Toυ Ole Hansen, Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων στη Saxo Bank
Η συνεχής πτώση των τιμών πετρελαίου σε παγκόσμιο επίπεδο εξακολουθεί να επηρεάζει την πορεία των εμπορευμάτων. Κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, ο δείκτης εμπορευμάτων Bloomberg έφτασε σε νέο ιστορικά χαμηλό επίπεδο των τελευταίων 5,5 ετών, καθώς συνεχίστηκαν οι πωλήσεις στον κλάδο του πετρελαίου. Το αργό πετρέλαιο WTI και το αργό πετρέλαιο Brent, οι δύο παγκόσμιοι δείκτες αναφοράς, έχουν χάσει μέχρι στιγμής σχεδόν το 20% της αξίας τους από όταν έλαβε χώρα η συνεδρίαση του ΟΠΕΚ, στις 27 Νοεμβρίου, στην οποία το καρτέλ αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητες τις τιμές του.
Τα πολύτιμα μέταλλα αντιστάθηκαν στην τρέχουσα αρνητική τάση για δεύτερη εβδομάδα, ειδικά στην περίπτωση του αργυρού, ο οποίος παρουσίασε ανάκαμψη, τόσο σε όρους απόλυτης απόδοσης, όσο και σε σχέση με τον χρυσό, όπου η διαφορά έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων έξι εβδομάδων. Το πρόσφατο ράλι που κατέγραψαν τα δύο μέταλλα μπορεί σε αυτή τη φάση να θεωρηθεί ως αντίδραση στο κλείδωμα κερδών το οποίο πλήττει επί του παρόντος το δολάριο. Ωστόσο, η αδυναμία των αγορών μετοχών την προηγούμενη εβδομάδα τους παρείχε, επίσης, στήριξη. Σε γενικές γραμμές, παραμένει το ερώτημα κατά πόσο αυτοί οι παράγοντες θεωρούνται αρκετά ισχυροί σε αυτό το στάδιο, ώστε να πυροδοτήσουν μια αλλαγή κατεύθυνσης.
Παρ' όλο που ο συνδυασμός του αδύναμου δολαρίου και της αδύναμης αγοράς μετοχών στήριξε τα πολύτιμα μέταλλα, στενά είναι τα περιθώρια αισιοδοξίας για τον κλάδο ενέργειας, με το αργό πετρέλαιο WTI να σημειώνει διψήφια πτώση για δεύτερη συνεχόμενη εβδομάδα. Η αύξηση της παραγωγής και η επακόλουθη αύξηση των αποθεματικών στις ΗΠΑ ενδεχομένως να αυξήσουν τα αποθεματικά στον κόμβο παράδοσης αργού πετρελαίου, το Κούσινγκ της Οκλαχόμα. Σε περίπτωση που συμβεί αυτό, ενδέχεται να σημειωθεί περαιτέρω μείωση της τιμής του αργού πετρελαίου Brent και να ενταθεί το φαινόμενο contago στην καμπύλη πετρελαίου τους επόμενους μήνες.
Συνεπώς, η κατακόρυφη πτώση της τιμής του αργού πετρελαίου συνεχίζεται, και το μόνο παρήγορο για τους ιδιαίτερα πιεσμένους παραγωγούς –οι οποίοι, επί του παρόντος, βλέπουν τα έσοδά τους να μειώνονται σημαντικά– είναι ότι όσο μεγαλύτερη και ταχύτερη είναι η πτώση, τόσο συντομότερα ενδέχεται να σημειωθεί ομαλοποίηση και ανάκαμψη της τιμής.
Ασφυκτικές πιέσεις ασκούνται προς πάσα κατεύθυνση, με το ρωσικό ρούβλι να εξακολουθεί να δέχεται επίμονες πιέσεις πώλησης, ενώ στις ΗΠΑ, οι αποδόσεις των ομολόγων στον κλάδο ενέργειας με αξιολόγηση «junk» έφτασαν σε προβληματικά επίπεδα, κοντά στο 10% πάνω από την υφιστάμενη απόδοση των κρατικών ομολόγων. Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, οι τρέχουσες τιμές του πετρελαίου βρίσκονται σε τόσο χαμηλά επίπεδα, ώστε τα 10 από τα 12 μέλη του ΟΠΕΚ δεν μπορούν να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους.
