Τα πρώτα μαύρα σύννεφα όσον αφορά στην ορθή εκτέλεση του προϋπολογισμού σκιάζουν ήδη το υπουργείο Οικονομικών, καθώς χάθηκε η μάχη του Ιανουαρίου στο σκέλος των εσόδων, θέτοντας σε επιφυλακή το οικονομικό επιτελείο, το οποίο γνωρίζει ότι ενδεχόμενη ήττα στο πρώτο τρίμηνο φέρνει με μαθηματική ακρίβεια νέο επώδυνο πακέτο μέτρων, μέσω του μνημονιακού μηχανισμού αυτόματης διόρθωσης των αποκλίσεων.
Οι εισπράξεις του Ιανουαρίου σημείωσαν σημαντική απόκλιση από το στόχο που έχει τεθεί, καθώς κατέγραψαν πτώση 7%, αφού στα δημόσια ταμεία εισέρρευσαν 4,052 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 4,357 δισ. ευρώ, ενώ σε σχέση με τα έσοδα του Ιανουαρίου του 2012 η πτώση φθάνει το 16%.
Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Η εν λόγω υστέρηση αποδίδεται από παράγοντες του υπουργείου στη συνεχιζόμενη ύφεση που πλήττει την αγορά και στην έλλειψη ρευστότητας που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση -με γεωμετρική πρόοδο- των φορολογουμένων που δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Και όλα αυτά, πάντως, πριν καν εφαρμοστούν τα μέτρα του πρόσφατου φορολογικού νόμου, που μειώνουν ακόμη περισσότερο τα διαθέσιμα εισοδήματα των πολιτών ειδικά των οικογενειών με παιδιά, με αποτέλεσμα η πορεία των εσόδων κάθε άλλο παρά αισιόδοξη να φαντάζει για τα στελέχη του υπουργείου.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι, για να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις, τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι, μέχρι σήμερα, πλήρης εικόνα της πορείας των δημοσίων εσόδων δεν υπάρχει. Αυτό δε οφείλεται στο ότι μεγάλο μέρος των οφειλών, που μέχρι πρότινος εξοφλούνταν στις ΔΟΥ, εξοφλείται πλέον στις τράπεζες, οι οποίες δεν ενημερώνουν άμεσα -αν και αυτό ήταν το ζητούμενο- τις αρμόδιες υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Ωστόσο, στη χθεσινή σύσκεψη του συντονιστικού οργάνου που έχει συγκροτηθεί για την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, υπό την προεδρία του υπουργού, Γιάννη Στουρνάρα και με τη συμμετοχή του αναπληρωτή υπουργού, Χρ. Σταϊκούρα, του υφυπουργού Οικονομικών, Γ. Μαυραγάνη, και του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, Χ. Θεοχάρη, χτύπησε «καμπανάκι», αφού ο πρώτος μήνας του έτους «χάθηκε»!
Εξάλλου, όλοι οι συμμετέχοντες στην ανωτέρω σύσκεψη γνωρίζουν πλέον ότι οι όποιες αποκλίσεις στο σκέλος των εσόδων δεν μπορούν να καλυφθούν από περαιτέρω «μαχαίρι» στις δαπάνες, αφού έχουν ήδη συμπιεσθεί σε επίπεδα κάτω από τα προβλεπόμενα στον προϋπολογισμό.
Εάν, λοιπόν, δεν διορθωθεί η πορεία των εσόδων στο επόμενο δίμηνο, ο εκτροχιασμός μπορεί να είναι μη αναστρέψιμος και, ως εκ τούτου, η τρόικα είναι δεδομένο ότι θα ενεργοποιήσει το μηχανισμό αυτόματης διόρθωσης, είτε ζητώντας νέα εισπρακτικά μέτρα είτε μεγαλύτερη περικοπή δαπανών, που σημαίνει νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις του δημοσίου τομέα.
