Λάθη στη διαχείριση του ελληνικού προγράμματος παραδέχεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην πολυσέλιδη έκθεσή του για την χώρα μας, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα.
Το ΔΝΤ κάνει λόγο για «ατυχείς χειρισμούς», ομολογώντας ότι υποτίμησε κατά πολύ τις επιπτώσεις που θα είχαν οι συνταγές του στην ελληνική οικονομία.
Αποτιμώντας το πρώτο ελληνικό πρόγραμμα από το 2010 ως το 2012, υπάρχει παραδοχή για λανθασμένες εκτιμήσεις από μέρους του Ταμείου που συνέτειναν σε βαθύτερη του αναμενόμενου ύφεση, καθώς και σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας.
Το Ταμείο παραδέχεται ότι η δική του πρόγνωση για τη μελλοντική εξέλιξη του χρέους ήταν λανθασμένη σε «σημαντικό βαθμό», όπως και η ανάλυσή του για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Σημειώνεται ωστόσο ότι «αν και μία έγκαιρη αναπροσαρμογή των στόχων θα είχε μετριάσει την ύφεση, σε μια τέτοια περίπτωση το πρόγραμμα θα απαιτούσε πρόσθετη χρηματοδότηση και εκείνη την στιγμή, το ΔΝΤ και οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης δεν ήταν προετοιμασμένες να δανείσουν περισσότερα από 110 δισεκατομμύρια για τη διάσωση της Ελλάδας».
Στην έκθεση αναφέρεται επίσης ότι τα στελέχη του ΔΝΤ προβληματίστηκαν κατά πόσο θα έπρεπε να εγκρίνουν το πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα το 2010, γιατί δεν εξασφαλιζόταν η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Παράλληλα, το ΔΝΤ επικρίνει έντονα τους ευρωπαίους εταίρους, χρεώνοντάς τους καθυστερήσεις όσον αφορά στη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο κυβερνήσεων. Όπως επισημαίνεται, ο εκτελεστικός πυρήνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε την τάση να διαμορφώνει πολιτικές με βάση τη συναίνεση και έτυχε περιορισμένης επιτυχίας στην εφαρμογή των όρων του προγράμματος και δεν είχε καμία εμπειρία στη διαχείριση κρίσης.
«Νέα μέτρα, αν δεν υλοποιηθούν τα συμφωνηθέντα»
ΔΝΤ
Το Ταμείο αναγνωρίζει, πάντως, την πρόοδο της Ελλάδας στη δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά τονίζει ταυτόχρονα ότι χρειάζονται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις προκειμένου να επιτευχθεί ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας.
Μεταξύ άλλων, το ΔΝΤ επαινεί την χώρα μας για όσα επιτεύχθηκαν, στο πλαίσιο της δανειακής συμφωνίας, ζητεί πλήρη εφαρμογή των συμφωνηθέντων, και επαναλαμβάνει ότι η όποια χαλάρωση για μέτρα θα πρέπει να περιμένει την επιβεβαίωση της δημοσιονομικής προσαρμογής. Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι σε περίπτωση που δεν υλοποιηθούν τα συμφωνηθέντα, θα υπάρξουν και νέα μέτρα μέχρι το 2017.
«''Όχι'' σε μείωση φόρων»
Εκφράζει ακόμη την αντίθεσή του σε μείωση φόρων στην παρούσα φάση και υπογραμμίζει ότι η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση θα επανεξετασθεί στην πορεία αξιολόγησης του προγράμματος και σύμφωνα με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Κριτική για φοροδιαφυγή - απολύσεις στο Δημόσιο
Σύμφωνα με το Ταμείο οι κυριότερες αδυναμίες-προβλήματα παρουσιάζονται στους τομείς του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, της δημόσιας υπηρεσίας, των αποκρατικοποιήσεων και των κλειστών επαγγελμάτων.
Το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι αν δεν προχωρήσουν οι αλλαγές σε αυτούς τους τομείς, ίσως να επέλθει σημαντικό δημοσιονομικό κενό το 2014 και μετά.
Ασκείται ακόμη κριτική στις ελληνικές αρχές για τη φοροδιαφυγή και για τη μη πραγματοποίηση απολύσεων στο δημόσιο.
Επίσης, το Ταμείο προτείνει την άμεση επανα-ιδιωτικοποίηση των τραπεζών, καταγράφοντας αρκετούς κινδύνους από την πιθανότητα «διαρκούς πιστωτικής ασφυξίας» και σημειώνοντας την ανάγκη να υπάρχει «πολιτική σταθερότητα» για την εφαρμογή του προγράμματος.
«Σοβαροί κίνδυνοι»
Σε ό,τι αφορά τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, εκτιμάται ότι το ελληνικό πρόγραμμα συνεχίζει να υπόκειται σε «σοβαρούς κινδύνους» αρνητικών εξελίξεων.
Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ σημειώνει το ενδεχόμενο η αναμενόμενη ανάκαμψη να υπονομευθεί από την αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης, των επενδύσεων και της παραγωγικότητας, όπως και το αρνητικό εξωτερικό περιβάλλον.
Στους κινδύνους περιλαμβάνονται επίσης η πιθανότητα πολιτικής αστάθειας, υπό το φως της πολύ υψηλής ανεργίας και της κοινωνικής δυσχέρειας, όπως υπογραμμίζεται, ενώ τονίζεται ξανά ότι το «υψηλό χρέος» της Ελλάδας εξακολουθεί να αποτελεί μόνιμη απειλή και οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητά του μπορούν να πιέσουν σημαντικά το επενδυτικό κλίμα και την ανάκαμψη της χώρας.
Το ΔΝΤ προβλέπει για φέτος ύφεση 4,2%, ενώ εκτιμά ότι η χώρα θα επιστρέψει στην ανάπτυξη το 2014. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ταμείου, η μεγαλύτερη ανάπτυξη θα καταγραφεί το 2016 και στη συνέχεια θα ακολουθήσει επιβράδυνση.
Αναφορικά, τέλος, με το αν η Ελλάδα θα μπορέσει να επιστρέψει τα χρήματα που λαμβάνει από το ΔΝΤ, στην έκθεση σημειώνεται ότι αυτό θα εξαρτηθεί από τη «συνδρομή της Ευρώπης» και τη «συμμόρφωση της Ελλάδας». Όπως σημειώνεται, εξακολουθεί να ισχύει το ενδεχόμενο ότι αν το πρόγραμμα εκτροχιαστεί σε μεγάλο βαθμό και τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης σταματήσουν να στηρίζουν την Ελλάδα, τότε η δυνατότητα αποπληρωμής του Ταμείου θα ήταν ενδεχομένως ανεπαρκής.
