Πρόσθετα μέτρα ύψους 4,2 δισ. ευρώ για την περίοδο 2015-2016 με πρόταση για τη μονιμοποίηση της εισφοράς αλληλεγγύης, μέτρα για την πάταξη της φοροδιαφυγής των ελευθέρων επαγγελματιών, χρηματοδοτικό κενό ύψους μέχρι 9,5 δισ. ευρώ για τη διετία 2015-16 και παραμονή της Ελλάδας εκτός αγορών τουλάχιστον μέχρι το 2018 προβλέπει η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που δόθηκε την Παρασκευή στη δημοσιότητα.
ΔΝΤ
Ταυτόχρονα υπενθυμίζει την κυβερνητική υποχρέωση για «στοχευμένες απολύσεις» από το Δημόσιο, περιέχει σαφείς αιχμές για την απόδοση της δημοσιονομικής πολιτικής, του φοροεισπρακτικού μηχανισμού των αποκρατικοποιήσεων και της ταχύτητας προώθησης των μεταρρυθμίσεων, ενώ επισημαίνει τις αβεβαιότητες για την πορεία μείωσης του δημοσίου χρέους της χώρας προς το 124% το 2020, παρά και το δεύτερο PSI και αφήνει να εννοηθεί ότι ένα νέο «κούρεμα» είναι αναμενόμενο, προκειμένου να διασφαλιστεί η μείωσή του κάτω από το 110% του ΑΕΠ το έτος 2022.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δείχνει να ανησυχεί για τις ελληνικές πολιτικές εξελίξεις, καθώς εκτιμά ότι «η ανασυγκρότηση της αντιπολίτευσης περιορίζει τις πιθανότητες προώθησης των φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στο μνημόνιο», αλλά και διαπιστώνει πως το πρόγραμμα προσαρμογής δεν διαθέτει πλέον ισχυρή πολιτική στήριξη. Θεωρεί επίσης πως ένας βασικός κίνδυνος για το πρόγραμμα είναι μείωση της υποστήριξης των μεταρρυθμίσεων, καθώς η οικονομία θα βρεθεί για άλλη μια χρονιά σε ύφεση.
«Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν συρρίκνωση της υποστήριξης στα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού και την αυξανόμενη υποστήριξη στο ΣΥΡΙΖΑ και σε άλλα αντιμνημονιακά κόμματα», αναφέρει το ΔΝΤ και προσθέτει: «Αυτό θα μπορούσε να πάει πέρα από τις καθυστερήσεις εφαρμογής και να οδηγήσει σε πολιτική κρίση, προκαλώντας χρεοκοπία και/ή έξοδο ευρώ».
Συνολικά διαβλέπει τρεις σοβαρούς κινδύνους για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος και συγκεκριμένα:
1. Το πολιτικό ρίσκο
2. Τις αβεβαιότητες που υπάρχουν στη διαδικασία επανάκτησης της εμπιστοσύνης των επενδυτών στην Ελλάδα.
3. Το ενδεχόμενο το πρόγραμμα λιτότητας να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση απ' αυτή που προβλέπει το πρόγραμμα, όπως άλλωστε συνέβη και στα προηγούμενα χρόνια.
Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει η κυβέρνηση, ότι έχουν καλυφθεί τα 2/3 της διαδρομής, η έκθεση του ΔΝΤ εντείνει τον προβληματισμό, καθώς τονίζει πως ναι μεν έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος, αλλά προειδοποιεί ότι «η Ελλάδα δεν βρίσκεται ακόμη ούτε στο μέσο της διαδρομής που πρέπει να διανύσει», υπονοώντας νέα μέτρα και μεταρρυθμίσεις.