Βήματα αντιστροφής
Σε κάθε περίπτωση, το οικονομικό επιτελείο θέλει να αποφύγει να βρεθεί στο συγκεκριμένο «σταυροδρόμι» και, ως εκ τούτου, σχεδιάζει με συγκεκριμένες κινήσεις να αντιστρέψει την εικόνα των εσόδων:
* Ασφυχτικό «πρέσινγκ» του γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, Χ. Θεοχάρη, στους προϊσταμένους των ΔΟΥ και των Ελεγκτικών Κέντρων για την είσπραξη χρεών που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα, τη διασταύρωση στοιχείων για τον εντοπισμό αδήλωτων εισοδημάτων, με άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών και έλεγχο της ακίνητης περιουσίας, αλλά και το κυνήγι συγκεκριμένων μεγαλοοφειλετών, που έχουν ήδη εντοπιστεί και καταγραφεί σε ειδικές λίστες που έχουν προωθηθεί από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων στις εφορίες.
Ο κ. Θεοχάρης, μάλιστα, στο πλαίσιο των επισκέψεων που έχει ήδη ξεκινήσει σε όλες τις ΔΟΥ της χώρας, αναμένεται να καταστήσει για μια ακόμη φορά σαφές ότι όλοι θα κρίνονται ανά τρίμηνο από την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί, όσον αφορά στο σκέλος των εσόδων.
Ιδιαίτερη έμφαση αναμένεται δε να δώσει ο κ. Θεοχάρης στην είσπραξη οφειλών από τη δεξαμενή των ληξιπρόθεσμων χρεών, που ήδη ξεπερνούν τα 56 δισ. ευρώ, επισημαίνοντας ότι, ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα των οφειλετών, θα πρέπει να λαμβάνονται όλα τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης εις βάρος τους, με κατασχέσεις κινητών και ακινήτων ακόμη και τραπεζικών λογαριασμών.
* Ανοιγμα του «φακέλου» των ανέλεγκτων υποθέσεων φορολογίας εισοδήματος, αλλά και των εκκρεμών υποθέσεων φορολογίας κεφαλαίου, για την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων και τη στήριξη του προϋπολογισμού.
Αλλωστε, από ειδική μελέτη των στελεχών του υπουργείου προκύπτει ότι οι συνολικά 200.000 εκκρεμείς υποθέσεις εισοδήματος και ακινήτων μπορούν να αποφέρουν στα ταμεία του κράτους περί τα 2,5 δισ. ευρώ, εφόσον οι επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες, καθώς και οι ιδιοκτήτες ακινήτων, που έχουν ακόμη εκκρεμότητες με την εφορία τους, αποδεχθούν τα αποτελέσματα της νέας συνοπτικής διαδικασίας ελέγχου που σχεδιάζεται και με βάση την οποία θα δίδεται η δυνατότητα στους υπόχρεους να εξοφλήσουν τις διαφορές τους σε πολλές και χαμηλές δόσεις.
Θα πρέπει, πάντως, να αναφερθεί ότι, με βάση τη σχεδιαζόμενη διαδικασία φορολογικών ελέγχων, 1.000 ελεγκτές θα κληθούν να «ξεσκονίσουν» τα βιβλία χιλιάδων ελευθέρων επαγγελματιών και επιχειρήσεων, με συνοπτικές διαδικασίες, αφού θα πρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα να έχουν ολοκληρώσει τους ελέγχους που θα διενεργηθύν με αντικειμενικά κριτήρια.
* Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δίδει ιδιαίτερη βαρύτητα και στην εμπρόθεσμη καταβολή του ΦΠΑ και γι' αυτό θα καλέσει τους προϊσταμένους των ΔΟΥ να ενεργοποιήσουν αποτελεσματικά τις απαιτούμενες διαδικασίες, ώστε να μεγιστοποιήσουν την επίδοση της κάθε ελεγκτικής υπηρεσίας ως προς τον έλεγχο του ΦΠΑ.
