Από το Σάββατο 16 Μαρτίου οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να εξοφλούν τις οφειλές τους προς τις επιχειρήσεις εντός 30 ημερολογιακών ημερών ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις σε 60 ημέρες. Διαφορετικά, το κράτος θα πληρώνει τόκους υπερημερίας 8% επιπλέον του Euribor.
Αυτή είναι η βασική διάταξη της νέας κοινοτικής οδηγίας 2011/7/ΕΕ που τίθεται σε ισχύ στο τέλος της εβδομάδας σε όλα τα κράτη-μέλη. Μάλιστα, η Ελλάδα και η Ιταλία εμφανίζονται ως χώρες με την πλέον χρονοβόρα διαδικασία εξόφλησης, αφού φτάνει στις 180 μέρες.
Οπως ανέφερε χθες ο εκπρόσωπος της Κομισιόν μέχρι στιγμής μόνο 9 κράτη-μέλη έχουν ενσωματώσει την κοινοτική οδηγία στο εθνικό δίκαιο και μεταξύ αυτών δεν περιλαμβάνεται η Ελλάδα, η οποία δεν έχει υποβάλει καμία κοινοποίηση στις Βρυξέλλες. Οι χώρες που δεν έχουν ενσωματώσει ακόμη την οδηγία στο εθνικό δίκαιο θα βρεθούν αντιμέτωπες με ένα διπλό πρόβλημα.
H Kομισιόν για τις καθυστερημένες πληρωμές εις βάρος των ΜμΕ
Παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
Καταρχήν η Κομισιόν θα τις παραπέμψει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ζητώντας και την επιβολή αυστηρότατου κατ' αποκοπήν και ημερήσιου προστίμου.
Τρεις μόλις ημέρες πριν την εκπνοή της προθεσμίας για την εφαρμογή της νέας κοινοτικής οδηγίας, το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης, δεν έχει προχωρήσει στην ενσωμάτωσή της στο εθνικό δίκαιο...
Κύκλοι του υπουργείου σημείωναν χθες βράδυ, ότι υπάρχει περιθώριο και ότι έως τις 16 Μαρτίου το υπουργείο θα έχει καταθέσει σχετική ρύθμιση.
Ανεπισήμως, όπως αναφερόταν από τους ίδιους κύκλους, επί της ουσίας, δεν αναμένεται να υπάρξει καμία διευκόλυνση για τις επιχειρήσεις της χώρας, καθώς η στάση πληρωμών του Δημοσίου, έναντι των επιχειρήσεων, δεν θα λυθεί με κοινοτική οδηγία, διότι «ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος». Υπενθυμίζουμε ότι τα βεβαιωμένα χρέη του Δημοσίου έναντι των επιχειρήσεων αγγίζουν το ποσό των 9 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων της επιστροφής φόρων).
Συνεπώς, στην πράξη δεν αναμένεται να υπάρξει κάποια βελτίωση της θέσης των επιχειρήσεων, πολύ δε περισσότερο των μικρομεσαίων για τις οποίες υπάρχει ρητή αναφορά από την Κομισιόν. Μάλιστα, λόγω του μεγέθους τους, οι ΜΜΕ είναι οι πλέον ανίσχυρες έναντι της πολιτικής βούλησης. Αυτό που με βεβαιότητα θα συμβεί, είναι η διεύρυνση των οφειλών του Δημοσίου έναντι των ιδιωτικού τομέα, καθώς υπάρχει η πρόβλεψη ότι στην περίπτωση καθυστέρησης οι υποχρεώσεις θα επιβαρύνονται με euribor συν 8%.
