Η δραματική κατάσταση στην οποία περιήλθε η ελληνική οικονομία δεν είναι θέμα λάθους στους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές και πολύπλοκων εξισώσεων, αλλά κάτι πιο απλό. Ζήτημα πρακτικής αριθμητικής. Από την εφαρμογή του μνημονίου, το 2010, μέχρι και τώρα, έχουν χάσει τη δουλειά τους πάνω από 800.000 άτομα ή περίπου 1.000.000 από το 2008, όταν ξεκίνησε η κρίση.
Ας πάρουμε όμως ως ορόσημο το έτος έναρξης εφαρμογής του μνημονίου, το 2010. Διαπιστώνεται πως, στο διάστημα που μεσολάβησε έκτοτε, η πολιτική που εφαρμόστηκε δημιούργησε 800.000 ανέργους. Ταυτόχρονα, δημιούργησε 800.000 άτομα με μηδενικά εισοδήματα, που δεν πληρώνουν φόρο εισοδήματος αλλά ούτε έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν έμμεσους φόρους, αφού δεν καταναλώνουν. Δημιούργησε 800.000 λιγότερους ασφαλισμένους στα ασφαλιστικά ταμεία, που σημαίνει ότι τα Ταμεία δεν εισπράττουν τις ανάλογες εισφορές.
Η κατανάλωση των συγκεκριμένων ατόμων και των οικογενειών τους εκμηδενίστηκε ή περιορίστηκε στα απολύτως απαραίτητα και φόβισε όλους τους υπόλοιπους, που μείωσαν τις καταναλωτικές τους δαπάνες. Συνέπεια όλων αυτών, η μείωση των φορολογικών εσόδων, η μείωση των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων, η μείωση του τζίρου στην αγορά, η μείωση του ΦΠΑ και των άλλων εμμέσων φόρων και η μείωση των κερδών (καλύτερα διεύρυνση των ζημιών) των επιχειρήσεων. Η κυβέρνηση και η τρόικα θα δικαιολογηθούν ότι τους αιφνιδίασε η έκταση της ανεργίας και της ύφεσης, δεδομένου ότι προέβλεπαν καλύτερες εξελίξεις.
Το πιθανότερο είναι πως τις πρόβλεψαν, αλλά φοβήθηκαν να τις διατυπώσουν στα επίσημα προγράμματα. Παρατηρούμε, όμως, ότι ακόμη και τώρα που η ύφεση είναι μεταξύ -6 και -7% και η ανεργία ξεπέρασε το 27%, η προτεραιότητά τους είναι η δημοσιονομική εξυγίανση, η οποία αυτοϋπονομεύεται από το ίδιο το πρόγραμμα. Η επάνοδος της οικονομίας σε αναπτυξιακή τροχιά και η μείωση της ανεργίας πρέπει να αποτελούν στόχο τουλάχιστον της κυβέρνησης, αλλά και της τρόικας, εφόσον θέλει κάποια στιγμή οι δανειστές που εκπροσωπούν να πάρουν πίσω τα χρήματα που μας δάνεισαν. Αλλά για να αποτελεί πραγματικό στόχο και όχι… ευχή, θα πρέπει να συνοδεύεται και από έργα συγκεκριμένα. Κυβερνητικά στελέχη δηλώνουν πως ανησυχούν και θλίβονται για την ανεργία, αλλά ένα μέτρο για την ανάσχεσή της δεν έχει ανακοινωθεί την τελευταία τριετία.
Δεν υπάρχει, επίσης, αναπτυξιακή συνταγή. Συχνά ακούμε ότι προτεραιότητα είναι η ανάπτυξη, αλλά, όταν φτάνουμε στο διά ταύτα, για το πώς θα περάσει η οικονομία από τη βαθιά ύφεση στη βιώσιμη ανάπτυξη, προσθέτουν τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, τα κονδύλια του επόμενου ΕΣΠΑ, δάνεια της ΕΤΕπ και κονδύλια άλλων κοινοτικών προγραμμάτων, δημιουργούν ένα… fund αξίας 30 - 40 δισ. ευρώ, τα οποία υποτίθεται θα διοχετευθούν στην αγορά και θα κινητοποιήσουν την οικονομία. Ουδείς είδε κάτι εξ αυτών.
ΠΑΝΟΣ Φ. ΚΑΚΟΥΡΗΣ - [email protected]
