Κατηγορηματικά αποκλείει το υπουργείο Ανάπτυξης το ενδεχόμενο νομοθετικής παρέμβασης για κούρεμα των δανείων επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Συγκεκριμένα, στον απόηχο της δημοσίευσης της μελέτης εργασίας στελεχών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην οποία προτείνεται και το κούρεμα των δανείων επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων σε σειρά χωρών που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικό πρόβλημα (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας), στελέχη του υπουργείου, μιλώντας στη «Ν» επισημαίνουν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι στις προθέσεις τους, υπογραμμίζοντας ότι οι θέσεις του υπουργείου για τη ρύθμιση των δανείων, αλλά και τις τροποποιήσεις του νόμου 3869/2010 που αφορά στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά παραμένουν ως έχουν.
Τα ίδια στελέχη αναφέρουν ότι η εν λόγω μελέτη αποτυπώνει απλώς τις απόψεις δύο στελεχών του ΔΝΤ και ως εκ τούτου δεν συνιστά δέσμευση για την κυβέρνηση να αναζητήσει λύσεις με βάση τη μελέτη αυτή.
Συνεπώς, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν τίθεται θέμα κουρέματος, το υπουργείο Ανάπτυξης αναμένει τις απαντήσεις της τρόικας επί των προτάσεων που έχει καταθέσει από τον περασμένο Νοέμβριο για τη θεσμοθέτηση ευνοϊκών ρυθμίσεων για τους δανειολήπτες, αλλά και για την τροποποίηση του Ν. 3869/2010. Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, η ερχόμενη εβδομάδα θα είναι καθοριστική για το μέλλον των προτάσεων αυτών, καθώς σε αυτό το διάστημα εκτιμάται ότι θα υπάρξουν και οι απαντήσεις της τρόικας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου είναι προετοιμασμένη ακόμη και για την απόρριψη επιμέρους προτάσεων, με αποτέλεσμα να διερευνά και άλλες λύσεις.
Τι προτείνει το υπουργείο
Η πρόταση του υπουργείου ως προς το σκέλος διευκόλυνσης των δανειοληπτών για ενυπόθηκες απαιτήσεις αφορά σε μισθωτούς και συνταξιούχους ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, καθώς και όσους έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 25.000 ευρώ και εφόσον αυτό έχει μειωθεί περισσότερο από 35% από 1/1/2010.
Συγκεκριμένα, προτείνεται για τα δάνεια που αφορούν μόνο στην κύρια κατοικία του δανειολήπτη με αντικειμενική αξία έως 180.000 ευρώ να χορηγείται περίοδος χάριτος 4 ετών με επανεξέταση στα 2 έτη, κατά τη διάρκεια της οποίας ο δανειολήπτης καταβάλλει μόνο τόκους (τοκοπληρωμή), οι οποίοι υπολογίζονται με σταθερό επιτόκιο 1,5%. Εάν το ποσό της τοκοπληρωμής υπερβαίνει το 30% του φορολογητέου εισοδήματος, η μηνιαία καταβολή περιορίζεται στο ύψος αυτό.
Σε περίπτωση μηδενικών εισοδημάτων, προβλέπεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών, ενώ η συμβατική διάρκεια του δανείου παρατείνεται ισόχρονα με την περίοδο χάριτος και η εξόφλησή του μετά το πέρας αυτής συνεχίζεται με τους όρους της αρχικής σύμβασης.
Σε ό,τι αφορά το νόμο 3869/2010, η πρόταση του υπουργείου προβλέπει ότι θα αρκεί η συμφωνία των πιστωτών που εκπροσωπούν το 50% + 1 των απαιτήσεων της οφειλής (όχι η πλήρης ομοφωνία, 100%, που απαιτείτο μέχρι σήμερα).
Προβλέπει, επίσης, την καταβολή δόσης από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση, εφόσον η προσδιοριζόμενη δικάσιμος υπερβαίνει τις προθεσμίες που θέτει ο νόμος. Το καταβληθέν ποσό θα συμψηφίζεται με τη ρύθμιση που τελικώς θα αποφασίσει το δικαστήριο, ενώ η ελάχιστη καταβολή ορίζεται στο 10% της τρέχουσας δόσης με ελάχιστο ποσό καταβολής τα 40 ευρώ μηνιαίως.
Αναδιάρθρωση λέει το ΔΝΤ
Στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο ιδιωτικός τομέας στην Ευρώπη στις προσπάθειες εξυπηρέτησης των δανειακών οφειλών αναφέρεται έγγραφο εργασίας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με τους οικονομολόγους της έκθεσης να τάσσονται υπέρ της αναδιάρθρωσης των χρεών του ιδιωτικού τομέα στις χώρες της Ευρωζώνης που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Σύμφωνα με το έγγραφο εργασίας, στο οποίο επισημαίνεται ότι δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ότι εκφράζει τις απόψεις του ίδιου του ΔΝΤ, στη διάρκεια των ετών μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, τα επίπεδα ιδιωτικού χρέους ως προς το ΑΕΠ έχουν αυξηθεί σημαντικά στις χώρες της Ευρώπης και κυρίως σε Ελλάδα και Ιρλανδία. «Τα νοικοκυριά σε αυτές τις χώρες έχουν βιώσει παράλληλα και σημαντική μείωση της αξίας των ακινήτων», γεγονός το οποίο περιορίζει τις δυνατότητες εξυπηρέτησης χρέους, επισημαίνεται στην έκθεση, με τίτλο «αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα του ιδιωτικού χρέους, στον απόηχο της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής κρίσης». Εάν δεν υπάρξει λύση στα προβλήματα, τότε τα υψηλά επίπεδα χρέους που βαρύνουν τον ιδιωτικό τομέα αναμένεται να αποτελέσουν εμπόδιο στην ανάκαμψη, τονίζεται στην έκθεση.