Μέτρα τον Οκτώβριο
Με την υπόθεση εργασίας ότι τα μέτρα που ελήφθησαν για τη διετία 2013-2014 θα αποδώσουν, το ΔΝΤ εκτιμά ότι για να επιτευχθεί ο δημοσιονομικός στόχος, για το 2015 και 2016, θα απαιτηθούν και πρόσθετα μέτρα, το ύψος των οποίων θα διαμορφωθεί μέχρι σε 4,2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το ακαθάριστο ύψος των μέτρων, ενώ η καθαρή τους επίπτωση διαμορφώνεται σε 2,8 δισ. ευρώ το 2015 και σε 1,1 δισ. ευρώ, συνολικά 3,9 δισ. ευρώ.
Μάλιστα όπως αναφέρει τα συγκεκριμένο μέτρα της διετίας 2015-2016, θα πρέπει να προσδιοριστούν με τον προϋπολογισμό του 2014, που θα καταρτιστεί τον προσεχή Οκτώβριο.
Εκτός από το κενό των μέτρων το ΔΝΤ εντοπίζει και κενό στις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας. Από το 2015 και μετά. Οπως σημειώνει έως και το 2014 οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδος είναι καλυμμένες, από την υφιστάμενη δανειακή σύμβαση. Ομως από το 2015 και μετά θα υπάρξει χρηματοδοτικό κενό ύψους 7,1 δισ. ευρώ και το 2016 το ποσό των δανειακών αναγκών του ελληνικού Δημοσίου είναι 2,5 δισ. ευρώ.
Για τον τρόπο κάλυψης των συγκεκριμένων δανειακών αναγκών αφήνει να εννοηθεί ότι θα αποφασιστεί από την Ευρωζώνη, καθώς η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να βγει στις αγορές πριν από το 2018, εκτιμά το ΔΝΤ.
Σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των μέτρων το ΔΝΤ τονίζει πως πρέπει να τεθούν συγκεκριμένοι στόχοι για αποχωρήσεις δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι θα αξιολογηθούν στην προσεχή αξιολόγηση (Μάρτιος - Απρίλιος).
Τόμσεν: κενό υπάρχει
Ο επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ελλάδα, Πόουλ Τόμσεν, δήλωσε ότι το «κλειδί για την οικονομία είναι η επιστροφή στην ανάπτυξη». Σχετικά με το κενό χρηματοδότησης, τόνισε ότι το πρόγραμμα είναι χρηματοδοτημένο επαρκώς για το 2014 και δεν μπορεί να πει ακόμη εάν θα χρειαστεί επιπρόσθετη χρηματοδότηση στα τέλη του 2014 ή στις αρχές του 2015. Προσδιόρισε δε το κενό μεταξύ 5,5 και 9,5 δισ. ευρώ την περίοδο 2015-2016. Σημείωσε πάντως ότι «οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν πως υπάρχει κενό και ό,τι κενό υπάρχει, θα πρέπει να το καλύψουν. Δεν έχουν πει πώς θα το κάνουν, μπορούν να μειώσουν τα επιτόκια στα διακρατικά δάνεια, μπορούν να χορηγήσουν νέα κεφάλαια στην Ελλάδα».
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - [email protected]
Αισιοδοξία για την ανεργία και την ανάπτυξη
Η ύφεση της οικονομίας, φέτος, θα διαμορφωθεί στο -4,2%, εκτιμάται πως, από το 2014, η ελληνική οικονομία θα επανέλθει στην ανάπτυξη με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,6%, ενώ το 2015 θα επιταχυνθεί στο 3,7% και κινηθεί περίπου στο 3% μέχρι το 2020.
Παραδέχεται την αστοχία των προβλέψεων των στελεχών του για την εξέλιξη του ελληνικού ΑΕΠ, σημειώνοντας πως, μέχρι το 2020, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας θα υποχωρήσει κατά 5% περισσότερο σε σχέση με τους αρχικούς σχεδιασμούς του μνημονίου.
Την καθυστέρηση επανόδου της οικονομίας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς την αποδίδει στην καθυστέρηση του μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας, ο οποίος «προχωρά με πολύ αργό ρυθμό», γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ανάκαμψή της και αυξάνει το κόστος της προσαρμογής.
