Γνωστός στη Βρετανία για τις απόψεις του υπέρ της Ευρώπης και του ευρώ, τη στιγμή που οι φωνές του ευρωσκεπτικισμού στη χώρα του δυναμώνουν ολοένα και περισσότερο, ισχυρίζεται ότι, αν αυτή τη στιγμή το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν εκτός Ε.Ε., δεν θα είχε κανένα όφελος, ενώ δεν αποκλείει μία μελλοντική ένταξή του στο ενιαίο νόμισμα.
Παράλληλα, διαβλέπει αποδυνάμωση της Βρετανίας στην Ε.Ε., λόγω του σχεδίου του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον για επαναδιαπραγμάτευση των όρων συμμετοχής της σε αυτήν. Ο λόρδος Μάντελσον μας μίλησε ακόμα για το κατά πόσον η Μάργκαρετ Θάτσερ επηρέασε τους Εργατικούς στη Βρετανία, αλλά και για την τωρινή κατάσταση στο Εργατικό Κόμμα, προειδοποιώντας ότι «είναι εύκολο όταν είσαι στην αντιπολίτευση να επενδύεις στο θυμό και την αγωνία των πολιτών», αλλά, όταν φτάσει η στιγμή των εκλογών, οι πολίτες αναζητούν ένα ξεκάθαρο, εναλλακτικό πρόγραμμα.
Ο Πίτερ Μάντελσον εξελέγη για πρώτη φορά στη Βουλή των Κοινοτήτων το 1992 και, μαζί με τον Τόνι Μπλερ και τον Γκόρντον Μπράουν, θεωρούνται οι αρχιτέκτονες της στροφής των Εργατικών στο κέντρο και της μεταμόρφωσής τους σε Νέους Εργατικούς, που τους οδήγησε στη συντριπτική νίκη του 1997 και τους κράτησε στην εξουσία μέχρι και τις εκλογές του 2010. Με έντονη παρασκηνιακή δράση, για την οποία κέρδισε το προσωνύμιο «Αρχοντας του Σκότους», διετέλεσε δύο φορές υπουργός στην κυβέρνηση Μπλερ, επίτροπος της Ε.Ε. για το Εμπόριο και, τέλος, υπουργός Επιχειρήσεων στην κυβέρνηση Μπράουν. Είναι μέλος της Βουλής των Λόρδων από το 2008. Ο λόρδος Μάντελσον μας μίλησε στο πλαίσιο του 17ου συνεδρίου του «Economist», με χορηγούς επικοινωνίας τη «Ναυτεμπορική» και το naftemporiki.gr.
Είστε γνωστός για τις φιλοευρωπαϊκές σας απόψεις, που γίνονται όλο και σπανιότερες στη χώρα σας. Αλλά μήπως θα ήταν καλύτερα για τη Βρετανία να είναι εκτός Ε.Ε., σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς;
«Είναι σαφές ότι δεν θα υπήρχε κανένα απολύτως πλεονέκτημα για τη Βρετανία, αν ήταν εκτός Ε.Ε. Η πρόσβασή μας στην ενιαία αγορά της Ευρώπης, ο τρόπος που η Ευρώπη ενισχύει τα δυνατά μας σημεία σε όλο τον κόσμο, οι ευκαιρίες που προσφέρει για να μεγαλώσουν οι επιχειρήσεις μας, η ελεύθερη μετακίνηση αγαθών, κεφαλαίου και ανθρώπων, όλα αυτά είναι πλεονεκτήματα που πηγάζουν από το ότι είμαστε μέλη της Ε.Ε. Θα ήταν καταστροφή για τη Βρετανία και τη μελλοντική της θέση στον κόσμο, την ανάπτυξη, την ευημερία της, αν φεύγαμε από την Ε.Ε. και πιστεύω ότι αυτής της άποψη θα είναι τελικά και η πλειοψηφία του βρετανικού λαού».
Μήπως πιστεύετε τώρα ότι ήταν λάθος από την πλευρά σας το ότι υποστηρίζατε την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στο ευρώ;
«Πάντα έλεγα ότι έπρεπε να ενταχθούμε στο ευρώ, εάν οι οικονομικές συνθήκες ήταν οι σωστές και εφόσον είχαμε επιτύχει τη σύγκλιση ανάμεσα στη δική μας οικονομία και σε αυτήν της Ευρωζώνης. Η τελευταία κυβέρνηση των Εργατικών συμπέρανε ότι αυτή η σύγκλιση δεν είχε επιτευχθεί, οπότε δεν υπήρχε σύσταση να μπούμε στο ενιαίο νόμισμα. Ωστόσο, χωρίς αμφιβολία, η οικονομική τύχη της Βρετανίας είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με τη μελλοντική επιτυχία της Ευρωζώνης. Αν η Ευρωζώνη αποτύχει, αν το νόμισμα καταρρεύσει, κάτι που δεν πιστεύω ότι θα συμβεί, αλλά αν συνέβαινε, το οικονομικό σοκ για τη Βρετανία θα ήταν τεράστιο, οπότε είναι πολύ σημαντικό για τη Βρετανία να κάνει ό,τι μπορεί, ώστε να βοηθήσει την Ευρωζώνη να ανακτήσει τις δυνάμεις της».
