του Ole Hansen, Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων στη Saxo Bank.
Η πρώτη πλήρης εβδομάδα συναλλαγών του 2015 ξεκίνησε με αυξημένο το ενδιαφέρον για τη συνεχή πτώση των τιμών στις αγορές ενέργειας (καθώς αυτό ενισχύει την αποσταθεροποίηση προϊόντων άλλων κατηγοριών).
Οι μετοχές αρχικά υποχώρησαν εξαιτίας της κατακόρυφης πτώσης των τιμών του αργού πετρελαίου και των αρνητικών συνεπειών της στον κλάδο ενέργειας, ενώ οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων σημείωσαν περαιτέρω πτώση λόγω της προοπτικής μείωσης του πληθωρισμού και –στην περίπτωση της Ευρωζώνης– επιστροφής σε ποσοστά αποπληθωρισμού για πρώτη φορά μετά τον Οκτώβριο του 2009.
Κατά τα μέσα της εβδομάδας, η –έστω και μικρή– ανάκαμψη των τιμών στις αγορές πετρελαίου, στήριξε σε σημαντικό βαθμό τις μετοχές. Επιπλέον, επισκίασε εν μέρει το ράλι που κατέγραψαν οι αγορές ομολόγων. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι επενδυτές πετρελαίου δεν είναι οι μόνοι που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στον μαύρο χρυσό αυτή τη στιγμή.
Εντωμεταξύ, το κίτρινο μέταλλο εξακολουθεί να αψηφά τη βαρύτητα, καταγράφοντας άνοδο παρά το ενδεχόμενο αρνητικών επιπτώσεων από την ενίσχυση του δολαρίου. Από τις αρχές του Δεκεμβρίου, η συγκεκριμένη διακύμανση χάρισε νέα ανάσα ζωής στον χρυσό.
Οι επενδυτές, αντί να εστιάσουν στο συνεχιζόμενο ράλι που καταγράφει το USD, στρέφουν το βλέμμα τους στις ελληνικές εκλογές που θα διεξαχθούν εντός του τρέχοντος μηνός. Μια νίκη του κόμματος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., το οποίο έχει ταχθεί ενάντια στη λιτότητα, ενδεχομένως να επιφέρει συνέπειες ευρείας κλίμακας στην Ευρωζώνη και το EUR. Η πτώση των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων παρέχει, επίσης, στήριξη, καθώς κατά αυτόν τον τρόπο μειώνεται το κόστος ευκαιρίας κατοχής πολύτιμων μετάλλων.
Ο χρυσός παραμένει στάσιμος στο εύρος 1.170 USD έως 1.240 USD, ενώ το ζεύγος XAUEUR έχει υπερβεί το όριο των 1.000 EUR, φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2013, καθώς επωφελήθηκε από τη συνεχή διακύμανση μεταξύ του USD και του χρυσού.
Σε γενικές γραμμές, τα εμπορεύματα παρουσίασαν μικτά πρόσημα, με τον δείκτη εμπορευμάτων Bloomberg να κλείνει στα ίδια επίπεδα με εκείνα που σημειώθηκαν στην αρχή της εβδομάδας. Οι σημαντικές απώλειες που κατέγραψε ο κλάδος ενέργειας αντισταθμίστηκαν από τα κέρδη που σημείωσαν τα πολύτιμα μέταλλα, αλλά και ο αγροτικός τομέας, κυρίως στα μαλακά εμπορεύματα, όπου ο καφές και η ζάχαρη ξεπέρασαν το σημείο εκκίνησης, λόγω ανησυχιών για το ενδεχόμενο ξηρασίας στη Βραζιλία.
Τα βιομηχανικά μέταλλα κινήθηκαν χαμηλότερα λόγω του χαλκού, ο οποίος έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο της 4ετίας, εξαιτίας των προβληματισμών σχετικά με την οικονομική δραστηριότητα στην Κίνα, καθώς διευρύνθηκε η μείωση στις τιμές παραγωγού υποχωρώντας σε χαμηλά επίπεδα-ρεκόρ. Επιπρόσθετα, η ενίσχυση του δολαρίου δημιούργησε σημαντικά εμπόδια και, εάν το νικέλιο δεν κατέγραφε ράλι λόγω ανησυχιών για την προσφορά, οι απώλειες στον κλάδο θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες.
Όπως καταδεικνύει ο παραπάνω πίνακας, η ενέργεια εξακολουθεί να δέχεται το πιο βαρύ πλήγμα σε σχέση με τους υπόλοιπους κλάδους εμπορευμάτων. Το τρέχον παγκόσμιο πλεόνασμα προσφοράς αργού πετρελαίου, το οποίο εκτιμάται κοντά στα 2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, συνεχίζει να ασκεί πολλές πιέσεις στην αγορά spot. Αυτό, μάλιστα, ισχύει σε τέτοιο βαθμό ώστε επανήλθε το φαινόμενο «super contango» για πρώτη φορά μετά την περίοδο ύφεσης των αρχών του 2009.