Ακόμη και να ενσωματωθεί άμεσα η οδηγία στο εθνικό δίκαιο, είναι προφανές ότι το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, σε καμία περίπτωση δεν είναι διατεθειμένο να την εφαρμόσει, καθώς θα επικαλεστεί τις συνθήκες κρίσης. Ωστόσο, χωρίς καμία επίκληση ανωτέρας βίας, δεν εφαρμοζόταν προ κρίσης η υφιστάμενη οδηγία που υποχρεώνει το Δημόσιο να εξοφλεί τις υποχρεώσεις του στο διάστημα των 60 ημερών που προβλεπόταν. Απλώς για μία ακόμα φορά το δίκαιο αίτημα του ιδιωτικού τομέα για την καταβολή των οφειλών του Δημοσίου στους προβλεπόμενους χρόνους, θα υποσκελιστεί με την επίκληση της κρίσης.
Προσφυγή στα Εθνικά Δικαστήρια
REUTERS/FRANCOIS LENOIR
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ στην επιστολή που έστειλε στους Ευρωπαίους ηγέτες εν όψει της αυριανής Συνόδου Κορυφής, απηύθυνε μια τελευταία προειδοποίηση για την ενσωμάτωση της οδηγίας.
Μάλιστα, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ στην επιστολή που έστειλε στους Ευρωπαίους ηγέτες εν όψει της αυριανής Συνόδου Κορυφής, απηύθυνε μια τελευταία προειδοποίηση για την ενσωμάτωσης της οδηγίας. Το δεύτερο πρόβλημα που θα έχουν να αντιμετωπίσουν οι χώρες που δεν έχουν ενσωματώσει την οδηγία είναι η εθνική δικαιοσύνη.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο, οι επιχειρήσεις που δεν εξοφλούνται εντός των παραπάνω προθεσμιών θα μπορούν να προσφεύγουν στα εθνικά δικαστήρια, τα οποία φυσικά και θα τις δικαιώνουν. Αναφορικά με το φλέγον θέμα των υφιστάμενων οφειλών, δηλαδή πριν από την εφαρμογή της οδηγίας, ο εκπρόσωπος αφού διευκρίνισε ότι η νέα οδηγία καλύπτει καταρχήν τις συμφωνίες που θα συνάπτονται μετά τις 16 Μαρτίου, πρόσθεσε ότι για την αναδρομικότητα το λόγο θα έχει η εθνική δικαιοσύνη. Αυτή θα κρίνει εάν θα πρέπει να υπάρξει ή όχι αναδρομική ισχύ. Στην Ιταλία για παράδειγμα έχει αποφανθεί αρνητικά.
Η παράταση σε 60 ημέρες
Σύμφωνα με την οδηγία, τα κράτη-μέλη μπορούν να παρατείνουν τις προθεσμίες σε 60 το πολύ ημερολογιακές ημέρες, για: α) κάθε δημόσια αρχή που ασκεί οικονομική δραστηριότητα βιομηχανικής ή εμπορικής φύσης, με την προσφορά αγαθών και υπηρεσιών στην αγορά, και η οποία υπόκειται, ως δημόσια επιχείρηση, στις απαιτήσεις διαφάνειας της οδηγίας 2006/111/ΕΚ και β) δημόσιες επιχειρήσεις που παρέχουν υγειονομική μέριμνα και είναι κατάλληλα αναγνωρισμένες για το σκοπό αυτόν.
Αν κράτος-μέλος αποφασίσει να παρατείνει τις προθεσμίες διαβιβάζει στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με την εν λόγω παράταση μέχρι τις 16 Μαρτίου 2018. Στη βάση αυτή, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, με την οποία αναφέρει ποια κράτη-μέλη έχουν παρατείνει τις προθεσμίες λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπο στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, ιδίως για τις ΜΜΕ.
Η έκθεση αυτή συνοδεύεται ενδεχομένως από κατάλληλες προτάσεις. Τα νέα μέτρα είναι προαιρετικά για τις επιχειρήσεις στο βαθμό που αυτές αποκτούν το δικαίωμα να λαμβάνουν μέτρα, αλλά δεν είναι υποχρεωμένες να το πράξουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια επιχείρηση μπορεί να επιθυμεί να παρατείνει την περίοδο πληρωμής για ορισμένες ημέρες ή εβδομάδες ώστε να διατηρήσει τις καλές εμπορικές σχέσεις της με έναν συγκεκριμένο πελάτη. Όμως τα νέα μέτρα είναι υποχρεωτικά για τις δημόσιες αρχές. Οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να δώσουν το παράδειγμα και να αποδείξουν την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά τους τηρώντας τις συμβάσεις τους, αναφέρει η Κομισιόν.
Να σταματήσει αυτή η πρακτική
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της επιτροπής αρμόδιο για τη βιομηχανία και την επιχειρηματικότητα, Αντόνιο Ταγιάνι, αυτή η επιβλαβής πρακτική των καθυστερημένων πληρωμών πρέπει να σταματήσει. «Ηρθε πλέον η στιγμή για τα κράτη-μέλη να ενσωματώσουν την οδηγία για τις καθυστερημένες πληρωμές στο εθνικό τους δίκαιο, δηλαδή να δώσουν στις ΜΜΕ τη ζωτική υποστήριξη που χρειάζονται σε αυτές τις δύσκολες στιγμές και να τις βοηθήσουν να εκπληρώνουν το σημαντικό τους ρόλο στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην Ευρώπη», κατέληξε ο κ. Ταγιάνι.
Οι βασικές διατάξεις της οδηγίας
Κάθε μέρα σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεκάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) πτωχεύουν επειδή τα τιμολόγιά τους δεν εξοφλούνται επισημαίνει η Κομισιόν. Ως αποτέλεσμα χάνονται θέσεις εργασίας, ενώ επιχειρηματικές ευκαιρίες παραμένουν ανεκμετάλλευτες, γεγονός που παρεμποδίζει την επιστροφή στην οικονομική ανάπτυξη. Οι βασικές διατάξεις της νέας κοινοτικής οδηγίας 2011/7/Ε.Ε. προβλέπουν τα εξής:
* Οι δημόσιες αρχές πρέπει να πληρώνουν για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που προμηθεύονται εντός 30 ημερολογιακών ημερών ή, σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις, εντός 60 ημερολογιακών ημερών.
* Συμβατική ελευθερία σε επιχειρηματικές εμπορικές συναλλαγές: Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εξοφλούν τα τιμολόγιά τους εντός 60 ημερολογιακών ημερών, εκτός αν υπάρχει διαφορετική ρητή συμφωνία και εφόσον η εν λόγω συμφωνία δεν είναι κατάφωρα καταχρηστική για τον πιστωτή.
* Οι επιχειρήσεις δικαιούνται αυτομάτως να ζητούν τόκους υπερημερίας για καθυστερημένες πληρωμές και μπορούν, επίσης, να λαμβάνουν αυτομάτως ένα ελάχιστο καθορισμένο ποσό ύψους 40 ευρώ ως αποζημίωση για τις δαπάνες είσπραξης. Μπορούν επίσης να ζητούν αποζημίωση για όλες τις υπόλοιπες εύλογες δαπάνες είσπραξης.
* Το νόμιμο επιτόκιο υπερημερίας αυξάνεται τουλάχιστον σε 8% πάνω από το επιτόκιο αναφοράς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Οι δημόσιες αρχές δεν επιτρέπεται να καθορίζουν επιτόκιο υπερημερίας κάτω από αυτό το κατώτατο όριο.
* Οι επιχειρήσεις μπορούν να αντιμετωπίσουν πιο εύκολα τους κατάφωρα καταχρηστικούς όρους και πρακτικές ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων.
* Μεγαλύτερη διαφάνεια και ευαισθητοποίηση: Τα κράτη-μέλη πρέπει να δημοσιοποιούν τα επιτόκια υπερημερίας έτσι ώστε όλα τα συμμετέχοντα μέρη να ενημερώνονται.
* Τα κράτη-μέλη ενθαρρύνονται να θεσπίσουν κώδικες πρακτικής έγκαιρης πληρωμής.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΖΗΣΙΜΟΥ
