Του Ole Hansen, Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων στη Saxo Bank
Ο Ιανουάριος αποδείχθηκε ένας ακόμη δύσκολος μήνας για τα εμπορεύματα, καθώς η πτωτική τάση των τιμών λόγω της αυξανόμενης προσφοράς (σε μια πλειάδα εμπορευμάτων, από το αργό πετρέλαιο και το καλαμπόκι έως το σιδηρομετάλλευμα και τον χαλκό) οδήγησε τον δείκτη εμπορευμάτων Bloomberg σε πτώση για έβδομη συνεχόμενη εβδομάδα.
Η άνοδος 5% του USD έναντι μιας ομάδας εμπορευμάτων έπαιξε, επίσης, σημαντικό ρόλο στην αποδυνάμωση της συγκεκριμένης αγοράς.
Ο δείκτης Bloomberg, ο οποίος παρακολουθεί την απόδοση 22 βασικών πρώτων υλών, με έκθεση περίπου 30% σε καθέναν από τους τρεις κυριότερους κλάδους, αυτόν της ενέργειας, των μετάλλων και των γεωργικών προϊόντων, υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 12,5 ετών. Σε αυτό το διάστημα, ο δείκτης απώλεσε τα περισσότερα κέρδη που είχε αποκομίσει στα χρόνια της κινεζικής άνθισης, στις αρχές της τρέχουσας χιλιετίας.
Στις αρχές του μήνα, η πορεία του κλάδου της ενέργειας ήταν ιδιαίτερα ενισχυμένη. Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες, εμφανίστηκαν σημάδια αντίστασης (με το φυσικό αέριο στις ΗΠΑ να αποτελεί εξαίρεση, καθώς σημείωσε το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 28 μηνών, λόγω της άφθονης προσφοράς που προέκυψε από τη μειωμένη χειμερινή ζήτηση).
Παρόλο που είναι νωρίς να θεωρήσουμε ότι η αγορά βρήκε το κατώτατο όριο, τουλάχιστον αυξάνονται ολοένα και περισσότερο οι επενδυτές και τα στελέχη της χρηματιστηριακής αγοράς που αρχίζουν να θεωρούν ότι τα τρέχοντα επίπεδα της τιμής του αργού πετρελαίου αποτελούν μακροπρόθεσμη ευκαιρία για αγορές.
Οι παράγοντες που τροφοδοτούσαν τα πολύτιμα μέταλλα, όπως ήταν οι κίνδυνοι που ενδεχομένως εγκυμονούσε η συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές, έχουν πλέον παρέλθει. Αντίθετα, στο επίκεντρο επανήλθαν οι ΗΠΑ, όπου η επιθετική δήλωση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοιχτής Αγοράς (FOMC) της χώρας ενίσχυσε τις φήμες για αύξηση των επιτοκίων εντός του τρέχοντος έτος.
Σενάριο για το οποίο οι αγορές είχαν αρχίσει σταδιακά να αμφιβάλλουν τις τελευταίες εβδομάδες, λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς που δημιουργεί η αύξηση του δολαρίου, σε συνδυασμό με τις προβλέψεις για αδύναμη οικονομική ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο κλάδος των σιτηρών σημείωσε πτώση για πρώτη φορά τους τελευταίους τέσσερις μήνες, με την τιμή του σιταριού στο χρηματιστήριο CBOT να καταγράφει απώλειες μεγαλύτερες του 10%. Ο συνδυασμός της άφθονης προσφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο με το ισχυρό δολάριο –ειδικά σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές προμηθευτές από Ρωσία, Ευρώπη και Αργεντινή– δυσκολεύει τους παραγωγούς των ΗΠΑ να κινηθούν ανταγωνιστικά σε ό,τι αφορά τις παραγγελίες εξαγωγών από βασικούς αγοραστές, όπως είναι η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία.
Προς το τέλος του μήνα, άρχισε να διαφαίνεται κάποιο φως στο τούνελ, όταν οι πωλήσεις εξαγωγών έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο 4μήνου, γεγονός που πιθανόν να σηματοδοτεί ότι η πρόσφατη πτώση στις τιμές τις κατέστησε πιο ανταγωνιστικές.
