Tον Ιούλιο του 2004 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα σημαντικά υψηλότερο από εκείνα του αντίστοιχου μήνα και των δύο προηγούμενων ετών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, η σημαντική διεύρυνση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών τον Ιούλιο του 2004 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2003 οφείλεται κυρίως στην άνοδο του πλεονάσματος τόσο του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων όσο και του ισοζυγίου των υπηρεσιών και - σε πολύ μικρότερο βαθμό -- στη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων. Αντίθετα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διευρύνθηκε.
Ειδικότερα, η διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος οφείλεται κυρίως στην αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εκτός καυσίμων αγαθών και δευτερευόντως στην άνοδο των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών παρουσίασε σημαντική βελτίωση, κυρίως λόγω της ανόδου των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές (κατά το μεγαλύτερο μέρος τους ναυτιλιακές) υπηρεσίες καθώς και της μείωσης των καθαρών πληρωμών για "λοιπές" υπηρεσίες. Αντίθετα, οι καθαρές ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν. Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων περιορίστηκε λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταβιβάσεων τον Ιούλιο αντανακλά την αύξηση των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση.
Το επτάμηνο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2004 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε σημαντικά (κατά 1.295 εκατ. ευρώ) σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2003 και διαμορφώθηκε σε 4.480 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μεγάλη άνοδο του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών, δευτερευόντως την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων και τέλος τη μικρή μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων, οι οποίες συνολικά υπεραντιστάθμισαν τη σημαντική διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος. Το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά 1.124 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2003. Ειδικότερα, η κατά 1.916 εκατ. ευρώ (ή 11,7%) αύξηση της δαπάνης για εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων υπερκάλυψε τόσο την κατά 739 εκατ. ευρώ (ή 13,2%) άνοδο των αντίστοιχων εισπράξεων από εξαγωγές όσο και τη μικρή (κατά 53 εκατ. ευρώ) μείωση των καθαρών πληρωμών για καύσιμα. Εξάλλου, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών διευρύνθηκε κατά 1.859 εκατ. ευρώ, γεγονός που οφείλεται στη μεγάλη αύξηση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές (κυρίως ναυτιλιακές) υπηρεσίες (κατά 1.681 εκατ. ευρώ) καθώς και - σε πολύ μικρότερο βαθμό - στη μείωση των καθαρών πληρωμών για ''λοιπές'' υπηρεσίες, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες. Τέλος, η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταβιβάσεων κατά 516 εκατ. ευρώ οφείλεται στην αύξηση των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση κατά 486 εκατ. ευρώ, η οποία προήλθε κυρίως από τις υψηλές εισροές των μηνών Φεβρουαρίου και Ιουλίου.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Ιούλιο του 2004 στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων παρατηρήθηκε καθαρή εισροή κεφαλαίων ύψους 89 εκατ. ευρώ, ενώ, η σημαντικότερη άμεση επένδυση μη κατοίκων στην Ελλάδα αφορά την εξαγορά της "Delta Singular Outsourcing Services" (θυγατρικής της "Delta Singular Πληροφορική") από την αμερικάνικη First Data (206 εκατ. ευρώ). Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή εισροή ύψους 1.275 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι τοποθετήσεις μη κατοίκων σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου υπερέβησαν τις αντίστοιχες τοποθετήσεις κατοίκων σε ομόλογα του εξωτερικού. Τέλος, όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, η καθαρή εκροή κεφαλαίων ύψους 1.230 εκατ. ευρώ είναι αποτέλεσμα της αύξησης των απαιτήσεων των κατοίκων από μη κατοίκους (κυρίως της αύξησης των καταθέσεων και των τοποθετήσεων σε repos στο εξωτερικό από εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα και θεσμικούς επενδυτές) καθώς και της μείωσης των υποχρεώσεων των κατοίκων έναντι μη κατοίκων.
Το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2004 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους ανήλθαν σε 748 εκατ. ευρώ, ενώ οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος έφθασαν τα 312 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα η καθαρή εισροή στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων να διαμορφωθεί σε 435 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο σημειώθηκε σημαντική καθαρή εισροή ύψους 6.846 εκατ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η οποία αντανακλά κυρίως την εισροή κεφαλαίων για τοποθετήσεις μη κατοίκων σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου (12.132 εκατ. ευρώ), η οποία υπερκάλυψε την αντίστοιχη εκροή κεφαλαίων από κατοίκους για τοποθετήσεις σε ομόλογα του εξωτερικού (6.560 εκατ. ευρώ). Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εκροή 3.068 εκατ. ευρώ συνδέεται κυρίως με τη σημαντική εκροή για καταθέσεις και τοποθετήσεις εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων σε repos στο εξωτερικό, ύψους 7.495 εκατ. ευρώ, καθώς και -- σε μικρότερο βαθμό -- με την εκροή κεφαλαίων για την εξόφληση δανείων (854 εκατ. ευρώ) που είχαν χορηγηθεί από μη κατοίκους, οι οποίες υπεραντιστάθμισαν την εισροή κεφαλαίων για καταθέσεις και τοποθετήσεις σε repos από μη κατοίκους (5.319 εκατ. ευρώ).
Στο τέλος Ιουλίου του 2004 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 3,5 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι, ήδη από τους πρώτους μήνες του 2003, η Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε να διαφοροποιεί τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου της, μειώνοντας τις τοποθετήσεις της σε νομίσματα χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τα οποία περιλαμβάνονται στα συναλλαγματικά διαθέσιμα, και αυξάνοντας εκείνα τα στοιχεία του ενεργητικού της που έχουν υψηλότερες αποδόσεις ή είναι εκφρασμένα σε ευρώ -- κυρίως ομόλογα κρατών-μελών της ζώνης του ευρώ, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στα συναλλαγματικά διαθέσιμα. Δεδομένου ότι έχει μειωθεί η ανάγκη για διατήρηση υψηλών αποθεμάτων σε ξένα νομίσματα, με τον τρόπο αυτό η Τράπεζα της Ελλάδος βελτιώνει την αποδοτικότητα των επενδύσεών της. Όπως έχει σημειωθεί επανειλημμένα, από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
