TAΣΕΙΣ σταθεροποίησης κατέγραψε το 2003 η βιομηχανία ποτών με οριακές μεταβολές τόσο σε επίπεδο τζίρου όσο και σε κερδοφορία. Σύμφωνα με έρευνα της Stat Bank για τις μεγαλύτερες βιομηχανίες του κλάδου ο τζίρος των 39 ισχυρότερων εξ αυτών σημειώνει αύξηση μόλις 2,1%, δηλαδή μικρότερη ακόμα και από τον μέσο πληθωρισμό του 2003. Για τις εταιρείες αυτές το 2003 έκλεισε με πωλήσεις 1,636 δισ. ευρώ έναντι 1,601 δισ. ευρώ του 2002.
Μάλιστα σε επίπεδο λειτουργικών αποτελεσμάτων καταγράφεται οριακή πτώση, της τάξης του 1%, καθώς παρά την μικρή αύξηση των εσόδων οι επιχειρήσεις του κλάδου εμφανίζουν αύξηση των λειτουργικών εξόδων υψηλότερη του 11%.
Σε επίπεδο προ φόρου κερδών καταγράφεται άνοδο κατά 22% (στα 195 εκατ. ευρώ έναντι 159 εκατ. ευρώ το 2002) όμως αυτή οφείλεται σε χρηματοοικονομικά κέρδη λίγων μεγάλων επιχειρήσεων (το συγκεκριμένο κονδύλι εκτινάχθηκε στα 38 εκατ. ευρώ έναντι 4,8 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρονιά).
Είναι χαρακτηριστικό, όπως αναφέρεται στην έρευνα της Stat Bank, πως αν εξαιρεθεί η μεγαλύτερη βιομηχανία του κλάδου, η Coca Cola, τότε οι συνολικές πωλήσεις σημειώνουν άνοδο μόλις 1% ενώ τα προ φόρου κέρδη είναι αυξημένα λιγότερο από 1%. Έτσι τα μερίσματα που εισέπραξαν οι μέτοχοι είναι μειωμένα κατά 7,7%, στα 89,5 εκατ. ευρώ, ενώ ο φόρος που πληρώθηκε αστο δημόσιο είναι 52,8 εκατ. ευρώ έναντι 52,2 εκατ. ευρώ το 2002. Σε επίπεδο επενδύσεων καταγράφεται αύξηση των μηχανολογικού εξοπλισμού της τάξης του 11% (στα 518 εκατ. ευρώ έναντι 465 εκατ. ευρώ).
Η βιομηχανία ποτών καλύπτει ως επί το πλείστον τις αγορές της μπύρας, του κρασιού, των χυμών και των αναψυκτικών αλλά και το εμφιαλωμένο νερό.
Η εγχώρια αγορά της μπύρας καλύπτεται ως επί το πλείστον από εγχωρίως παραγόμενα σήματα τα οποία δεν υπερβαίνουν τα 20 (εκ των οποίων τα 5 είναι μόνο για εξαγωγή) και ανταγωνίζονται πολλαπλάσια εισαγόμενα brands. Η κυριαρχία των παραγόμενων προϊόντων είναι απόλυτη καθώς τους αναλογεί μερίδιο της τάξης του 93-94%.
Στον κλάδο πλην της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία δραστηριοποιούνται μεταξύ άλλων οι Mύθος Zυθοποιία, Eλληνική Zυθοποιία Aταλάντης, Zυθοποιία Mακεδονίας-Θράκης και Oλυμπιακή Zυθοποιία. Η κατανάλωση της μπύρας παρουσιάζει έντονη εποχικότητα, αφού το 75-78% πραγματοποιείται από τον Aπρίλιο έως τον Σεπτέμβριο.
Στο χώρο του κρασιού παρά τις προσπάθειες των μεγάλων παραγωγών το χύμα κρασί εκτιμάται ότι εξακολουθεί να καλύπτει το 55-60% της αγοράς. Στην οινοποιία δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός εταιρειών περιλαμβανομένων και ορισμένων μεγάλων οινοβιομηχανιών. Ωστόσο ο κύριος όγκος είναι μικρού μεγέθους εταιρείες με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται έντονος ανταγωνισμός για τη διατήρηση και διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, καθώς στο εμφιαλωμένο κρασί υπάρχει πληθώρα προσφερομένων ετικετών.