Το συγκεκριμένο φαινόμενο παρουσιάζεται όταν η διαφορά μεταξύ της χαμηλής τιμής spot και της υψηλότερης προθεσμιακής τιμής (forward) φτάνει σε ένα επίπεδο όπου είναι οικονομικά ορθό για τους επενδυτές να αγοράσουν spot αργού πετρελαίου, να μισθώσουν μεγάλα πετρελαιοφόρα πλοία ως πλωτές μονάδες αποθήκευσης, και ταυτόχρονα να επαναπωλήσουν το αργό πετρέλαιο στην υψηλότερη μελλοντική τιμή.
Την τελευταία φορά που συνέβη το ίδιο ήταν μετά την κατάρρευση της ζήτησης το 2008 και τις αρχές του 2009, όταν η τιμή spot του αργού πετρελαίου Brent σημείωσε σημαντική πτώση, της τάξης άνω των 10 USD, σε σύγκριση με την τιμή κατά την ημερομηνία παράδοσης έξι μήνες αργότερα.
Στην κορύφωση του φαινόμενου, στα τέλη του 2009, τα παγκόσμια φορτία καυσίμων σε πλωτές μονάδες αποθήκευσης κορυφώθηκαν στα 100 εκατ. βαρέλια. Ενώ αυτό καταδεικνύει το τρέχον πλεόνασμα προσφοράς, θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει να περιοριστούν οι πιέσεις που ασκούνται στις τιμές, καθώς οι εμπορικοί οίκοι με πρόσβαση σε μονάδες αποθήκευσης θα αποσύρουν το αργό πετρέλαιο από την αγορά για όσο χρονικό διάστημα υπάρχει αυτή η δυνατότητα.
Σε ό,τι αφορά αυτή την πρόταση, λέμε μόνο ότι θα βοηθούσε να περιοριστούν οι πιέσεις αφού η πλωτή αποθήκευση δεν αρκεί για να εξαλείψει την αβεβαιότητα που επικρατεί αυτή τη στιγμή στις αγορές αργού πετρελαίου. Το τρέχον πλεόνασμα προσφοράς προϋποθέτει σημαντική μείωση της προσφοράς, προτού καταλήξουμε στο ασφαλές συμπέρασμα ότι η τιμή έφτασε στο κατώτατο όριο στην αγορά.
Με τον ΟΠΕΚ να μην προτίθεται να μειώσει την παραγωγή και τη Ρωσία να παράγει τις μεγαλύτερες ποσότητες από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, οι επενδυτές θα παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά τους παραγωγούς πετρελαίου σε ΗΠΑ και Καναδά.
Μέχρι στιγμής, στις ΗΠΑ έχει σημειωθεί μείωση της τάξης του 8% στις ενεργές εξέδρες άντλησης πετρελαίου από τον Οκτώβριο, ενώ στον Καναδά, το ποσοστό έχει μειωθεί περισσότερο από το μισό. Επίσης, κυκλοφορούν νέα ότι μικρές εταιρείες εξορύξεων χρεοκοπούν και ότι συμβόλαια εξορύξεων αθετούνται.
Αναφορές αυτού του είδους θα μειώσουν τις μαζικές πωλήσεις, αλλά, ωσότου διαπιστώσουμε πραγματικές μειώσεις ή/και αυξήσεις στη ζήτηση,η αναζήτηση για ισορροπία θα συνεχιστεί (όπως άλλωστε και η αβεβαιότητα και η υψηλή μεταβλητότητα).
Ένα σημαντικό ποσοστό των παραγωγών σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ ενδεχομένως να καταγράφει ήδη ζημίες, ωστόσο, λόγω των προγραμμάτων hedging, πολλοί εξ αυτών είναι σε θέση να αντισταθμίσουν αυτές τις απώλειες με χρηματοοικονομικά κέρδη από την πώληση συμβολαίων ΣΜΕ σε πολύ υψηλότερες τιμές.
Άλλοι ενδεχομένως θα πρέπει πολύ απλά να συνεχίσουν την παραγωγή, ώστε να εξασφαλίσουν χρήματα για την εξυπηρέτηση των δανείων τους.
Όσο ελλοχεύει ο κίνδυνος επιστροφής των χαμηλών επιπέδων του 2008, είμαστε θετικά διακείμενοι σε μια ενδεχόμενη ανάκαμψη-έκπληξη των συναλλαγών μέσω των options. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας, τα δύο τρίτα των 30 πλέον διαπραγματεύσιμων options αφορούσαν put options (δικαιώματα πώλησης). Στην κορυφή, όμως, του πίνακα παρατηρήθηκε, επίσης, αυξημένο ενδιαφέρον για calls αξίας 65 USD και 70 USD στα ΣΜΕ αργού πετρελαίου WTI Ιουνίου.
Με την τρέχουσα τιμή των ΣΜΕ Ιουνίου να κυμαίνεται περίπου στα 51 USD ανά βαρέλι, η διαπραγμάτευσή τους κινείται στα 1,05 USD/ βαρέλι και 0,65 USD/ βαρέλι αντίστοιχα .
