Δεν υπάρχει οικονομολόγος εντός και εκτός επικράτειας που να μη συστήνει στην Ελλάδα την πάταξη της φοροδιαφυγής, προκειμένου να εξυγιάνει τα δημοσιονομικά της. Σε καθένα από τα τρία μνημόνια, οι νουθεσίες για την πάταξη της φοροδιαφυγής καταλαμβάνουν σημαντικό τμήμα, ενώ ταυτόχρονα οι ελεγκτές εκδίδουν και ειδικές εκθέσεις.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις εκμεταλλεύτηκαν τη δίψα της τρόικας για την πάταξη της φοροδιαφυγής και σε κάθε Μεσοπρόθεσμο «έγραφαν» στόχους για την είσπραξη μερικών δισεκατομμυρίων ευρώ από αυτήν. Οταν η τρόικα διαπίστωσε ότι δεν έμπαινε στα κρατικά ταμεία ούτε σεντ, η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να επιβάλει νέους φόρους.
Μια πιο προσεκτική ματιά στα δημόσια οικονομικά δείχνει πως το πρόβλημα είναι ασφαλώς η φοροδιαφυγή, αλλά η αντιμετώπισή της απαιτεί πολύ χρόνο, άλλες δομές και άλλο κράτος, δηλαδή θα καθυστερήσει το ποθητό αποτέλεσμα. Επειδή οι δημοσιονομικές ανάγκες είναι πιεστικές και δεν υπάρχει η πολυτέλεια του χρόνου, η άμεση λύση για το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας είναι η είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο. Οχι όμως με κατασχέσεις σπιτιών και καταθέσεων, αλλά με ένα σοβαρό σχέδιο και πειστικό. Που θα πείθει κατ αρχήν το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών -γιατί μέχρι τώρα άλλα λέει το πρωί και άλλα το βράδυ- και θα προβλέπει επιμήκυνση των δόσεων.
Η σημασία των ληξιπρόθεσμων χρεών αναδεικνύεται από τα στοιχεία της ΓΓΠΣ. Εντός του 2012, τα ληξιπρόθεσμα χρέη αυξήθηκαν κατά περίπου 13,5 δισ. ευρώ, αλλά ένα ποσό της τάξης των 5 δισ. ευρώ αφορούσε «επικαιροποίηση» προστίμου σε μια εταιρεία για τα δομημένα ομόλογα.
Τα χρέη των νοικοκυριών που προήλθαν από τους νέους φόρους, έφτασαν στο ποσό των 8,3 δισ. ευρώ. Από αυτά, πληρώθηκε μόνο 1,4 δισ. ευρώ εντός του 2012 και έμειναν απλήρωτα χρέη ύψους 6,9 δισ. ευρώ, τα οποία το ΥΠΟΙΚ ψάχνει τρόπους να εισπράξει. Μόνο τα νέα χρέη, αυτά που γεννήθηκαν εντός του 2012 και δεν πληρώθηκαν έγκαιρα, φτάνουν στο 3,7% του ΑΕΠ. Εάν εισπράττονταν, απλώς το έλλειμμα θα ήταν χαμηλότερο κατά 3,7 μονάδες του ΑΕΠ και ενδεχομένως το πλεόνασμα του Ιανουαρίου να ήταν πραγματικό και όχι λογιστικό.
Εδώ όμως ξεκινούν τα προβλήματα. Οι φορολογούμενοι έχουν οδηγηθεί σε πρωτοφανές οικονομικό αδιέξοδο, καθώς, με συρρικνωμένα εισοδήματα, έχουν να αντιμετωπίσουν αυξημένους φόρους, δόσεις δανείων και ακλόνητες τιμές αγαθών και υπηρεσιών στην αγορά, κατάσταση που δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται κυβέρνηση και τρόικα. Ακόμη κι αν ρυθμιστούν τα υφιστάμενα χρέη, θα χρειαστεί νέα ρύθμιση για τα χρέη που θα «γεννηθούν» με τα νέα εκκαθαριστικά του 2013.
ΠΑΝΟΣ Φ. ΚΑΚΟΥΡΗΣ - [email protected]
