Από την έντυπη έκδοση
Οι κεντρικοί τραπεζίτες σπεύδουν για ακόμη μία φορά να σώσουν την κατάσταση, την ώρα που η αδυναμία ή και απροθυμία των κυβερνήσεων να στηρίξουν την ανάπτυξη των οικονομιών τους έχει φέρει στο προσκήνιο σενάρια μιας νέας παγκόσμιας κρίσης.
Ξεκαθαρίζουν, ωστόσο, ότι η δική τους αποφασιστικότητα δεν θα φέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα εάν δεν συνοδευθεί από την ανάλογη δημοσιονομική πολιτική. Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (EKT) γνωστοποίησαν χθες ότι έφθασε επιτέλους η ώρα να τεθεί σε εφαρμογή το πολυαναμενόμενο πρόγραμμα αγοράς τιτλοποιημένων δανείων, σημάνοντας έτσι τέλος στην κατάσταση συναγερμού στην οποία είχαν περιέλθει οι αγορές.
Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ανέκαμψαν την Παρασκευή δυναμικά. Ανοδο περίπου 3% σημείωσαν οι βασικοί δείκτες σε Φραγκφούρτη, Παρίσι, Μαδρίτη και Μιλάνο. Ανάλογα ήταν τα κέρδη και για τον πανευρωπαϊκό δείκτη FTSEurofirst 300 - στην καλύτερη ημερήσια επίδοσή του από το Νοέμβριο του 2011. Στήριγμα στις αγορές είχε ήδη προσφέρει το μήνυμα της Φέντεραλ Ριζέρβ των ΗΠΑ, αλλά και της Τράπεζας της Αγγλίας, ότι δεν θα βιαστούν να εγκαταλείψουν τη χαλαρή νομισματική πολιτική.
Τα στηρίγματα στην ανάπτυξη διατηρούν ή και ενισχύουν επίσης οι κεντρικές τράπεζες της Ασίας. Από τη Ρίγα της Λετονίας, όπου συμμετείχε σε οικονομικό συνέδριο, ο Μπενουά Κερέ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, επεφύλασσε μία ευχάριστη έκπληξη.
«Εντός των επόμενων ημερών θα αρχίσουμε να αγοράζουμε τιτλοποιημένα χρεόγραφα του ιδιωτικού τομέα, με στόχο να επεκτείνουμε τον ισολογισμό της ΕΚΤ και να διοχετεύσουμε χρήμα στην πραγματική οικονομία», τόνισε ο κ. Κερέ, κηρύσσοντας έτσι άτυπα την έναρξη του προγράμματος αγοράς ενεργητικού, το οποίο η κεντρική τράπεζα είχε προαναγγείλει από τον Ιούνιο. Ερωτηθείς σχετικά με τα τελευταία μακροοικονομικά δεδομένα, τα οποία αποκαλύπτουν ότι η Γερμανία απειλείται με ύφεση, ο κ. Κερέ θέλησε να εμφανιστεί καθησυχαστικός. «Είναι πολύ νωρίς ακόμη να εξάγουμε συμπεράσματα από τους πρόσφατους αριθμούς», σημείωσε ο Γάλλος τραπεζίτης, συμπληρώνοντας ότι η ΕΚΤ περιμένει τα δικά της αναθεωρημένα στοιχεία για τις προοπτικές των οικονομιών του ευρώ το Δεκέμβριο. Πρόσθεσε δε ότι συνολικά η Ευρωζώνη παραμένει σε τροχιά ανάκαμψης, αν και ασθενικής.
Σε ερώτηση, εν τω μεταξύ, σχετικά με το τι θα μπορούσε να προκαλέσει την επόμενη ευρωπαϊκή κρίση, ο κ. Κερέ διεμήνυσε ότι η «τρέχουσα κρίση δεν έχει τελειώσει». Αισιόδοξος ότι το πρόγραμμα αγοράς τιτλοποιημένων δανείων και καλυμμένων ομολογιών, όπως και οι άλλες κινήσεις της ΕΚΤ με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας, θα αποδώσουν καρπούς και στην πραγματική οικονομία εμφανίστηκε και ο Βίτορ Κονστάνσιο.
Από το βήμα συνεδρίου στο Λονδίνο ο αντιπρόεδρος της κεντρικής τράπεζας σημείωσε ότι η «υποστηρικτική» νομισματική πολιτική θα διασφαλίσει την επιστροφή σε πιο υγιείς ρυθμούς ανάπτυξης και σταθερότητα των τιμών. Ο κ. Κονστάνσιο είπε ακόμη ότι η ΕΚΤ εξακολουθεί να βλέπει προοπτικές για μετριοπαθή οικονομική ανάκαμψη το 2015, αλλά παραδέχθηκε ότι οι εκτιμήσεις θα μπορούσαν να επιδεινωθούν εάν δεν αντιμετωπιστούν οι δύο μεγάλοι κίνδυνοι που απειλούν σήμερα την ευρωπαϊκή οικονομία: η υψηλή ανεργία και η πιστωτική συρρίκνωση.
Οι κ.κ. Κερέ και Κονστάνσιο συντάσσονται πλήρως με τις απόψεις και τις προθέσεις του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Ωστόσο, υπάρχουν και οι διαφωνούντες οι οποίοι δεν χάνουν ευκαιρία να επικρίνουν τα εξαγγελθέντα σχέδια ως ριψοκίνδυνα και αναποτελεσματικά. «Επικεφαλής» τους δεν είναι άλλος από το Γερμανό Γενς Βάιντμαν, ο οποίος αν και είχε απομονωθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, ανακτά πάλι συμμάχους στους κόλπους της ΕΚΤ.
«Οι αγορές εξασφαλισμένων με ενεργητικό χρεογράφων επεκτείνουν κατά επικίνδυνο τρόπο τον ισολογισμό της ΕΚΤ και υπονομεύουν τις προσπάθειες που έχουν γίνει στο μέτωπο της ρύθμισης του τραπεζικού τομέα», προειδοποίησε χθες ο κ. Βάιντμαν. Οσον αφορά την ασθενική ανάπτυξη, ο Γερμανός τραπεζίτης υποστήριξε ότι αυτή οφείλεται στην αδυναμία εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. «Ο κυριότερος παράγοντας που πνίγει την ανάπτυξη δεν είναι η νομισματική πολιτική, ούτε η απουσία δημοσιονομικών μέτρων τόνωσης.
Είναι τα διαρθρωτικά εμπόδια, που υπονομεύουν τον ανταγωνισμό, την καινοτομία και την παραγωγικότητα», είπε χαρακτηριστικά. Από την πλευρά του και ο Αυστριακός Εβαλντ Νοβότνι εξέφρασε την άποψη πως δεν υπάρχει ανάγκη για «επείγουσα θεραπεία» στη νομισματική ένωση.
Την ίδια ώρα στη Βρετανία η κεντρική τράπεζα, η οποία πολλοί θεωρούσαν ότι θα είναι η πρώτη στον ανεπτυγμένο κόσμο που θα αυξήσει τα επιτόκια, χάρη στους δυναμικούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας, φαίνεται να αναθεωρεί τη στάση της. Σε ομιλία του για τις οικονομικές προοπτικές, ο Αντριου Χολντέιν, επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας της Αγγλίας, σημείωσε ότι υπάρχουν ενδείξεις για επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης της Βρετανίας εξαιτίας των αδύναμων συνθηκών συνολικά στην παγκόσμια οικονομία, εξέφρασε ανησυχία για τους βραδείς ρυθμούς αύξησης των μισθών, ενώ έκανε λόγο για χρηματοπιστωτικούς αλλά και πολιτικούς κινδύνους.
«Για να το θέσω απλά, είμαι πλέον πιο απαισιόδοξος», δήλωσε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας: «Αυτό σημαίνει ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να παραμείνουν χαμηλά για περισσότερο από ό,τι υπολόγιζα πριν από τρεις μήνες». Μία ημέρα νωρίτερα ο Τζέιμς Μπούλαρντ της Φέντεραλ Ριζέρβ είχε υπογραμμίσει ότι η αμερικανική κεντρική τράπεζα θα πρέπει μάλλον να εγκαταλείψει τα σχέδιά της για τερματισμό του προγράμματος αγοράς ομολόγων στα τέλη του έτους, συνεχίζοντας και την επόμενη χρονιά την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης.
Στην Ασία
Στην Ασία ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιαπωνίας Χαρουχίκο Κουρόντα υπογράμμισε ενώπιον της ιαπωνικής Βουλής ότι η συζήτηση για έξοδο από τη χαλαρή πολιτική είναι «εξαιρετικά πρόωρη». Οπως είπε, στόχος της κεντρικής τράπεζας είναι να επαναφέρει την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης, αλλά και να πετύχει πληθωρισμό κοντά στο 2%.
Στην Κίνα, η οποία έχει επίσης κατεβάσει αισθητά ταχύτητα, η κεντρική τράπεζα επιχειρεί να διοχετεύσει ρευστότητα μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Wall Street Journal», σχεδιάζει ένεση ρευστότητας 200 δισ. γιουάν (25,6 δισ. ευρώ) στις 20 μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας.
ΝΑΤΑΣΑ ΣΤΑΣΙΝΟΥ - ΕΦΗ ΤΡΙΗΡΗ