Η περίπτωση της Ελλάδας
Ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας και των δοκιμαζόμενων χωρών της περιφέρειας (Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία) τα πρόσφατα στοιχεία που επικαλούνται οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ καταδεικνύουν ότι το 2011 οι περιπτώσεις εταιρικών χρεοκοπιών σημείωσαν διψήφιο ποσοστό αύξησης.
Υπερχρεωμένα και στεγαστικά
Το ΔΝΤ κάνει και ειδική αναφορά στο θέμα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και στην πρόκληση που συνιστούν τα υψηλά επίπεδα στεγαστικών χρεών, οδηγώντας ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες στην εφαρμογή ειδικών νομοθετικών ρυθμίσεων. Σε υπόμνημα της έκθεσης γίνεται αναφορά στο Νόμο 3869/2010 (νόμος Κατσέλη) και στις βασικές τους προβλέψεις για όσους βαρύνονται με υπερβολικά χρέη και δεν μπορούν να υποβάλουν αίτημα να τεθούν σε καθεστώς προστασίας με βάση των ελληνικό πτωχευτικό κώδικα. «Οι ελληνικές αρχές επανεξετάζουν το νομικό πλαίσιο που αφορά στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, λόγω του χαμηλού ποσοστού περιπτώσεων αναδιάρθρωσης χρεών που έχουν καταγραφεί έως σήμερα», αναφέρεται στο έγγραφο εργασίας.
«Με τα χειρότερα στην κρίση να έχουν παρέλθει, αλλά με την ανάκαμψη υποτονική, έχει έρθει η στιγμή να δημιουργηθούν οι συνθήκες για ουσιαστική αναδιάρθρωση χρέους σε ορισμένες υπερχρεωμένες χώρες», υπογραμμίζεται στο έγγραφο.
Αντιμετώπιση υψηλού χρέους ιδιωτικού τομέα
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε έκθεση που δημοσιοποίησε χθες προτείνει τη θεσμοθέτηση αποτελεσματικών κανόνων που θα επιτρέπουν άμεσο κούρεμα του χρέους δανειοληπτών που βρίσκονται υπό πίεση και αναφέρεται ειδικά στην Ελλάδα, τονίζοντας πως ο νόμος, που ήδη ισχύει (3869), δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Συγκεκριμένα, σημειώνεται ότι η μη αντιμετώπιση του υψηλού χρέους του ιδιωτικού τομέα δεν βοηθά ούτε τους οφειλέτες ούτε τους πιστωτές και πως οι καλά σταθμισμένες ρυθμίσεις για την ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων μειώνουν την αβεβαιότητα και επιδρούν θετικά στην οικονομία στο σύνολό της. Αυτά επισημαίνεται σε ανακοίνωση του χρηματοπιστωτικού τομέα του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για την πρόθεση της κυβέρνησης να τροποποιήσει το νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.
Υπενθυμίζει ότι η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Οκτώβριο περιείχε τις εξής βασικές αρχές: * Ολική διαγραφή υποχρεώσεων δανειοληπτών που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. * Μείωση των μηνιαίων καταβολών, έτσι ώστε να μην ξεπερνά το 30% του μηνιαίου διαθέσιμου εισοδήματος. Το υπόλοιπο ποσό άνω του 30% της ετήσιας υποχρέωσης του δανειολήπτη θα διαγράφεται οριστικά. Το σχέδιο νόμου, που εξαγγέλθηκε, και οι ρυθμίσεις, που περιέχει δεν προσφέρουν καμία ουσιαστική βοήθεια στους δανειολήπτες, και κυρίως στους μικροεπιχειρηματίες, αφού θα αφορά μόνο σε «μισθωτούς, συνταξιούχους και όσους έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας, οι οποίοι έχουν υποστεί μείωση του εισοδήματος τους κατά 35% από 1.1.2010 και το τωρινό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα τους δεν υπερβαίνει τις 25.000 ευρώ». Αποκλείεται από την ευνοϊκή αντιμετώπιση ένας μεγάλος αριθμός δανειοληπτών που ανήκουν στους μικροεπιχειρηματίες - εμπόρους, οι οποίοι έχουν δει την επιχείρησή τους να χάνει το 80 με 90% του κύκλου εργασιών τους και είναι πνιγμένοι στα χρέη από την εμπορική τους επιχείρηση και το ελάχιστο που ζητούν είναι να διασώσουν το σπίτι τους.
Απαντώντας στην ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ ο υφυπουργός Ανάπτυξης, Αθ. Σκορδάς, δήλωσε, μεταξύ των άλλων, ότι «η κυβέρνηση, σε αντίθεση με την αβάσταχτη ελαφρότητα του ΣΥΡΙΖΑ, εμμένει στο δρόμο της ευθύνης και της σοβαρότητας. Με σεβασμό στην κατάσταση κάθε δανειολήπτη, κάθε Ελληνα πολίτη, θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια ανακούφισής του, ταυτόχρονα με την ανάγκη διασφάλισης της πιστωτικής φερεγγυότητας και πειθαρχίας».
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΖΗΣΙΜΟΥ, ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΤΣΟΒΟΥ
