Στην τελική ευθεία για το μνημόνιο 4 μπαίνει από σήμερα το υπουργείο Οικονομικών, ξεκινώντας ένα νέο κύκλο διαπραγματεύσεων με την τρόικα, που θα περιλαμβάνει μέτρα σε «δύο κύματα» που θα αφορούν φόρους, περικοπές σε συντάξεις και απολύσεις στο Δημόσιο.
Η διαπραγμάτευση για το «πρώτο κύμα» μέτρων, που θα ξεκινήσει στις 5 σήμερα το απόγευμα, θα έχει ως στόχο να καλύψει το δημοσιονομικό κενό για το 2013, το οποίο, σύμφωνα με τους εκπροσώπους των δανειστών, θα φτάσει ή και θα ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ. Το κλείσιμο της δημοσιονομικής τρύπας με «εμβάθυνση» μέτρων που έχουν ήδη ψηφιστεί με το μνημόνιο θα είναι το κλειδί για την εκταμίευση της δόσης των 8,1 δισ. ευρώ.
Οι παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν είναι πολλές και επώδυνες και θα έχουν στόχο να επαναφέρουν τα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων κοντά στους στόχους του μνημονίου. Τούτο, παρά το γεγονός ότι έχουν επίσημα αναθεωρηθεί και οι προβλέψεις για την ανεργία και -ανεπίσημα- οι προβλέψεις για την ανάπτυξη το 2013.
Η «μαύρη τρύπα» του ΕΟΠΥΥ
Πρώτη στην ατζέντα θα είναι η «μαύρη τρύπα» του ΕΟΠΥΥ, η οποία φτάνει το 1 δισ. ευρώ από την αρχή του χρόνου και τα 2,5 δισ. ευρώ σωρευτικά από το 2011. Δεύτερο θέμα θα είναι τα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία αναμένεται να έχουν και για φέτος -μετά τις περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις του 2012- έλλειμμα από 550 έως και 600 εκατ. ευρώ, μεγαλύτερο απ’ ό,τι υπολογιζόταν στην αρχή του χρόνου.
Από τις προηγούμενες συναντήσεις τους με τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας οι εκπρόσωποι από την Ε.Ε., το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, ζητώντας λύση, είχαν θυμίσει μέτρα του μνημονίου που δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί.
Σε πρώτη φάση ζητούν να επιβληθεί τώρα η εισφορά του 2 τοις χιλίοις επί του τζίρου των επιχειρήσεων, προκειμένου να κλείσουν οι τρύπες των Ταμείων (κυρίως του ΟΑΕΕ) και να αποπληρωθούν υποχρεώσεις προς τον ΕΟΠΥΥ. Παράλληλα, ζήτησαν και νέες περικοπές στις παροχές του ενιαίου φορέα παροχής πρωτοβάθμιας υγείας. Με το θέμα αυτό συνδέεται και η υποχρέωση του υπουργείου Υγείας για νέες μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων και την αύξηση της χρήσης των γενόσημων.
Περικοπές σε επικουρικές
Ζήτησαν ακόμη την ολοκλήρωση των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις, η οποία έχει προχωρήσει μόνο ως ένα σημείο. Ως εναλλακτική, αν η τρύπα δεν μπορεί να κλείσει, πρότειναν να εφαρμοστεί νωρίτερα από το 2015 και το μέτρο της αυτόματης διόρθωσης του ύψους των επικουρικών συντάξεων ανάλογα με τα εκάστοτε δημοσιονομικά δεδομένα.
Στο θέμα των εσόδων -τουλάχιστον για το 2013- το θέμα είναι πιο εύκολο σε δημοσιονομικό επίπεδο. Η τρόικα αποδέχεται ότι η τρύπα των 500 εκατ. ευρώ που παρουσιάζουν τα έσοδα στο τέλος Μαΐου θα καλυφθεί απολύτως από την είσπραξη του φόρου εισοδήματος αλλά και τη ρύθμιση για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, η οποία βρίσκεται στα πρώτα στάδια της εφαρμογής της.
Υψηλές απαιτήσεις
Σε διαρθρωτικό επίπεδο και εν όψει του τελικού κειμένου του μνημονίου 4 που θα οριστικοποιηθεί το φθινόπωρο, οι απαιτήσεις των εκπροσώπων των δανειστών μας είναι μεγάλες. Η τρόικα, βλέποντας την ένδεια για ένα αξιόπιστο τελικό σχέδιο για το νέο φόρο ακινήτων, πιέζει για την παράταση του ειδικού τέλους μέσω της ΔΕΗ και για το 2014.
