Δεν χωρά αμφιβολία ότι ο μεγάλος ασθενής της χώρας μας, αυτή τη στιγμή, είναι ο δημόσιος τομέας. Με υψηλό κόστος λειτουργίας, με δημοσίους υπαλλήλους με πολύ χαμηλό ηθικό, με προβληματική παραγωγικότητα, με ελλιπείς υποδομές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και με χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης από τους πολίτες.
Η κατάσταση αυτή είναι δύσκολο να ανατραπεί, αν λάβουμε υπόψη την περαιτέρω μείωση του προσωπικού (μία πρόσληψη για δέκα αποχωρήσεις) και την πίεση για παράλληλη μείωση του κόστους λειτουργίας και αύξηση της αποδοτικότητας.
Γεώργιος Ι. Δουκίδης, Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Με βάση τα συμφωνηθέντα με τους δανειστές μας, θα πρέπει, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο «ασθενής δημόσιος τομέας», μειώνοντας περισσότερο τα κόστη και τους πόρους του, να αυξήσει την παραγωγικότητά του, να μειώσει τη γραφειοκρατία και να προσφέρει νέες, καινοτόμες υπηρεσίες. Αυτό είναι ουσιαστικά αδύνατον να επιτευχθεί, αξιοποιώντας οποιαδήποτε θεωρία / τεχνική του σύγχρονου μάνατζμεντ. Υπάρχει όμως εναλλακτική, αν αξιοποιήσουμε ουσιαστικά μια σημαντική έμπιστη τρίτη οντότητα, με την οποία κάνουμε καθημερινά συναλλαγές ως πολίτες: τις τράπεζες.
Διαθέτουν ένα αξιόμαχο και σοβαρά εκπαιδευμένο προσωπικό, που γνωρίζει να εξυπηρετεί, ουσιαστικά και άμεσα, πανελλήνια δίκτυα που καλύπτουν όλες τις γεωγραφικές περιοχές, εμπειρία με προχωρημένες ηλεκτρονικές υπηρεσίες και τα καλύτερα και ασφαλέστερα πληροφοριακά συστήματα με δυνατότητες διασύνδεσης. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι, λόγω της οικονομικής κρίσης, έχουν επιχειρησιακή δυνατότητα (capacity) να προσφέρουν άμεσα ολοκληρωμένες υπηρεσίες προς τους ιδιώτες / επιχειρήσεις που εμπλέκουν την έννοια της πληρωμής (π.χ. παράβολο, τέλη κυκλοφορίας, τιμολόγηση, προμήθειες κ.λπ.). Αλλωστε, έπαιξαν αντίστοιχο ρόλο με επιτυχία στη διαχείριση των προγραμμάτων ΕΣΠΑ.
Αυτό, επίσης, θα επιτρέψει στη δημόσια διοίκηση (π.χ. εφορίες) να επιτελεί πιο ουσιαστικό ελεγκτικό ρόλο από το να διαχειρίζεται, για παράδειγμα, τις γραφειοκρατικές διαδικασίες του παραβόλου. Ας δώσουμε δύο σχετικά παραδείγματα:
- Οι ελληνικές επιχειρήσεις ανταλλάσσουν ετησίως περίπου 250 εκατ. τιμολόγια Β-Β με ένα διαχειριστικό κόστος πάνω από 1 δισ. ευρώ. Η πολιτεία έχει ήδη ετοιμάσει όλες τις σχετικές υποδομές (πρότυπο ηλεκτρονικό τιμολόγιο, αϋλο δελτίο αποστολής κ.λπ.) για να αρχίσει η σταδιακή υποχρεωτική χρήση του η-τιμολογίου. Οι τράπεζες μπορούν να προσφέρουν άμεσα αυτή την υπηρεσία, που θα επιφέρει μια ετήσια εξοικονόμηση στις ελληνικές επιχειρήσεις περίπου 1 δισ. ευρώ και, παράλληλα, θα επιτρέψει στον ελεγκτικό μηχανισμό ουσιαστική πάταξη της φοροδιαφυγής, με αυτόματη διασταύρωση των εικονικών τιμολογίων.
- Μέσω 10 εκατ. παραβόλων, το ελληνικό Δημόσιο εισπράττει ετησίως περίπου 160 εκατ. ευρώ. Ο τρόπος όμως που γίνεται τώρα, κοστίζει το ελληνικό Δημόσιο και τους Ελληνες πολίτες περίπου 220 εκατ. ευρώ!! (δηλαδή το εισπρακτικό κόστος είναι μεγαλύτερο από τα έσοδα!!). Στην απλή του μορφή, το παράβολο είναι μια διαδικασία πληρωμής, που, αν προσφερθεί ως ηλεκτρονική υπηρεσία (το 70% του ενεργού πληθυσμού στην Ελλάδα χρησιμοποιεί το Internet), από τις τράπεζες θα υπάρχει ένα ετήσιο όφελος της τάξης των 180 εκατ. ευρώ.
Μια τέτοια ουσιαστική εμπλοκή των τραπεζών, ως έμπιστη τρίτη οντότητα στις απλές υπηρεσίες / συναλλαγές με το Δημόσιο, θα εξοικονομήσει ετησίως τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ, θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας και θα προσφέρει αναβαθμισμένες υπηρεσίες στους πολίτες / επιχειρήσεις. Παράλληλα, θα προσφέρει μια «επιχειρησιακή ανάσα» στο υγιές ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Η win-win αυτή στρατηγική μπορεί μάλιστα να υλοποιηθεί σύντομα σε 12 μήνες, με απτά και άμεσα αποτελέσματα για την ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας και μια ευχάριστη έκπληξη για τους Ευρωπαίους εταίρους μας.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΔΟΥΚΙΔΗΣ, Καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
