Zήτημα λήψης πρόσθετων μέτρων, εντός του 2012 προκύπτει από τις δραματικές αποκλίσεις, που εμφανίζουν τον μήνα Ιανουάριο έσοδα και δαπάνες ακόμα και έναντι των νέων αναθεωρημένων στόχων.
Τα έσοδα του προϋπολογισμού υστερούν κατά 470 εκατ. ευρώ, οι δαπάνες υπερβαίνουν τους στόχους κατά 951 εκατ. ευρώ και η συνέχεια είναι ιδιαίτερα δύσκολη δεδομένου ότι η ύφεση βαθαίνει και οι εισπράξεις από το φορολογικό τομέα καθίστανται αβέβαιες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο ανήλθε σε 490 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος ύψους 154 εκατ. ευρώ, τον Ιανουάριο του 2011, ενώ το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού τον πρώτο μήνα του έτους διαμορφώθηκε στα 33 εκατ. ευρώ, από πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 747 εκατ. ευρώ, τον Ιανουάριο του 2011.
Διαφορές στοιχείων
Μεταξύ των στοιχείων του υπουργείου Οικονομικών και της Τράπεζας της Ελλάδος που ανακοινώθηκαν την Πέμπτη υπάρχει σημαντική διαφορά, η οποία οφείλεται στο ότι τα στοιχεία της ΤτΕ είναι σε ταμιακή βάση, δηλαδή καταγράφονται όλες οι ροές εσόδων, όπως και οι εισπράξεις κονδυλίων τον Ιανουάριο, που όμως αφορούν έσοδα του 2011.
Με την αποτύπωση των εσόδων σε δημοσιονομική βάση και τη μεταφορά στο 2011 των συγκεκριμένων εσόδων, προκύπτουν τεράστιες αποκλίσεις, που προβληματίζουν για τη συνέχεια.
Ειδικότερα, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 4.872 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο 2012, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4,9% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2011. Ο νέος στόχος του προϋπολογισμού, όπως τροποποιήθηκε με τον εφαρμοστικό νόμο, προβλέπει ρυθμό αύξησης των εσόδων κατά 4,3%.
Η διαφορά μεταξύ του στόχου και της πραγματοποίησης, οδηγεί σε υστέρηση των εσόδων κατά το ποσό των 470,2 εκατ. ευρώ, μόλις τον πρώτο μήνα εφαρμογής του προϋπολογισμού.
Σε σύγκριση με τον αρχικό στόχο του προϋπολογισμού που προέβλεπε αύξηση των εσόδων κατά 6,1%, η υστέρηση υπερβαίνει τα 500 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο του 2011 ανήλθαν στα 5.362 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 8% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2011, όταν ο στόχος είναι η μείωσή τους κατά 8,4%. Η διαφορά αυτή η δημιουργεί μια υπέρβαση της τάξης των 812,2 εκατ. ευρώ. Επίσης η υπέρβαση στις δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού φτάνει στο ποσό των 951,4 εκατ. ευρώ, ενώ στις πρωτογενείς δαπάνες διαπιστώνεται υπέρβαση 729 εκατ. ευρώ.
Το ΥΠΟΙΚ υποστηρίζει πως οι λόγοι της αύξησης των δαπανών σε σχέση με τον Ιανουάριο 2011 είναι η υπέρβαση των πρωτογενών δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού κατά 410 εκατ. ευρώ και των μεταβιβάσεων προς τα νοσοκομεία για τακτοποίηση παλαιότερων οφειλών κατά 180 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση των πρωτογενών δαπανών αντανακλά την αύξηση των επιχορηγήσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία κατά 674 εκατ. ευρώ με σκοπό την αναπλήρωση της σημαντικής μείωσης των εσόδων τους από ασφαλιστικές εισφορές. Αναφέρει ακόμα ότι η εν λόγω αύξηση υπερκάλυψε τη σημαντική μείωση των υπολοίπων κατηγοριών των πρωτογενών δαπανών κατά 261 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Ιανουάριο 2011 που προέκυψε μετά τον εξορθολογισμό της καταναλωτικής και μισθολογικής δαπάνης του Δημοσίου.
