα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων παρουσιάζει σε ειδική μελέτη το ΙΟΒΕ.
Σύμφωνα με αυτήν, οι κυριότεροι λόγοι αισιοδοξίας για την πορεία του κλάδου συνοψίζονται στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, στην υλοποίηση και βελτίωση έργων υποδομής, στην ενίσχυση της ειδικής τουριστικής υποδομής των ξενοδοχειακών καταλυμάτων (συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, χιονοδρομικά κέντρα κλπ), και στα θετικά οφέλη από την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ.
Από την άλλη πλευρά οι ανησυχίες των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων επικεντρώνονται κυρίως στον έντονο ανταγωνισμό που αντιμετωπίζει στο σύνολο του ο ελληνικός τουριστικός τομέας από άλλες χώρες (Τουρκία, Αίγυπτος, Τυνησία, Μαρόκο, Ρουμανία), οι οποίες δεν συγκαταλέγονται στις παραδοσιακά ανταγωνίστριες χώρες της Μεσογείου (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία).
Σημειώνεται ότι η διαφημιστική δαπάνη στο σύνολο του προϋπολογισμού των εθνικών οργανισμών τουρισμού αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα το 18,7% έναντι 35,7% της Ιταλίας και 83,7% της Πορτογαλίας.
Επιπλέον, προβληματίζει το χαμηλό επίπεδο παρεχόμενης ξενοδοχειακής εκπαίδευσης εκ μέρους της πολιτείας, η ανυπαρξία εξειδικευμένου φορέα, ο οποίος να δρα σε περιφερειακό επίπεδο, με ρόλο το σχεδιασμό, το μάρκετινγκ, την προβολή και τη διαφήμιση του τουριστικού προϊόντος, και η υψηλή διαπραγματευτική δύναμη που εμφανίζουν οι tour operators.
Σύμφωνα με την μελέτη του ΙΟΒΕ, οι διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία παρουσίασαν την περίοδο 1996-2001 αύξηση με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,1%. Από τους επιμέρους μήνες, οι υψηλότερες διανυκτερεύσεις παρουσιάζονται τους μήνες Αύγουστο και Ιούλιο και αντιπροσωπεύουν το 20% και 17,5% του συνόλου αντίστοιχα το 2000, ενώ ο Δεκέμβριος και ο Ιανουάριος βρίσκονται στην αντίθετη όχθη με ποσοστά μόλις 1,8%.
Το υψηλότερο ποσοστό διανυκτερεύσεων αντιπροσωπεύει η περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου με ποσοστό 27% του συνόλου, και ακολουθούν η Κρήτη με 20%, η Αττική με 13% και τα Ιόνια Νησιά με 11%.
Οι αφίξεις των αλλοδαπών τουριστών στην Ελλάδα την περίοδο 1990-2001 παρουσιάζουν μέση αύξηση 4,3% ετησίως. Ωστόσο, κατά το ΙΟΒΕ, αν αφαιρεθούν οι αφίξεις αλλοδαπών από τις Βαλκανικές χώρες που αναφέρονται κυρίως σε μετακινήσεις για εύρεση εργασίας, ο ρυθμός αύξησης των αφίξεων περιορίζεται σε 3,4%.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία αποτελούν τις χώρες από όπου προέρχονται οι περισσότεροι τουρίστες με ποσοστά 23% και 20% αντίστοιχα για το έτος 2000. Ακολουθούν με μεγάλη διαφορά η Ιταλία (7%), η Ολλανδία (5,4%) και η Γαλλία (5%).
Το ενεργό ξενοδοχειακό δυναμικό της Ελλάδας το 2002 αποτελείται από 8.331 ξενοδοχειακές μονάδες. Τα περισσότερα από αυτά είναι συγκεντρωμένα στην περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου (21%) και ακολουθούν η περιφέρεια της Κρήτης (16%), Κεντρικής Μακεδονίας (12%), Ιονία Νησιά (9%) και Αττική (8%). Ο μέσος αριθμός δωματίων ανά ξενοδοχειακή μονάδα ανέρχεται σε 38.