Τα βιομηχανικά μέταλλα κινήθηκαν χαμηλότερα λόγω της πορείας του χαλκού, ο οποίος, σύμφωνα με τον δείκτη Bloomberg, σημείωσε τη χειρότερη απόδοση για τον μήνα Ιανουάριο, εδώ και 27 χρόνια. Φέτος τον Ιανουάριο, μάλιστα, σημείωσε πτώση 14%, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 5,5 ετών και καταγράφοντας (μαζί με το αργό πετρέλαιο) τις χειρότερες αποδόσεις.
Η συγκεκριμένη αδυναμία προκλήθηκε από τις εκτιμήσεις ότι η ζήτηση από την Κίνα θα μειωθεί και ότι η άνοδος του USD θα έχει αρνητικές επιπτώσεις.
Το αργό πετρέλαιο WTI έφτασε σε νέο χαμηλό επίπεδο 6ετίας, μετά από μία ακόμη σημαντική αύξηση των αποθεμάτων, τα οποία έφτασαν στα 406,7 εκατομμύρια βαρέλια, σημειώνοντας το υψηλότερο επίπεδο από την εποχή του 1982, όπου ξεκίνησε και η καταγραφή τους. Παρ΄ όλα αυτά, η πτώση κάτω από το επίπεδο των 44 USD δεν κατάφερε να προσελκύσει συμμετοχές μέσω θέσεων πώλησης και αυτό θεωρήθηκε ως επιπλέον ένδειξη ότι το παιχνίδι δεν ορίζεται πλέον από εκείνους που αναζητούν χαμηλότερες τιμές.
Το αργό πετρέλαιο Brent, το παγκόσμιο σημείο αναφοράς, όδευε προς την καλύτερη εβδομαδιαία απόδοσή του από τον Νοέμβριο και το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια το premium έναντι του WTI να αυξηθεί πάλι πάνω από τα 4 USD ανά βαρέλι. Τα spread μεταξύ της τιμής spot και της τιμής ΣΜΕ για τον επόμενο μήνα (επί του παρόντος, για τον Απρίλιο) υποχώρησαν επίσης, σε επίπεδα κάτω του 1 USD, αφού πρώτα έφτασαν στα 1,4 USD στις αρχές του τρέχοντος μήνα.
Και το γεγονός αυτό σηματοδοτεί ότι το αργό πετρέλαιο αρχίζει να σταθεροποιείται, κυρίως σε ό,τι αφορά τους επενδυτές που παίζουν το χαρτί του contango στις συναλλαγές τους.
Παιχνίδια διαδραματίζονται στις μονάδες αποθήκευσης
Τα επίπεδα των αποθεμάτων στο Κούσινγκ –τον κόμβο παράδοσης για τα ΣΜΕ αργού πετρελαίου WTI– έχουν υπερβεί τα 8 εκατ. βαρέλια τις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες, ενώ η τρέχουσα ποσότητα αργού πετρελαίου που υπάρχει σε πλωτές μονάδες αποθήκευσης αναμένεται ότι έχει ξεπεράσει τα 50 εκατ. βαρέλια.
Άλλες μεγάλες χερσαίες εγκαταστάσεις αποθήκευσης γεμίζουν επίσης ασφυκτικά – για παράδειγμα, το λιμάνι Saldanha Bay στη Νότιο Αφρική, με χωρητικότητα 45 εκατ. βαρέλια, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Citibank έχει φτάσει στο 85% της δυναμικότητάς του. Κάτι τέτοιο αποτελεί σαφή ένδειξη ότι τα παιχνίδια που διαδραματίζονται στον τομέα της αποθήκευσης –όπου οι επενδυτές επωφελούνται από το γεγονός ότι αγοράζουν φθηνά τα spot αργού πετρελαίου, για να τα πουλήσουν αργότερα σε υψηλότερη τιμή– εξακολουθούν αμείωτα.
Η μείωση των επενδύσεων εντείνει τις ανησυχίες για το μέλλον
Ορισμένες από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες εταιρείες πετρελαίου, όπως είναι οι ConocoPhilips, Royal Dutch Shell, BP και Total, συνεχίζουν τις ανακοινώσεις περί μειώσεων στα επενδυτικά τους προγράμματα, ως απάντηση στις δυσμενείς προβλέψεις για την τιμή του πετρελαίου. Το γεγονός αυτό οδήγησε τον γενικό γραμματέα του ΟΠΕΚ, Abdallah El-Badri, να προβεί σε προειδοποίηση ότι το αργό πετρέλαιο ενδεχομένως να σημειώσει αύξηση φθάνοντας έως τα 200 USD στο μέλλον, λόγω της έλλειψης επενδύσεων για την ανάπτυξη νέων πετρελαιοπηγών.