Οι εκπρόσωποι των δανειστών παραμένουν αρνητικοί στο επίμονο αίτημα της ελληνικής πλευράς για μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, δεδομένου ότι δεν έχουν πειστεί για την αναπλήρωση των εσόδων ύψους περίπου 300 εκατ. ευρώ που προβλεπόταν στο μνημόνιο, από άλλα μέτρα. Στο δεύτερο κύμα μέτρων περιλαμβάνεται και η οριστική «μονιμοποίηση» της έκτασης εισφοράς αλληλεγγύης, η οποία αφορά κυρίως μισθωτούς και συνταξιούχους.
«Ομαλές» αποχωρήσεις
Στο πακέτο του φθινοπώρου θα ενταχθούν και οι αλλαγές στο Δημόσιο. Αυτές θα συζητηθούν αυτές τις μέρες, αλλά θα οριστικοποιηθούν το Σεπτέμβριο. Προτεραιότητα θα αποτελέσουν οι «ομαλές» αποχωρήσεις από το Δημόσιο μετά την κακή αρχή με το θέμα της ΕΡΤ, στο οποίο πήραν αποστάσεις και η Ε.Ε. και το ΔΝΤ.
Ο νέος υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα διαπραγματευτεί μια νέα παράταση για το σχέδιο των 4.000 αποχωρήσεων, αλλά και για την κινητικότητα των 12.500 υπαλλήλων μέχρι και το Σεπτέμβριο. Σε αντάλλαγμα θα προσφέρει «σχεδόν έτοιμες» αποχωρήσεις σε εκπαιδευτικούς, συμβασιούχους των ΟΤΑ και εργαζόμενους σε αμυντικές βιομηχανίες.
Το θέμα των αλλαγών στο Δημόσιο είναι από τα πιο «εύφλεκτα» στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης του μνημονίου. Αυτό είναι γνωστό και στην τρόικα, η οποία, αν και πιέζει για την επίλυσή του, δεν έχει απειλήσει με διακοπή χρηματοδότησης, παρά το γεγονός ότι αποτελεί εκκρεμότητα από την αρχή της θητείας τής μέχρι πρότινος τρικομματικής κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά. Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι θα επιχειρήσει να πείσει την τρόικα ότι υπάρχει πλέον στην κυβέρνηση βούληση να προχωρήσει η αναδιάρθρωση του Δημοσίου.
Στην κατεύθυνση αυτή, έχουν ήδη αρχίσει οι προετοιμασίες για τους περίπου 2.800 εργαζόμενους στις τρεις αμυντικές βιομηχανίες (ΕΑΣ, ΕΛΒΟ, ΕΑΒ), στις οποίες το προσωπικό θα μειωθεί με τις επιχειρήσεις εν λειτουργία. Αλλη μια δεξαμενή αποχωρήσεων θα είναι οι περίπου 3.500 «μόνιμοι» συμβασιούχοι των ΟΤΑ, οι οποίοι όμως είναι τοποθετημένοι κυρίως στον κλάδο καθαριότητας των δήμων.
Μια ακόμη μεγάλη δεξαμενή ώστε να εξασφαλιστούν οι 4.000 αποχωρήσεις που προβλέπει το μνημόνιο (15.000 μέχρι και το τέλος του 2014) είναι και το υπουργείο Παιδείας, στο οποίο, λόγω του προσωπικού των εκπαιδευτικών, εμφανίζονται να υπηρετούν πάνω από 100.000 υπάλληλοι. Εκεί οι λύσεις θα αναζητηθούν σε εκπαιδευτικούς οι οποίοι δεν διδάσκουν αλλά υπηρετούν ως διοικητικοί υπάλληλοι του υπουργείου.
Φλέγον ζήτημα η υστέρηση σε ιδιωτικοποιήσεις
Ενα ακόμη μεγάλο θέμα στις συζητήσεις με την τρόικα θα είναι και το θέμα των αποκρατικοποιήσεων, όπου τα προβλήματα θυμίζουν Λερναία Υδρα. Η αποτυχία της ΔΕΠΑ μπορεί να καλυφθεί ως ένα μέρος από την πώληση του 66% του ΔΕΣΦΑ, αλλά το ΤΑΙΠΕΔ βρίσκεται ακόμη σε δυσκολία στο να πείσει την τρόικα για ένα εναλλακτικό σχέδιο από το οποίο θα εξασφαλίζονται έστω και τα μισά από τα 2,6 δισ. ευρώ που προβλέπονταν ως έσοδα από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων το 2013.
Το θέμα της επιτάχυνσης της αποκρατικοποίησης του ΟΛΠ φαίνεται να συναντά εμπόδια από το ξεκίνημά του. Ο πρόεδρος του Οργανισμού, Γιώργος Ανωμερίτης, ο οποίος είναι τοποθετημένος από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, απειλεί να παραιτηθεί, αν η μέθοδος που θα ακολουθήσει το Ταμείο είναι η πώληση πακέτου μετοχών. Επιμένει στη μέθοδο της σύμβασης παραχώρησης η οποία είναι περισσότερο χρονοβόρα και απαιτεί διαπραγματεύσεις.
