Στο επίκεντρο των συζητήσεων και των διαμαρτυριών των εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης βρέθηκε για μια ακόμη φορά, στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, το Παρατηρητήριο για τα οικονομικά των δήμων.
Πρόκειται για το εργαλείο το οποίο δίνει τη δυνατότητα στην κεντρική κυβέρνηση να παρακολουθεί την κατάσταση που υπάρχει στα οικονομικά των δήμων, κατά πόσο είναι εντός ή εκτός στόχων και προϋπολογισμού, και να παρεμβαίνει αναλόγως. Είναι γερμανικής «εμπνεύσεως» το εργαλείο αυτό και σύμφωνα με τους δημάρχους, αλλά και με έγκριτους συνταγματολόγους, καταργεί τη συνταγματική κατοχυρωμένη αυτοτέλεια των τοπικών αυτοδιοικήσεων. Αυτό είναι το νομικό επιχείρημα, το οποίο, ωστόσο, όσο σωστό κι αν είναι, ειδικά στην παρούσα φάση, δεν θα πρέπει να γίνεται ασπίδα σε προσπάθειες που αποσκοπούν στην αποκατάσταση στρεβλώσεων που οδηγούν σε σπατάλη και αδιαφανή διαχείριση πόρων. Η πραγματικότητα είναι ότι οι δήμαρχοι δεν είδαν ποτέ με «καλό μάτι» την παρακολούθηση των οικονομικών τους, πόσω μάλλον σε μια περίοδο που οι ανάγκες είναι «αυξημένες» εν όψει των δημοτικών εκλογών.
Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι ένας χώρος ο οποίος δεν φημίζεται για την άψογη λειτουργία του στα χρόνια της ακμής. Αρκετές οι φορές, τόσο μεγάλοι όσο και μικροί δήμοι βρέθηκαν στο επίκεντρο αρνητικής κριτικής καθώς χρησιμοποιήθηκαν ως «χώρος βολέματος ημετέρων», τόσο τοπικών αρχόντων όσο και πολιτικών προσώπων. Αρκετές φορές, κοινοτικά προγράμματα που δόθηκαν με την εποπτεία της τοπικής αυτοδιοίκησης κατέληξαν να γίνουν απλώς «κεντήματα» σε χωριά ανά την Ελλάδα, καθώς μοιράζονταν -και εδώ με τη βοήθεια και των υπουργείων- δεξιά κι αριστερά ως προσωπικά κονδύλια ενίσχυσης κομματικών και άλλων φίλων. Δυστυχώς, αυτή η κατάσταση τα τελευταία χρόνια είχε γίνει κανόνας κι όχι εξαίρεση.
Με το Παρατηρητήριο, ανεξάρτητα από το ποιος το εμπνεύστηκε -οι Γερμανοί τεχνοκράτες του κ. Χόακιμ Φούχτελ-, αυτό που πρέπει να εξεταστεί είναι το αν τελικά λειτουργεί και τι πραγματικά κάνει. Ο έλεγχος των οικονομικών της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν είναι απλώς ζητούμενο, είναι εθνικό στοίχημα και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Οσο η μείωση των κονδυλίων προς την τοπική αυτοδιοίκηση ισοδυναμεί με το «στραγγαλισμό» της -όπως ορθά επισημαίνουν οι δήμαρχοι-, άλλο τόσο απαραίτητο είναι και το Παρατηρητήριο. Για να υπάρχει τουλάχιστον ένας λογαριασμός για το τι γίνεται με τα χρήματα που κατευθύνονται προς τα εκεί και για να μην ξεφύγει ξανά η κατάσταση και πέσουμε στα ίδια με τους υπερχρεωμένους δήμους που διαχειρίστηκαν δισεκατομμύρια.
Το εργαλείο αυτό, από τα χέρια του πρώην υπουργού Ευριπίδη Στυλιανίδη περνά στα «χέρια» του νυν υπουργού Εσωτερικών, Γιάννη Μιχελάκη. Ο κ. Μιχελάκης καλείται να το κάνει να λειτουργήσει αποτελεσματικά, παρά τις όποιες αντιδράσεις των δημάρχων, σε μια ομολογουμένως δύσκολη περίοδο, καθώς εν όψει δημοτικών εκλογών οι πιέσεις για την κατάργησή του θα κλιμακώνονται απ’ όλες τις πλευρές.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ - [email protected]