Εξάλλου, στο πλαίσιο αυτό, τις επόμενες ημέρες όλες οι ΔΟΥ, με βάση ειδικούς καταλόγους που θα λάβουν από τη ΓΓΠΣ, θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα στον έλεγχο όλων των ενεργών επιχειρήσεων που δεν έχουν υποβάλει περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ.
Αναδιοργάνωση εισπρακτικού μηχανισμού
Προχωρά η αναδιοργάνωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και της φορολογικής διοίκησης. Στο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή την άνοιξη, μαζί με αυτό που θα αφορά το νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, θα περιλαμβάνονται τα νέα μέτρα για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, η απλοποίηση των φορολογικών διαδικασιών, καθώς και το νέο Ποινολόγιο, που θα βασίζεται σε μία μορφή point system, όπου οι ποινές και τα πρόστιμα θα συνδεθούν με τη βαρύτητα και συχνότητα των φορολογικών παραβάσεων.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι στα νέα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής που εξετάζονται, περιλαμβάνεται η υποχρεωτική χρήση χρεωστικών η πιστωτικών καρτών στις συναλλαγές των πολιτών, με στόχο τον καθημερινό έλεγχο των συναλλαγών και την άμεση απόδοση του ΦΠΑ. Σε πρώτη φάση το πλαφόν των συναλλαγών πάνω από το οποίο θα απαιτείται χρωστική ή πιστωτική κάρτα θα ορισθεί στα 500 ευρώ.
Επισημαίνεται δε ότι μαζί με την Κωδικοποίηση των διατάξεων του Εισοδήματος, θα κατατεθεί και ο νέος Κώδικας για την Περιουσία, με τον οποίο θα απλοποιηθούν οι διατάξεις που αφορούν σε κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχής, καθώς και άλλες διατάξεις που σχετίζονται με το κεφάλαιο.
Το «πόθεν έσχες»
Ακόμη, για πρώτη φορά θα προβλέπεται η διενέργεια εκτεταμένου ηλεκτρονικού ελέγχου «πόθεν έσχες», μέσω της ανάπτυξης συστημάτων που θα διασταυρώνουν όλα τα δεδομένα, που υπάρχουν όχι μόνο στο υπουργείο Οικονομικών, αλλά και σε άλλες βάσεις δεδομένων δημόσιων υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, θα επανασχεδιαστεί το έντυπο Ε1 (φορολογική δήλωση) και θα κληθούν όλοι πολίτες ανεξαρτήτως επαγγέλματος να δηλώσουν όλα τα κινητά περιουσιακά τους στοιχεία, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι καταθέσεις.
Πρώτοι για έλεγχο
Πρώτοι στο στόχαστρο του ελεγκτικού μηχανισμού θα μπουν όσοι δεν απεδέχθησαν τα εκκαθαριστικά σημειώματα περαίωσης των ετών 2000-2009, ενώ σε δεύτερη φάση στο μικροσκόπιο των ελεγκτών θα μπουν:
* επιχειρήσεις με υψηλά ποσά επιστροφής ΦΠΑ, με βάση τα στοιχεία από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις των δηλώσεων,
* όσοι έχουν εντοπιστεί να έχουν διαπράξει σοβαρές παραβάσεις του ΚΒΣ
* όσοι εντοπιστούν να μην έχουν υποβάλει δηλώσεις εισοδήματος κ.λπ.,
* υποθέσεις στις οποίες έχουν κατασχεθεί από επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες τα φορολογικά στοιχεία έπειτα από ελέγχους κατά τους οποίους διαπιστώθηκαν παραβάσεις της ισχύουσας νομοθεσίας,
* όσοι εντάχθηκαν στις διατάξεις «αυτοπεραίωσης» ή «αυτοελέγχου», χωρίς να πληρούνται οι προβλεπόμενοι όροι και προϋποθέσεις υπαγωγής,
* όσοι έχουν δηλώσει πάρα πολύ μεγάλα ακαθάριστα εισοδήματα ή έχουν ενταχθεί σε αναπτυξιακούς νόμους.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ - [email protected]