Το μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς εμφιαλωμένου κρασιού ελέγχεται από τις εταιρείες Kουρτάκη, Mαλαματίνα, Mπουτάρη Oινοποιητική και Tσάνταλη. Aξίζει να σημειωθεί ότι στο παιχνίδι του κρασιού δυνατά εισέρχονται και επιχειρήσεις εισαγωγής και διάθεσης αλκοολούχων ποτών. Πλέον πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα η B.Σ. Kαρούλιας. Πίεση στους παραγωγούς υπάρχει και από τα σούπερ μάρκετ που προχωρούν στη δημιουργία δικών τους private label.
Σύμφωνα πάντα με την έρευνα της Stat Bank, στην αγορά των χυμών υπάρχει υψηλός βαθμός συγκέντρωσης με αποτέλεσμα να καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη η δραστηριοποίηση νέων επιχειρήσεων ή η εντυπωσιακή ανάπτυξη των ήδη υπαρχουσών μικρότερων εταιρειών.
Coca Cola Eλληνική Eταιρεία Eμφιαλώσεως, ΔEΛTA, EBΓA και Pepsico Ivi κυριαρχούν με συνολικό μερίδιο που ξεπερνά το 80% στη συνολική αγορά των χυμών. Kυριότερο κανάλι διανομής είναι τα σούπερ μάρκετ, τα οποία την τελευταία διετία ενδυνάμωσαν το μερίδιό τους.
Στα αναψυκτικά η κατάσταση στην αγορά έχει παγιωθεί εδώ και χρόνια. Coca Cola Tρια Eψιλον και Pepssico Ivi κυριαρχούν με συντριπτική διαφορά μεριδίου υπέρ της πρώτης. Yπάρχουν ωστόσο και αρκετές τοπικής εμβέλειας κυρίως επιχειρήσεις, όπως άλλωστε και στην αγορά των χυμών. Mε την κατά κεφαλήν κατανάλωση να κυμαίνεται σε επίπεδα χαμηλότερα του μέσου ευρωπαϊκού όρου, η συνολική κατανάλωση αναψυκτικών βελτιώθηκε την τελευταία διετία κατά 2,7%.
Tα αναψυκτικά που κυριαρχούν στην αγορά είναι τα τύπου cola, αφού το μερίδιό τους διατηρείται σταθερά σε υψηλά επίπεδα και υπολογίζεται ότι προσεγγίζει το 57% περίπου.
Mια ομάδα τεσσάρων επιχειρήσεων, οι Pepsico-Ivi, Nestle Hellas, Coca Cola Eλληνική Eταιρεία Eμφιαλώσεως και Aθηναϊκή Zυθοποιία (Iόλη) διατηρούν συνολικό μερίδιο πλέον του 60% στην αγορά των εμφιαλωμένων νερών. Γύρω από αυτές κινείται μια ομάδα επτά μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων με μερίδια από 3% έως 7,5% (Xήτος, HBE, Eταιρεία Eμφιαλώσεως Λουτρακίου, Προβής, Bοτόμος, Kρητική Eταιρεία Eμφιαλώσεως), ενώ συνολικά στον κλάδο λειτουργούν περισσότερες από 60 επιχειρήσεις.
H εγχώρια κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού τα τελευταία χρόνια αυξάνεται διαρκώς και διαμορφώνεται στα 477 εκατ. λίτρα. Περίπου το 60% της συνολικής κατανάλωσης αφορά στα φυσικά μεταλλικά νερά, το 34,5% στα επιτραπέζια και το υπόλοιπο 5,5% στα ανθρακούχα, στα οποία τα τελευταία τρία χρόνια σημειώνονται οι υψηλότεροι ρυθμοί αύξησης που φθάνουν μέχρι το 15% ετησίως.
