Δεν κατόρθωσαν να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να θέσουν σε δεύτερο πλάνο τα εθνικά τους συμφέρονταα, οι πλούσιες και οι αναπτυσσόμενες χώρες, οδηγώντας σε αποτυχία τη Σύνοδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), στο Κανκούν.
Το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του κύκλου συνομιλιών της Ντόχα (2001) βρίσκεται πλέον στο σημείο μηδέν. Το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων, που προβλέπει την ολοκλήρωση του κύκλου της Ντόχα το 2004 βρίσκεται στον αέρα.
Οι εκπρόσωποι των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, η παρουσία των οποίων ήταν υποτονική στο Κανκούν, ήταν οι μόνοι που πανηγύρισαν με την ανακοίνωση της αποτυχίας των συνομιλιών. Ωστόσο, αν οι φτωχές χώρες του πλανήτη εμφανίζονται μέσα από τα συντρίμμια των συνομιλιών της Συνόδου να έχουν καταγάγει μία πολιτική νίκη επιβάλλοντας την παρουσία τους ως «σεβαστού παράγοντα» στους κόλπους του ΠΟΕ, κινδυνεύουν να είναι οι μεγάλοι χαμένοι σε οικονομικό επίπεδο.
Οι χώρες του Νότου, που βρίσκονται στο επίκεντρο του κύκλου συνομιλιών της Ντόχα σχημάτισαν στο Κανκούν μία ομάδα 22 χωρών υπό τη Βραζιλία, την Ινδία και την Κίνα, οι οποίες απαίτησαν από τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους τον τερματισμό του καθεστώτος των επιδοτήσεων στις γεωργικές εξαγωγές των πλουσίων χωρών.
Στη συνέχεια οι φτωχότερες χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού σχημάτισαν μία συμμαχία 90 χωρών για να προβάλουν τις απαιτήσεις τους.
Τέσσερις αφρικανικές χώρες, η Μπουρκίνα Φάσο, το Μαλί, το Μπενίν και το Τσαντ, έκαναν σταυροφορία με την υποστήριξη των Ευρωπαίων για να εξασφαλίσουν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον τερματισμό των επιδοτήσεων των αμερικανών βαμβακοπαραγωγών.
Αλλά οι αιτίες που προκάλεσαν το ναυάγιο του Κανκούν δεν εντοπίζονται στον φάκελλο της αγροτικής πολιτικής, αλλά στα θέματα της θέσπισης νέων κανόνων για τις επενδύσεις, την ανταγωνιστικότητα, την απλούστευση των τελωνειακών διαδικασιών και τη διαφάνεια των αγορών.
Εάν η Ευρωπαϊκή Ενωση και σε μικρότερο βαθμό η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ επιθυμούσαν την έναρξη των διαπραγματεύσεων για τα θέματα αυτά που ονομάζονται θέματα της Σιγκαπούρης, οι αναπτυσσόμενες χώρες αντιτάχθηκαν σε οποιαδήποτε τέτοια προοπτική.
Χθες οι χώρες του Νότου αρνήθηκαν την έναρξη των διαπραγματεύσεων επί οποιουδήποτε από τα θέματα της Σιγκαπούρης. Από τη στιγμή εκείνη ο πρόεδρος της Συνόδου του Κανκούν, ο υπουργός Εξωτερικών του Μεξικού Λούις Ερνέστο Ντέρμπες εγνώριζε ότι ήταν αδύνατον για τις πλούσιες χώρες να κάνουν παραχωρήσεις σε οποιοδήποτε από τα αγροτικά θέματα. Η μόνη επιλογή ήταν να ανακοινωθεί η κατάρρευση των συνομιλιών.
Η κατάρρευση των συνομιλιών του Κανκούν θα τροφοδοτήσει πιθανότατα νέο κύκλο διμερών και τοπικών συμφωνιών εμπορικών συναλλαγών. Οι φτωχότερες χώρες θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι αυτής της εξέλιξης αφού το μέγεθος των οικονομιών τους είναι αμελητέο για να ενδιαφέρει τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ενωση ή την Ιαπωνία. Αλλά ακόμη και στην περίπτωση που οι πλούσιες χώρες δείξουν ενδιαφέρον στο πλαίσιο διμερών ή περιφεριακών συμφωνιών, οι φτωχές χώρες θα υποχρεωθούν να πληρώσουν υψηλό τίμημα για να εξασφαλίσουν προτιμησιακή είσοδο των πλουσίων χωρών στις αγορές τους.
Αν και οι φτωχές χώρες πανηγύρισαν την αποτυχία της συνόδου, ο υπουργός Εμπορίου της Σιγκαπούρης Τζορτζ Γέο χαρακτήρισε «τραγωδία», που θα επιβαρύνει κυρίως τις αναπτυσσόμενες χώρες την κατάρρευση των συνομιλιών του Κανκούν κατόπιν της διαφωνίας για τη διαπραγμάτευση νέων κανόνων που θα αντιμετωπίζουν τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές. Από την πλευρά του ο Ζαν-Μαρί Μετζγκέρ, επικεφαλής του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, συμφώνησε ότι οι φτωχές χώρες είναι που θα υποφέρουν από την αποτυχία των συνομιλιών για την περικοπή των δασμών και το άνοιγμα των αγορών. «Πρόκειται για πύρρειο νίκη εκείνων που ισχυρίζονται ότι νίκησαν. Η ανάπτυξη είναι ο χαμένος», είπε.
Ο κύκλος των διαπραγματεύσεων της Ντόχα «δεν είναι νεκρός... αλλά βρίσκεται στην εντατική», δήλωσε από το Κανκούν ο Ευρωπαίος επίτροπος Διεθνούς Εμπορίου, Πασκάλ Λαμί.