Στο θέμα του ΟΠΑΠ και των Κρατικών Λαχείων, περί το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας ήρθαν κάποια ενθαρρυντικά μηνύματα από την EMMA DELTA που διαβεβαίωνε ότι η πώληση του 33% του Οργανισμού θα προχωρήσει. Το κρίσιμο ζήτημα είναι το πότε θα υπογραφούν οι τελικές συμβάσεις πώλησης των δύο εταιρειών του κρατικού τζόγου, πότε θα ολοκληρωθούν οι ενδιάμεσοι έλεγχοι και -κυρίως- πότε θα εισπραχθεί το συνολικό τίμημα των 840 εκατ. ευρώ.
Αλυτο παραμένει επίσης το πρόβλημα με την αξιοποίηση του 55% που διαθέτει το Δημόσιο στο διεθνή αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος», με δεδομένη την εξαγορά του μεριδίου της Ηochtief από καναδικό ασφαλιστικό ταμείο. «Παγωμένος» μένει ακόμη και ο διαγωνισμός για την αξιοποίηση της ΕΥΑΘ. Οι ελπίδες των υπευθύνων του Ταμείου μέχρι και το τέλος του έτους βασίζονται στην ολοκλήρωση της αποκρατικοποίησης του ΟΔΙΕ και την προώθηση του διαγωνισμού για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, για την οποία υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από Κινέζους, Γάλλους, Βέλγους και Ρώσους.
Κατάσχεση ακίνητης περιουσίας
Εκκρεμότητα υπάρχει ακόμη σε απτές αποδείξεις για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Στην κατεύθυνση της εξασφάλισης κάποιας «γρήγορης νίκης», ο γενικός γραμματέας Εσόδων, Χάρης Θεοχάρης, ανακοίνωσε την έναρξη διαδικασιών κατάσχεσης ακίνητης περιουσίας για 4.000 μεγάλους οφειλέτες του Δημοσίου.
«Χαράτσι» και το 2014
Η τρόικα, βλέποντας την ένδεια για ένα αξιόπιστο τελικό σχέδιο για το νέο φόρο ακινήτων, πιέζει για την παράταση του ειδικού τέλους μέσω της ΔΕΗ και για το 2014.
Τάσος Δασόπουλος - [email protected]
Ο ενιαίος φόρος των ακινήτων στο τραπέζι της τρόικας
Ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά και ο υπουργός Οικονομικών, κ. Γιάννης Στουρνάρας, θα βρεθούν σήμερα πρώτοι στο «στόχαστρο» των ελεγκτών της τρόικας, αφού στην κορυφή της ατζέντας των δανειστών μας βρίσκονται η κινητικότητα 12.500 δημοσίων υπαλλήλων και ο νέος ενιαίος φόρος επί των ακινήτων, που από το 2014 θα αντικαταστήσει το έκτακτο τέλος, προσδοκώντας να φέρει στα δημόσια ταμεία ποσό ύψους 3,1 δισ. ευρώ.
Οι επικεφαλής της τρόικας έχουν εκφράσει την αμφιβολία τους για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου, ενώ αμφισβητούν ευθέως τη δυνατότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει άμεσα, όπως προβλέπει πάντως το μνημόνιο, σε απολύσεις και κινητικότητα στο Δημόσιο, βασικά προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της επόμενης δόσης των 8,1 δισ. ευρώ.
Για το λόγο, άλλωστε, αυτό και η τρόικα έχει ήδη στείλει στο υπουργείο Οικονομικών προσχέδιο ενός νέου μνημονίου, το οποίο θα περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα στην περίπτωση που δεν εισπραχθούν τα αναμενόμενα από τις δύο ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών, πληρωμή του Εκτακτου Ειδικού Τέλους Ακινήτων του 2013, αλλά και φορολογικά κίνητρα για προσέλκυση επενδύσεων και προσλήψεις στο Δημόσιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι απαιτήσεις των δανειστών δεν περιορίζονται στα ανωτέρω θέματα, αλλά επεκτείνονται και στα εξής:
- στον περιορισμό των δαπανών του ΕΟΠΥΥ, μέσω περισσότερων ελέγχων, νέας μείωσης τιμών, ευρύτερης χρήσης του θεσμού claw back στα διαγνωστικά κέντρα και τα ιδιωτικά νοσοκομεία.
- στην πλήρη εφαρμογή της εισφοράς στις επιχειρήσεις υπέρ του ΟΑΕΕ το 2014
- στην υιοθέτηση νέων οργανογραμμάτων που θα αφορούν σε 450.000 θέσεις εργασίας στο Δημόσιο
- στην τοποθέτηση 12.500 υπαλλήλων σε καθεστώς διαθεσιμότητας έως το τέλος Σεπτεμβρίου
- στη μεταφορά στη Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων της μονάδας εσωτερικών υποθέσεων και υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.