Μπορεί, λοιπόν, η Βρετανία να ενταχθεί στο ευρώ, στο μέλλον;
«Είναι πιθανό, αλλά το πρότερο ερώτημα είναι τι θα συμβεί στην Ευρωζώνη. Το νόμισμα είναι ισχυρό, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, αλλά υπήρχαν ελαττώματα στη σχεδίαση της Ευρωζώνης».
Πιστεύετε ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να αποχωρήσει η Βρετανία από τη Ε.Ε., αν το σχέδιο του Ντέιβιντ Κάμερον για επαναδιαπραγμάτευση των όρων ένταξης δεν πάει κατ’ ευχήν ή αν ο βρετανικός λαός ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης στο δημοψήφισμα που θα ακολουθήσει;
«Δημοψήφισμα θα υπάρξει, μόνο εάν ο Ντέιβιντ Κάμερον και το Συντηρητικό Κόμμα επανεκλεγούν με απόλυτη πλειοψηφία στις επόμενες εκλογές, το 2015, κάτι που είναι αμφίβολο. Τα άλλα κόμματα δεν έχουν δεσμευτεί να ακολουθήσουν αυτή την -ανόητη κατά τη γνώμη μου- πορεία. Με το σχέδιο αυτό, το Συντηρητικό Κόμμα μάς οδηγεί σε πέντε χρόνια αβεβαιότητας σχετικά με τη θέση της Βρετανίας στην Ε.Ε. Αυτό θα βάλει ένα τεράστιο ερωτηματικό για τους επενδυτές σχετικά με το αν θα θέλουν να ενισχύσουν τη θέση τους στη βρετανική οικονομία, καθώς δεν ξέρουν με σιγουριά αν η Βρετανία θα παραμείνει στην Ε.Ε. Τώρα, αν γίνει δημοψήφισμα σε πέντε χρόνια, εγώ πιστεύω ότι θα επικρατήσει το «ναι», αλλά στο ενδιάμεσο, ο φόβος μου είναι ότι η θέση της Βρετανίας, τόσο στην Ε.Ε. όσο και στην ενιαία αγορά, θα έχει αποδυναμωθεί».
Τι πιστεύετε για την κρίση στην Ελλάδα; Υπάρχει ακόμα κίνδυνος να φύγουμε από το ευρώ;
«Στη βάση των τωρινών δεδομένων, τα μέτρα που έχουν ληφθεί στην Ελλάδα ήταν επιτυχή, έχουν αντιστρέψει σε σημαντικό βαθμό την κατάσταση ως προς την εξισορρόπηση των δημοσίων οικονομικών της χώρας, το βαθμό στον οποίο το εργατικό και άλλα είδη κόστους έχουν μειωθεί για να επιτρέψουν στην οικονομία να μπει σε μια πιο ανταγωνιστική βάση. Ολες αυτές οι διαρθρωτικές αλλαγές ήταν πολύ σημαντικές και απαραίτητες. Ηταν ασφαλώς επώδυνες και οδήγησαν σε σοβαρή πτώση του βιοτικού επιπέδου, αλλά η κατάσταση αντιστρέφεται. Αντιστρέφεται κυρίως μέσω των προσπαθειών του ελληνικού λαού, αλλά και μέσω της τεράστιας βοήθειας που προσέφεραν άλλες χώρες της Ευρωζώνης στην Ελλάδα».
Ποια είναι η γνώμη σας για το bail-in της Κύπρου; Είναι καλή ιδέα να χρησιμοποιούνται τα χρήματα καταθετών για τη διάσωση προβληματικών τραπεζών;
«Είτε είναι καλή ιδέα είτε όχι, η απόφαση έχει ληφθεί και δεν έχει οδηγήσει στην καταστροφή. Ετσι, παρ’ όλο που πιστεύω ότι η Κύπρος είναι μία μοναδική περίπτωση και όχι ένα μοντέλο για μελλοντική δράση σε παρόμοιες καταστάσεις, εξαιτίας της ποσότητας ξένων καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες, ήταν αναπόφευκτο να μοιραστεί το βάρος ανάμεσα σε αυτούς που διέσωζαν και σε αυτούς είχαν ανάγκη να διασωθούν».
Ξανά στη Βρετανία και το θάνατο της Μάργκαρετ Θάτσερ: πολλοί υποστηρίζουν ότι οι Εργατικοί κατάφεραν να εκλεγούν ξανά, αφού υιοθέτησαν σε κάποιο βαθμό την προσέγγισή της, στο πλαίσιο του εγχειρήματος των Νέων Εργατικών. Οντας ένας από τους αρχιτέκτονες αυτού του εγχειρήματος, θα συμφωνούσατε με αυτή την άποψη;
«Οχι απολύτως, όχι. Οπωσδήποτε έθεσε σε ένα νέο πλαίσιο τη βρετανική πολιτική και η εκλογική της επιτυχία άσκησε πολύ μεγάλη πίεση στο Εργατικό Κόμμα, ώστε να αλλάξει και να καταστήσει εαυτόν εκλόγιμο, αν ήθελε να ανέβει και πάλι στην εξουσία. Αλλά οι πραγματικές αλλαγές έγιναν από το Εργατικό Κόμμα στο Εργατικό Κόμμα, υπό την ηγεσία των διαδοχικών ηγετών του, από τον Νιλ Κίνοκ μέχρι τον Τόνι Μπλερ και τον Γκόρντον Μπράουν. Οπότε ναι, οπωσδήποτε υπήρξε νέο πλαίσιο στην πολιτική στη Βρετανία, αλλά, για να επιβιώσει, το Εργατικό Κόμμα έπρεπε να αλλάξει τον εαυτό του και αυτό κάναμε».
Υιοθετώντας κάποιες από τις ιδέες της…
«Σε κάποιες περιπτώσεις, οι ιδέες της, όπως τις αποκαλείτε, ήταν απαραίτητες για να αλλάξει η βρετανική οικονομία. Σε άλλες, οι ιδέες της ήταν καταστροφικές. Αν δεν είχε υπάρξει η κα Θάτσερ, θα ήμαστε ίσως σε πιο ισχυρή θέση, όταν ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση που έφερε την ύφεση που βλέπουμε. Σε κάποιους τομείς, είχε ευεργετική επίδραση στη βρετανική οικονομία, αλλά, ρίχνοντας τόσο βάρος στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, εις βάρος του βιομηχανικού τομέα, διέβρωσε τη διαρθρωτική βάση της βρετανικής οικονομίας, οδήγησε σε μια ανισορροπία, μας έκανε πιο εξαρτημένους από το χρηματοπιστωτικό τομέα και τα έσοδα από αυτόν, κάτι που μας εξέθεσε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό στη χρηματοπιστωτική κρίση. Οπότε ο απολογισμός δεν είναι ούτε μόνο θετικός ούτε μόνο αρνητικός».
Ο Τόνι Μπλερ έγραψε ένα άρθρο, την περασμένη εβδομάδα, προειδοποιώντας τον αρχηγό των Εργατικών, Εντ Μίλιμπαντ, να μην στρέψει το κόμμα προς τα Αριστερά και το μετατρέψει σε κόμμα διαμαρτυρίας. Πώς τα έχουν πάει οι Εργατικοί στη μετα- Μπλερ, Μπράουν και Μάντελσον εποχή;
«Αν κοιτάξουμε τις δημοσκοπήσεις, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι Εργατικοί προηγούνται αρκετά και, αν πάρουμε τοις μετρητοίς το πώς οι πολίτες λένε ότι θα ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές, τότε θα φέρουν στην εξουσία και πάλι μία κυβέρνηση Εργατικών, υπό την ηγεσία του τωρινού τους επικεφαλής. Ωστόσο, αυτό είναι μόνο η επιφάνεια. Αυτό που πρέπει να χτίσουμε για να είμαστε σίγουροι για μία εκλογική νίκη, είναι ισχυρά επιχειρήματα, μία ισχυρή εναλλακτική λύση, ισχυρές πολιτικές. Το να εκφράζει κανείς το θυμό του, δεν αποτελεί υποκατάστατο γι’ αυτά. Είναι εύκολο όταν είσαι στην αντιπολίτευση να επενδύεις στο θυμό και την αγωνία των πολιτών, χωρίς απαραίτητα να προωθείς ένα ισχυρό πρόγραμμα εναλλακτικών πολιτικών. Οταν φτάσουμε στις εκλογές, οι πολίτες θα κοιτάξουν περισσότερο την εναλλακτική και ποιες είναι οι πολιτικές που προσφέρονται και γι’ αυτό πρέπει να ετοιμαστεί το Εργατικό Κόμμα».
Στην ΑΛΙΝΑ ΣΑΡΑΝΤΗ - [email protected]