Τέτοιου είδους σχόλια και ενέργειες ενδεχομένως να επηρέασαν ορισμένους επενδυτές να επιστρέψουν στην αγορά, θεωρώντας ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή.
Έκθεση προβλέπει περαιτέρω απώλειες, προτού σημειωθεί ήπια ανάκαμψη αργότερα εντός τους έτους
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Reuters, 33 οικονομολόγοι και αναλυτές προβλέπουν ότι το αργό πετρέλαιο Brent θα κινηθεί κατά μέσο όρο στα 58,3 USD, ενώ το αργό πετρέλαιο WTI θα κινηθεί κατά μέσο όρο στα 54,2 USD, το 2015. Αν αυτές οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν πράγματι, τότε τα συγκεκριμένα επίπεδα θα αποτελέσουν τον μικρότερο ετήσιο μέσο όρο από το 2005 – πρόκειται για έναν μέσο όρο ο οποίος είναι χαμηλότερος ακόμη και από την περίοδο της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2009, όταν το Brent και το WTI έφτασαν κοντά στο επίπεδο των 62,5 USD κατά μέσο όρο.
Ο χρυσός και ο άργυρος οπισθοχωρούν, ωστόσο βρίσκουν στήριξη
Τόσο ο χρυσός όσο και ο άργυρος παραμένουν στην κορυφή του πίνακα των αποδόσεων για τον μήνα Ιανουάριο, παρά την υποχώρηση που παρουσίασαν κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας. Η τιμή και των δύο μετάλλων μειώθηκε, καθώς εξαλείφθηκαν οι ανησυχίες που εγκυμονούσε η συνεδρίαση της ΕΚΤ, αλλά και οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές.
Συν τοις άλλοις, η αδυναμία ενισχύθηκε από την επιθετική δήλωση μετά την τελευταία συνεδρίαση της FOMC, σύμφωνα με την οποία η ανάπτυξη των ΗΠΑ είναι «ισχυρή», και η οποία άφησε, έτσι, ξεκάθαρα ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγής της νομισματικής πολιτικής εντός του 2015.
Αν και οι εξελίξεις στην Ελλάδα εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα, ωστόσο το ενδιαφέρον έχει περιοριστεί, με επακόλουθο να μειωθεί η υποστήριξη που δεχόταν ο χρυσός ως ασφαλές καταφύγιο. Αυτό το μειωμένο ενδιαφέρον προς την Ευρώπη έπληξε πρωτίστως το ζεύγος XAUEUR, το οποίο μέχρι και την προηγούμενη εβδομάδα κατέγραφε ισχυρά κέρδη για τον Ιανουάριο.
Η ανησυχία των επενδυτών που προβλέπουν άνοδο των τιμών έγκειται στο γεγονός ότι έχει σημειωθεί ταχεία αύξηση στις θέσεις αγοράς μετά την αιφνιδιαστική απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας (SNB) να αποδεσμεύσει την ισοτιμία της με το EUR, στις 15 Ιανουαρίου. Η συγκεκριμένη απόφαση πυροδότησε ένα κύμα κινήσεων προς ασφαλή κρατικά ομόλογα, εκ των οποίων αρκετά σημειώνουν αρνητικές αποδόσεις – αναιρώντας, κατά συνέπεια, το κόστος ευκαιρίας που είχε ο χρυσός.
Έκτοτε, οι συμμετοχές σε διαπραγματεύσιμα προϊόντα που υποστηρίζονται από φυσικό χρυσό ενισχύθηκαν σημαντικά κατά 68 τόννους και οποιαδήποτε σημαντική απομάκρυνση από τα υφιστάμενα επίπεδα θα αφήσει πολλές από αυτές τις συμμετοχές, συμπεριλαμβανομένων και των θέσεων αγοράς των hedge funds μέσω ΣΜΕ, χωρίς οικονομική αντιστάθμιση.
Σχεδόν όλος αυτός ο χρυσός αγοράστηκε σε τιμές υψηλότερες από το επίπεδο των 1.252 USD/ ουγκιά, το οποίο αυτήν τη στιγμή αποτελεί βασική περιοχή τεχνικής υποστήριξης – μια πτώση κάτω από αυτό το όριο ενδεχομένως να σηματοδοτήσει ορισμένη επιπρόσθετη αδυναμία, πιθανόν προς τα 1.221 USD/ ουγκιά.
