Σειρά προτάσεων για την καλύτερη λειτουργία της αγοράς οπωροκηπευτικών υπέβαλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, στο πλαίσιο έρευνας υπό τον τίτλο «Κλαδική έρευνα στο νωπά οπωροκηπευτικά».
Σκοπός της έρευνας ήταν η διερεύνηση των συνθηκών ανταγωνισμού στην παραγωγή, εμπορία, διανομή και λιανική πώληση νωπών οπωροκηπευτικών κατά το χρονικό διάστημα από το 2005 ως το 2011.
Συμπεράσματα
Η Επιτροπή διαπίστωσε συνεχιζόμενη αδυναμία των παραγωγών να διεκδικήσουν ισχυρό ρόλο στην εφοδιαστική αλυσίδα οπωροκηπευτικών, καθώς και ανάγκη ενίσχυσης των συλλογικών δομών παραγωγών.
Όσον αφορά στην θέση των χονδρεμπόρων στην εφοδιαστική αλυσίδα, στην έρευνα αναφέρεται ότι παραμένει ισχυρή, χωρίς να προκύπτουν επαρκείς βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας σε επίπεδο χονδρεμπορίου. Αναφορά γίνεται επίσης στον ρόλο των σουπερμάρκετ, ο οποίος φαίνεται να ενισχύεται διαχρονικά στη λιανική διάθεση οπωροκηπευτικών. Οι λαϊκές αγορές εξακολουθούν να έχουν την πρώτη θέση, αλλά παρουσιάζουν πτωτική τάση, όπως και τα παραδοσιακά οπωροπωλεία, που έχουν πλέον μόνο το 10% της λιανικής διάθεσης.
Διαχρονική αύξηση της τιμής καταναλωτή
Για την περίοδο 2005- 2010, και στο σύνολο σχεδόν των προϊόντων που εξετάστηκαν, παρατηρείται θετικός μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής, κάτι που υποδηλώνει διαχρονική αύξηση της τιμής πώλησης στον καταναλωτή. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι τόσο η μεταβολή της τιμής πώλησης παραγωγού όσο και του καταναλωτή το 2010, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, είναι αρνητική για το σύνολο σχεδόν των εξεταζόμενων προϊόντων.
Κατά μέσο όρο, η παραγωγή αντιπροσωπεύει το 40% της τιμής του προϊόντος.Η χονδρική πώληση, που περιλαμβάνει, ανάλογα με το προϊόν, συσκευασία, αποθήκευση, διακίνηση κ.λπ. αντιστοιχεί περίπου στο 21%, ενώ η λιανική πώληση στο 28% αντίστοιχα. Τέλος, ακολουθεί ο ΦΠΑ, ο οποίος αντιπροσωπεύει στο 9% της τελικής τιμής. Με άλλα λόγια, όταν ο καταναλωτής πληρώνει για ένα προϊόν 1,25 ευρώ, το 0,5 ευρώ αντιστοιχεί στον παραγωγό, το 0,28 στο χονδρέμπορο, το 0,35 στο λιανέμπορο και τέλος το 0,12 στο κράτος, μέσω ΦΠΑ
Προτάσεις
Στις προτάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού περιλαμβάνεται η εισαγωγή ενός ενιαίου πλαισίου φορολογικών διατάξεων για τις γεωργικές επιχειρήσεις και τα γεωργικά εισοδήματα, ιδίως αναφορικά με την τήρηση σχετικών βιβλίων και τη εν γένει φορολογική απεικόνιση στοιχείων. Προτείνονται τροποποιήσεις στον νέο Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Στοιχείων (ΚΦΑΣ) και στον Κώδικα ΦΠΑ, καθώς και εντατικοποίηση των φορολογικών ελέγχων για την αποτροπή της πλασματικής αύξησης των τιμών παραγωγού.
Ακόμη, προτείνεται η συμπλήρωση ρυθμιστικού πλαισίου για τη λειτουργία των δημοπρατηρίων και εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για νέες δομές παραγωγής, καθώς και για τοπικές δομές πώλησης και διακίνησης οπωροκηπευτικών. Επίσης, ζητούνται πρόσθετες παρεμβάσεις για την απλοποίηση των όρων μίσθωσης και γενικά δραστηριοποίησης επιχειρήσεων στις κεντρικές αγορές.
Συνεχίζοντας, η Επιτροπή ζητεί αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις λαϊκές αγορές και επανεξέταση των όρων αδειοδότησης και λειτουργίας, καθώς και δημιουργία ενιαίου ρυθμιστικού πλαισίου για την οργάνωση και λειτουργία «Αγορών Αγροτών» (Farmers’ Markets).
Η τελευταία πρόταση είναι ο εξορθολογισμός και η απλούστευση λοιπών διατάξεων (αδειοδοτικών, λοιπών διοικητικών και ποινικών), οι οποίες υπό το ισχύον θεσμικό πλαίσιο περιέχονται σε διάσπαρτες διατάξεις νομοθετικού ή κανονιστικού χαρακτήρα.
Κ. Χατζηδάκης: Προχωρούν άμεσα νομοθετικές παρεμβάσεις
Από πλευράς του, ο υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Κ. Χατζηδάκης, δήλωσε ότι το υπουργείο λαμβάνει πολύ σοβαρά τα συμπεράσματα της έρευνας, προαναγγέλλοντας νομοθετικές παρεμβάσεις.
«Σε όσους τομείς απαιτούνται νομοθετικές παρεμβάσεις για ενίσχυση του ανταγωνισμού, άρση εμποδίων, μείωση του κόστους και εκσυγχρονισμό των δομών διακίνησης των προϊόντων, αυτές θα προχωρήσουν άμεσα. Με στόχο να υπάρξει όφελος τόσο για τους παραγωγούς, με την ισχυροποίηση της θέσης τους στην αγορά όσο και των καταναλωτών με τη συγκράτηση των τιμών».