Αυτό που ενίσχυσε περαιτέρω τους επενδυτές με θέση πώλησης την προηγούμενη εβδομάδα ήταν οι μειωμένες προβλέψεις σχετικά με τον ρυθμό αύξησης της ζήτησης, τόσο από πλευράς ΟΠΕΚ όσο και από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA). Και οι δύο οργανισμοί προέβλεψαν μείωση της ζήτησης για το πετρέλαιο που παράγει ο ΟΠΕΚ, περίπου στα 28,9 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα. Δηλαδή περισσότερο από ένα εκατομμύρια βαρέλια κάτω από τον στόχο παραγωγής των 30 εκατ. βαρελιών ανά ημέρα – τον στόχο που ο ΟΠΕΚ αποφάσισε να αφήσει αμετάβλητο κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Νοεμβρίου.
Παρά την πρόσφατη μεγάλη πτώση στις τιμές του πετρελαίου, μέχρι στιγμής κανένας από τους δύο οργανισμούς δεν έχει προβλέψει κάποια αξιοσημείωτη μείωση της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ εξαιτίας της απότομης πτώσης των τιμών. Το γεγονός αυτό θα απασχολήσει προφανώς πολλούς παραγωγούς πετρελαίου, καθώς η σημαντική μείωση της προσφοράς σε μια περίοδο επιβράδυνσης του ρυθμού αύξησης της ζήτησης αποτελεί τη μοναδική λύση αυτήν τη στιγμή.
Στην παρούσα κατάσταση, όπου ο φόβος αποτελεί πλέον σημαντικό παράγοντα, δεν είναι εύκολο να ορίσει κανείς ποιο θα είναι το κατώτατο επίπεδο της τιμής. Είναι ξεκάθαρο, πάντως, ότι οι έντονες αρνητικές συνθήκες μπορούν να ανατραπούν μόνο εάν υπάρξουν ενδείξεις για σημαντική μείωση της προσφοράς. Τα hedge funds μείωσαν τις θέσεις πώλησης (short) και πρόσθεσαν θέσεις αγοράς (long), πριν οι πρόσφατες μαζικές πωλήσεις φτάσουν στο 10%, σε μια προσπάθεια να προκαταλάβουν το ενδεχόμενο μεταστροφής του κλίματος. Δεδομένου ότι οι μαζικές πωλήσεις συνεχίστηκαν, η ρευστοποίηση των θέσεων των hedge funds θα είχε οδηγήσει σε σημαντικές επιπλέον πωλήσεις κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, ιδιαιτέρως λαμβάνοντας υπόψη την επιδείνωση των προβλέψεων σχετικά με τα βασικά οικονομικά μεγέθη.
Εξακολουθούμε να αναζητούμε ενδείξεις προς την κατεύθυνση των μειώσεων στην ποσότητα προσφοράς. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να αναμένουμε κάποια σημαντική μείωση για αρκετούς μήνες – γεγονός που αφήνει τις τιμές εκτεθειμένες στο ενδεχόμενο περαιτέρω πτώσης το α' τρίμηνο. Το σχιστολιθικό πετρέλαιο από το Bakken της Βόρειας Ντακότα διαπραγματεύεται επί του παρόντος κάτω από τα 55 USD ανά βαρέλι στο σημείο της εξόρυξης, ενώ το West Canadian Select, που προέρχεται από πισσούχο άμμο, διαπραγματεύεται κοντά στα 40 USD/ βαρέλι. Μια τόσο μεγάλη μείωση των τιμών αναμφισβήτητα θα οδηγήσει σύντομα σε μειώσεις της προσφοράς. Προς το παρόν, όμως, η αγορά πρέπει να αντιμετωπίσει την πολύ ισχυρή αρνητική δυναμική σε ό,τι αφορά την τιμή, που ενδέχεται να οδηγήσει την τιμή του πετρελαίου ακόμα χαμηλότερα.