Ακόμη, με τις παρεμβάσεις που προβλέπονται στο μνημόνιο, θα περιοριστούν οι δαπάνες κατά 3,2 δισ. ευρώ το 2012.
Πάντως, προκειμένου να ...εξαφανίσει τις αποκλίσεις το υπουργείο Οικονομικών, έθεσε αναδρομικούς ποσοτικούς στόχους για τον μήνα Ιανουάριο, υποστηρίζοντας ότι ο στόχος τον Ιανουάριο ήταν η είσπραξη ποσού ύψους 4.795 εκατ. ευρώ, οπότε με την είσπραξη 4.872 εκατ. ευρώ, παρουσιάζεται πλεόνασμα εσόδων ύψους 77 εκατ. ευρώ!
Με την ίδια λογική των ποσοτικών στόχων, εξαφανίζονται και οι υπερβάσεις των δαπανών, και μετατρέπονται σε ...εξοικονομήσεις.
«Σωσίβιο» τα ληξιπρόθεσμα
«Σωσίβιο» αποδείχτηκε η ρύθμιση των ληξιπροθέσμων χρεών για τις εισπράξεις του δημοσίου το Φεβρουάριο, αν και η αρνητική πορεία για έναν ακόμη μήνα των εσόδων από το ΦΠΑ ανησυχεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς διαπιστώνει ότι χωρίς ρυθμίσεις και με "παγωμένη" την αγορά οι προοπτικές για την εκτέλεση του προϋπολογισμού δεν είναι αισιόδοξες.
Η αθρόα προσέλευση φορολογουμένων τις δυο τελευταίες ημέρες του Φεβρουαρίου στις ΔΟΥ, για να ρυθμίσουν τα χρέη τους, είχε ως αποτέλεσμα τα έσοδα να παρουσιάζουν, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία των αρμοδίων υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών, αύξηση κατά περίπου 12%.
Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τα εν λόγω στοιχεία, το Φεβρουάριο το έσοδα διαμορφώθηκαν στα 3,4 δισ. ευρώ, έναντι 3,03 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο περυσινό μήνα, αν και τα έσοδα από ΦΠΑ παρουσίασαν μείωση κατά 1,7%. Πάντως τα έσοδα των ΔΟΥ αυξήθηκαν κατά 20,7%, ενώ των Τελωνείων κατέγραψαν μείωση 3,2%.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών κρίνει ότι ιδιαίτερα κρίσιμο είναι το επόμενο διάστημα, έως και τον Ιούνιο, οπότε και θα έχει διαφανεί εάν είναι εφικτός ο στόχος για μείωση του ελλείμματος φέτος στο 6,7% του ΑΕΠ ή θα χρειαστούν νέα πρόσθετα μέτρα, που θα έρθουν με τις νέες παρεμβάσεις της περιόδου 2013 - 2015.
Πού αποδίδεται η υστέρηση
Η υστέρηση των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού που καταγράφηκε τον Ιανουάριο, αποδίδεται από το υπουργείο Οικονομικών κυρίως στη μείωση των εσόδων από άμεσους φόρους λόγω της λήξης της έκτακτης εισφοράς σε κερδοφόρες επιχειρήσεις που είχε επιβληθεί το 2011 και στη μείωση των εσόδων από έμμεσους φόρους (κυρίως ΦΠΑ) εξαιτίας του περιορισμού της εγχώριας ζήτησης (περίπου κατά -9,3% σε ετήσια βάση σε πραγματικές τιμές).
Εντούτοις, προσθέτει το ΥΠΟΙΚ, σημαντική πρόοδος σημειώθηκε στη συλλογή ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσω της εντατικοποίησης των σχετικών ελέγχων, καθώς και στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης λόγω της αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης καπνού.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ
