του Ole Hanse, επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων στη Saxo Bank
Οι φόβοι για την παγκόσμια ανάπτυξη εξακολουθούν να αποτελούν μία από τις βασικές κινητήριες δυνάμεις των χρηματαγορών στην παρούσα χρονική περίοδο, γεγονός που επισημάνθηκε και στην τελευταία συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) των ΗΠΑ, στο πλαίσιο της οποίας η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοιχτής Αγοράς (FOMC) διατύπωσε ανησυχίες για την αδύναμη οικονομική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της στην οικονομία των ΗΠΑ και το δολάριο.
Η αγορά εξέλαβε το γεγονός ως ένδειξη ότι τα ομοσπονδιακά κεφάλαια ενδέχεται να μην αυξηθούν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα όσο αναμενόταν, το οποίο με τη σειρά του οδήγησε σε κάποιο κλείδωμα κερδών στο USD (το οποίο είχε ήδη υποχωρήσει μετά την ισχυρή στήριξη που αναπτύχθηκε στις αρχές της εβδομάδας, ιδιαίτερα κοντά στην περιοχή του 1,25 έναντι του EUR).
Το ενδεχόμενο επιμήκυνσης της περιόδου χαμηλών επιτοκίων στις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τα απογοητευτικά στοιχεία εξαγωγών από τη Γερμανία, οδήγησε σε ένα ράλι στα βασικά ομόλογα και μετοχές. Ωστόσο, ενώ τα ομόλογα διατήρησαν τα κέρδη που κατέγραψαν -με τις αποδόσεις των 30ετών ομολόγων των ΗΠΑ να αγγίζουν το χαμηλότερο επίπεδο του 17μήνου και τις αποδόσεις των 10ετών ομολόγων της Γερμανίας να φθάνουν χαμηλό επίπεδο-ρεκόρ- οι μετοχές γρήγορα απώλεσαν τα κέρδη τους.
Ο δείκτης MSCI World των μεγαλύτερων διεθνών εταιρειών σημείωσε πτωτική πορεία επί τρεις συνεχόμενες εβδομάδες και κατέγραψε τη χαμηλότερη τιμή σε επίπεδο εξαμήνου. Το γεγονός αυτό δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για σπασμωδικές συναλλαγές αυτήν την εβδομάδα, καθώς η θετική επίδραση των αμερικανικών χαμηλών επιτοκίων στις μετοχές φαίνεται να εξαντλείται.
Ο αγροτικός τομέας εξακολουθεί να ανακάμπτει, αφού πριν από μερικές εβδομάδες άγγιξε το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων ετών. Όλοι οι επιμέρους τομείς κινήθηκαν ανοδικά, με πρωτοπόρους τα σιτηρά, τα οποία οδηγήθηκαν σε άνοδο χάρη στο καλαμπόκι, και κυρίως τα μαλακά εμπορεύματα (soft commodities), όπου η τιμή του καφέ έχει διπλασιαστεί από την αρχή του έτους έως σήμερα.
Τα βιομηχανικά μεταλλεύματα ενισχύθηκαν από την αύξηση στην τιμή του ψευδαργύρου, συνολικά όμως οι δυσμενείς προβλέψεις για την παγκόσμια ανάπτυξη καθιστούν απίθανο το ενδεχόμενο ο εν λόγω κλάδος να σημειώσει περαιτέρω άνοδο σε αυτήν τη φάση. Η τιμή του χαλκού βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε οριακό σημείο, με τον κίνδυνο ότι κάποια επιπρόσθετη αδυναμία θα προκαλέσει μεγαλύτερη υποχώρηση.
Οι αντιδράσεις των αγορών εμπορευμάτων στις τρέχουσες εξελίξεις ήταν ανάμικτες, με τα πολύτιμα μέταλλα να ενισχύονται από την πτώση του USD και τις χαμηλότερες αποδόσεις των ομολόγων, ενώ ο κλάδος ενέργειας εξακολούθησε να υποχωρεί (καθώς η αύξηση των αποθεμάτων, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση στον ρυθμό αύξησης της ζήτησης, πλήττει την αγορά). Βρισκόμαστε σε φάση μαζικών πωλήσεων (capitulation), καθώς οι τιμές του αργού πετρελαίου WTI και Brent έχουν καταρρίψει επίπεδα τα οποία ελάχιστοι θεωρούσαν ως δυνατά μόλις πριν από μερικούς μήνες.