Η ανεργία θα σημειώσει έκρηξη φέτος, καθώς το ΔΝΤ εκτιμά πως θα διαμορφωθεί στο 26,6%, από 24,4% το 2012. Θα μειωθεί το 2014 σε 25,1%, ενώ σε ουσιαστική πορεία αποκλιμάκωσης θα τεθεί από το 2016, όταν θα διαμορφωθεί στο 20,4% και το 2020 θα υποχωρήσει στο 11,3%.
Η απασχόληση θα μειωθεί φέτος κατά 3,9%, ενώ θα αρχίσει να αυξάνεται από το 2014, με ρυθμό 1%, που θα επιταχυνθεί από το 2015 και μετά.
Το μοναδιαίο κόστος εργασίας κατέγραψε μείωση 6,6% το 2012, θα μειωθεί 0,7% φέτος και 0,9% το 2014, ενώ προβλέπεται να αυξάνεται από το 2016 και μετά.
Οι μισθοί έχουν μειωθεί σημαντικά κατά 20%, εκτιμά το ΔΝΤ, ενώ επικρίνει τις ελληνικές Αρχές, επειδή δεν μειώθηκαν αντίστοιχα και οι τιμές σε αγαθά και υπηρεσίες. Παράλληλα, προβλέπει και νέα συρρίκνωση μισθών κατά 6,6% φέτος, ενώ σημειώνει πως ο στόχος του προγράμματος είναι η εσωτερική υποτίμηση να φτάσει στο 30%.
Στις εκτιμήσεις για τα δημοσιονομικά μεγέθη, δεν υπάρχουν εκπλήξεις. Το ΔΝΤ επιμένει στην εκτίμηση για μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα το 2013, ενώ το υπουργείο Οικονομικών επιμένει από την πλευρά του ότι θα επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,4% του ΑΕΠ (750 εκατ. ευρώ).
Για το 2014, οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ προβλέπουν πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ, 3% το 2015 και κοντά στα επίπεδα του 4,5% κατ’ έτος μέχρι το 2020.
Ακόμη, εκτιμά ότι θα επιτευχθεί και πλεονασματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών από το 2015 και μετά.
Προτάσεις για μείωση του χρέους
Σοβαρούς κινδύνους στο μέτωπο του δημοσίου χρέους εντοπίζει το ΔΝΤ και αφήνει να εννοηθεί ότι θα χρειαστεί και νέο «κούρεμα», αυτή τη φορά των δανείων των χωρών της Ευρωζώνης και των ομολόγων που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ενα από τα σενάρια που καταγράφει στην έκθεσή του το ΔΝΤ προβλέπει πως η Ελλάδα θα χρειαστεί χρηματοδότηση 3% του ΑΕΠ ετησίως από το 2013 μέχρι και το 2020, την οποία πρέπει προφανώς να καλύψει η Ευρωζώνη, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα απαιτηθεί «κούρεμα» του χρέους του επίσημου τομέα (Ευρωζώνη, ΕΚΤ και κεντρικές τράπεζες) κατά 25%!
Ακόμη το ΔΝΤ υπενθυμίζει πως το σχέδιο για το ελληνικό χρέος που αποφασίστηκε στα τέλη Νοεμβρίου του 2012 περιέχει, εκτός των άλλων, και δεσμεύσεις των χωρών της ευρωζώνης όπως:
- Να προχωρήσουν σε ελάφρυνση του χρέους κατά 1,4% του ΑΕΠ στις αρχές του 2014 υπό την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013.
- Να λάβουν μέτρα το 2015 ώστε να διασφαλίσουν ότι το δημόσιο χρέος θα υποχωρήσει στο 124% του ΑΕΠ το 2020 και σημαντικά κάτω από το 110% του ΑΕΠ το 2022, υπό την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα το 2014.
Τα μέτρα θα αποτελούν μείγμα νέου haircut, μείωση των επιτοκίων των δανείων της ευρωζώνης κοντά στο μηδέν και μείωση των επιτοκίων στα δάνεια του EFSF.
