Η θετική επίδραση της ισχυρής ανάκαμψης του ναυτιλιακού κλάδου στην ελληνική οικονομία κατά το τρέχον έτος εξετάζεται μεταξύ άλλων στο τεύχος Μαρτίου 2003 του Δελτίου Ανάλυσης της ελληνικής οικονομίας και των αγορών που εκδίδει η Εθνική Τράπεζα.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, η ποντοπόρος ναυτιλία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, καθώς αντιστοιχεί στο 2,5% του ελληνικού ΑΕΠ (καθαρή θέση) και στο 1,5% της συνολικής απασχόλησης, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι έμμεσες επιδράσεις, οι οποίες σχετίζονται κυρίως με τον επισκευαστικό και χρηματοπιστωτικό τομέα.
O εμπορικός στόλος ελληνικής ιδιοκτησίας είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο, καθώς αντιστοιχεί στο 18% της συνολικής μεταφορικής ικανότητας του παγκόσμιου εμπορικού στόλου. Επισημαίνεται ότι ένα σημαντικό τμήμα των εσόδων από το ναυτιλιακό τομέα διαχέεται στην ελληνική οικονομία μέσω του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, το οποίο αποτελεί σημαντική πηγή χρηματοδότησης των επενδυτικών δραστηριοτήτων του συγκεκριμένου τομέα. Σημειώνεται ότι δάνεια των ελληνικών τραπεζών προς το ναυτιλιακό τομέα αυξήθηκαν κατά 28% κατά την τελευταία τριετία και ανέρχονται στα 3.8 δισ. δολάρια.
Η μεγάλη σημασία του κλάδου για την ελληνική οικονομία, σύμφωνα πάντα με την έκθεση της Εθνικής, σε συνδυασμό με τη σημαντική αύξηση των ναύλων κατά το 2002, καθιστούν σημαντική μια απόπειρα προσδιορισμού της κίνησής τους κατά το έτος 2003, καθώς και την αποτίμηση της αναμενόμενης επίδρασης που αυτή θα έχει στην οικονομική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα, κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2002, οι ναύλοι αυξήθηκαν σημαντικά, ιδιαίτερα στους κλάδους της μεταφοράς ξηρού φορτίου και πετρελαίου (κατά 67 % και 78 % αντιστοίχως σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2001) αντανακλώντας την ισχυρή ζήτηση για συγκεκριμένα προϊόντα (π.χ. αυξημένη ζήτηση σιδηρομεταλλεύματος από την Κίνα, άνθρακα από την Ιαπωνία), καθώς και τη στασιμότητα του συνολικής χωρητικότητας του παγκόσμιου εμπορικού στόλου.
Για το 2003, εκτιμάται ότι με δεδομένη την προοπτική ενίσχυσης της βιομηχανικής παραγωγής στις χώρες του G7 κατά 1,5% (σε σύγκριση με μείωση της τάξης του 1,1% το 2002) και σταθεροποίησης της τιμής του πετρελαίου στα 25 δολάρια το βαρέλι (μέσος όρος έτους), οι τιμές των ναύλων θα υποχωρήσουν μέχρι τέλους του έτους, σε σχέση με τις ιστορικά υψηλές τιμές του τέλους 2002 (κατά 62% και 23% αντίστοιχα για μεταφορές ξηρού φορτίου και μεταφορά πετρελαίου, παραμένοντας όμως σε υψηλότερα επίπεδα από τους αντίστοιχους μέσους όρους για την περίοδο 1992-2002).
Εντούτοις, κατά τη διάρκεια του 2003, οι ναύλοι για μεταφορές ξηρού φορτίου θα αυξηθούν κατά 21% και για μεταφορά πετρελαίου κατά 28% κατά μέσο όρο, ενώ ο μεταφερόμενος όγκος θα αυξηθεί κατά 2%, σε σχέση με το 2002. Με βάση αυτές τις προβλέψεις το πλεόνασμα από θαλάσσιες μεταφορές στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδος αναμένεται να αυξηθεί κατά € 660 εκατ.
Ως εκ τούτου, η θετική επίδραση (άμεση και έμμεση) στο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ κατά το 2003 θα είναι της τάξης των 0.6 ποσοστιαίων μονάδων. Είναι αξιοσημείωτο ότι η επίδραση αυτή μπορεί να αντισταθμίσει μια ενδεχόμενη μείωση των τουριστικών εσόδων της τάξης του 6%.