Την περασμένη Παρασκευή, ο ΟΠΕΚ δημοσίευσε τη μηνιαία έκθεσή του για τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την οποία το καρτέλ αύξησε την παραγωγή του στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών, φθάνοντας τα 30,47 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα, λόγω της αυξανόμενης παραγωγής πετρελαίου από τη Λιβύη, το Ιράκ, την Αγκόλα και τη Νιγηρία.
Συγχρόνως, ο ΟΠΕΚ μείωσε τις προβλέψεις του για την ποσότητα παραγωγής αργού πετρελαίου το επόμενο έτος στα 29,2 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα, λόγω της συνεχιζόμενης μεγάλης αύξησης στην παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ.
Αυτό δημιουργεί ένα μεγάλο κενό άνω του ενός εκατ. βαρελιών, το οποίο ο ΟΠΕΚ θα χρειαστεί να καλύψει το συντομότερο δυνατό, ώστε να αποφύγει την περαιτέρω πτώση των τιμών του πετρελαίου. Η επόμενη συνεδρίαση του ΟΠΕΚ έχει οριστεί για την 27η Νοεμβρίου και μέχρι τότε, η αγορά θα έχει στραμμένη την προσοχή της στον τρόπο με τον οποίο το καρτέλ θα αντιμετωπίσει τις τρέχουσες μαζικές πωλήσεις και τη μεγάλη πτώση στα έσοδα.
Κατά τις δύο τελευταίες εβδομάδες, έχουν σημειωθεί μειώσεις τιμών προς πελάτες της Ασίας, από προμηθευτές όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και το Ιράκ (μεταξύ άλλων). Αυτό σημαίνει ότι η εύρεση μιας ενιαίας προσέγγισης χωρίς να προκληθούν σημαντικές αλλαγές στα επιμέρους μερίδια αγοράς, είναι πολύ πιθανό να αποτελέσει δύσκολο εγχείρημα. Αναμένουμε να προκύψουν αρκετές ενδιαφέρουσες συζητήσεις γύρω από το εν λόγω ζήτημα. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι θα διεξαχθούν κεκλεισμένων των θυρών.
Τα πολύτιμα μέταλλα και η ομάδα της πλατίνας (PGMs) -με επικεφαλής το παλλάδιο- ενισχύθηκαν από την πτώση του δολαρίου και την αυξανόμενη αβεβαιότητα στις αγορές μετοχών, σε συνδυασμό με την πτώση των αποδόσεων στα ομόλογα. Ο χρυσός έλαβε σημαντική στήριξη στο 1.180 USD/ουγκιά, προτού φθάσει το υψηλό επίπεδο των τελευταίων δύο εβδομάδων, στα 1.233 USD/ουγκιά. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, δεν έχει παρατηρηθεί κάποια κίνηση αποχώρησης των hedge funds (τα οποία, στις 30 Σεπτεμβρίου, διατηρούσαν θέση πώλησης ύψους-ρεκόρ).
Το συναίσθημα στα πολύτιμα μέταλλα θα παραμείνει υπό πίεση όσο η αγορά πιστεύει πως το δολάριο θα κινηθεί υψηλότερα. Συνεπώς, παρά το γεγονός ότι η τρέχουσα αστάθεια της αγοράς μετοχών έχει δημιουργήσει επιπρόσθετη στήριξη, οι επενδυτές με θέσεις πώλησης δεν είναι ακόμα έτοιμοι να αγνοήσουν την κατάσταση.
Επί του παρόντος, στο επίκεντρο παραμένει η πτωτική πορεία, και τα βασικά επίπεδα που εξετάζουμε είναι το εύρος στήριξης μεταξύ 1.160 και 1.180 USD/ουγκιά, και στη συνέχεια 1.090 USD/ουγκιά (το οποίο αποτελεί υποχώρηση κατά 50% συγκριτικά με το ράλι της περιόδου 2001-2012). Πιθανή ανοδική πορεία θα συναντήσει αντίσταση στα 1.245 και στη συνέχεια στα 1.264 USD/ουγκιά.
