Πρωτοβουλία για την καταπολέμηση των φορολογικών διακρίσεων που πλήττουν την κινητικότητα των πολιτών της ΕΕ αναλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ειδικότερα, πρόκειται να εξεταστούν διεξοδικά οι φορολογικές διατάξεις των κρατών-μελών ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν περιέχουν διακρίσεις εις βάρος πολιτών της ΕΕ που μετακινούνται. Η εξέταση θα επεκταθεί τόσο στα οικονομικώς ενεργά άτομα, όπως οι μισθωτοί και οι αυτοαπασχολούμενοι, όσο και στα μη ενεργά, όπως οι συνταξιούχοι. Η πρωτοβουλία αυτή συμπληρώνει και ολοκληρώνει προηγούμενη εξέταση η οποία κάλυψε τη φορολογική μεταχείριση των διασυνοριακών εργαζομένων.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η κινητικότητα των εργαζομένων είναι αποδεδειγμένα καθοριστικός παράγοντας για την τόνωση της ανάπτυξης και την αύξηση της απασχόλησης στην Ευρώπη. Στην ΕΕ-15, το ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά σχεδόν 1% ως αποτέλεσμα της κινητικότητας που σημειώθηκε μετά τη διεύρυνση της ΕΕ (2004-2009).
Ωστόσο, τα φορολογικά εμπόδια παραμένουν ένας από τους βασικούς παράγοντες που αποτρέπουν τους πολίτες της ΕΕ από το να αφήνουν τη χώρα τους και να αναζητούν εργασία σε άλλο κράτος μέλος. Φορολογικά εμπόδια μπορούν να προκύψουν είτε στο κράτος προέλευσης, είτε στο κράτος διαμονής.
Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή θα προβεί εντός του 2014 σε διεξοδική αξιολόγηση των φορολογικών καθεστώτων των κρατών μελών ώστε να προσδιοριστεί κατά πόσο αυτά θέτουν σε μειονεκτική θέση τους Ευρωπαίους πολίτες που μετακινούνται εντός της ΕΕ. Εφόσον διαπιστωθούν δυσμενείς διακρίσεις ή παραβιάσεις των θεμελιωδών ελευθεριών της ΕΕ, η Επιτροπή θα τις επισημάνει στις εθνικές αρχές και, στη συνέχεια, θα καλέσει τις εν λόγω αρχές να προβούν στις αναγκαίες τροποποιήσεις. Εάν δεν επιλυθούν τα προβλήματα, η Επιτροπή θα κινήσει διαδικασίες επί παραβάσει κατά των συγκεκριμένων κρατών μελών.
Ο επίτροπος Φορολογίας, Τελωνείων, Στατιστικών, Εσωτερικού ελέγχου και Καταπολέμησης της απάτης, Άλγκιρντας Σεμετά, δήλωσε: «Οι κανόνες της ΕΕ είναι σαφείς: όλοι οι πολίτες της ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα στην Ενιαία Αγορά. Δεν επιτρέπονται οι διακρίσεις ούτε ο περιορισμός του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων. Έχουμε καθήκον προς τους πολίτες να διασφαλίσουμε ότι αυτές οι αρχές αντανακλώνται στις φορολογικές νομοθεσίες όλων των κρατών μελών».
Δεδομένου ότι τα φορολογικά εμπόδια εξακολουθούν να αποτελούν τροχοπέδη για τη διασυνοριακή κινητικότητα, η Επιτροπή δραστηριοποιείται σε πολλά επίπεδα με σκοπό την εξάλειψη των εμποδίων για τους πολίτες της ΕΕ, για παράδειγμα, με τις προτάσεις της για την καταπολέμηση της διπλής φορολόγησης , για τη βελτίωση της εφαρμογής των δικαιωμάτων σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, ή για την αύξηση της προστασίας των αποσπασμένων εργαζομένων .
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, η Επιτροπή θα διερευνήσει και θα αξιολογήσει κατά πόσον οι πολίτες της ΕΕ που διαμένουν σε κράτος μέλος άλλο από το δικό τους υφίστανται διακρίσεις και φορολογούνται υψηλότερα εξ αιτίας της κινητικότητάς τους. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε στο κράτος μέλος προέλευσης είτε στο κράτος που έχουν επιλέξει να μεταβούν. Οι πολίτες μπορεί να υπόκεινται σε φορολογικές διακρίσεις:
-ανάλογα με τη χώρα όπου έχουν τις επενδύσεις τους ή τα περιουσιακά τους στοιχεία ή τη χώρα όπου βρίσκονται οι ίδιοι, ή απλά και μόνο λόγω της αλλαγής της φορολογικής τους κατοικίας·
-όσον αφορά τις εισφορές τους στα συνταξιοδοτικά ταμεία, την καταβολή της σύνταξής τους ή τις μεταβιβάσεις κεφαλαίων συντάξεων και ασφαλίσεων ζωής·
-όσον αφορά τις δραστηριότητες που ασκούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες σε άλλο κράτος μέλος ή απλά και μόνο λόγω της μετεγκατάστασης των δραστηριοτήτων αυτών·
-λόγω της μη παραχώρησης σε αυτούς ορισμένων φοροαπαλλαγών ή φορολογικών πλεονεκτημάτων·
-όσον αφορά τον πλούτο που έχουν συσσωρεύσει.
