Η Κίνα άρχισε να συγκροτεί στρατηγικά αποθέματα σπάνιων γαιών, τα οποία μπορούν να τής δώσουν τη δυνατότητα να ελέγχει την τροφοδοσία της διεθνούς αγοράς μ' αυτά τα μέταλλα, που μεταξύ άλλων χρησιμοποιούνται στα λέιζερ, τα κινητά τηλέφωνα, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τις οθόνες υγρών κρυστάλλων, μέχρι και στα υβριδικά αυτοκίνητα, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal.
Η Κίνα εξασφαλίζειτο 95% της παγκόσμιας παραγωγής αυτών των 17 μετάλλων. Σύμφωνα με έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Νοέμβριο από το US Geological Survey, η Κίνα διέθετε το 2009 το 36% των παγκόσμιων αποθεμάτων σπανίων γαιών.
Η εξόρυξη και η επεξεργασία σπανίων γαιών, οι οποίες συχνά είναι αναμεμειγμένες με άλλα υλικά, απαιτεί χημικές διαδικασίες που είναι πολύ επιβαρυντικές για το περιβάλλον.
Ο παράγοντας αυτός, μαζί με το υψηλό κόστος της εξόρυξης, είχαν ως αποτέλεσμα οι ανεπτυγμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ να έχουν αφήσει ανεκμετάλλευτα τα κοιτάσματα σπανίων γαιών που διαθέτουν, τα οποία αρχίζουν και γίνονται περιζήτητα. Η παγκόσμια ζήτηση, που ανέρχεται σε περίπου 110.00 έως 120.000 τόνους ετησίως, αυξάνεται με ρυθμό 10% και αναμένεται να υπερδιπλασιασθεί φθάνοντας τους 250.000 τόνους το 2015. Oι τιμές των μετάλλων, που ακούν στο εξωτικό αυτό όνομα, αυξήθηκαν κατά 130% κατά μέσον όρο τον περασμένο χρόνο.
Η Κίνα ανακοίνωσε τον Ιανουάριο ότι έθεσε 11 ορυχεία σπανίων γαιών υπό κρατικό έλεγχο, αφού αποφάσισε τον Δεκέμβριο να μειώσει κατά 35% τα ανώτατα όρια στις εξαγωγές κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011.
Οι σπάνιες γαίες ή λανθανίδες -εκ του ονόματος του πρώτου στοιχείου της κατηγορίας αυτών στον Περιοδικό πίνακα- αποτελούν ένα ισχυρό οικονομικό όπλο και διαπραγματευτικό χαρτί για την επίτευξη γεωπολιτικών στόχων.
Ποια είναι αυτά τα μέταλλα;
Λανθάνιο, Δημήτριο, Πρασεοδύμιο, Νεοδύμιο, Προμήθιο, Σαμάριο, Ευρώπιο, Γαδολίνιο, Τέρβιο, Δυσπρόσιο, Όλμιο, Ύτριο, Έρβιο, Θούλιο, Υτέρβιο και Λουτέτσιο. Τα υλικά αυτά παίζουν αυξανόμενο ρόλο στην ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας. Το τέρβιο για παράδειγμα, ελαττώνει τις απαιτήσεις ηλεκτρισμού στις λάμπες μέχρι και κατά 80%.
Κύριες πηγές των στοιχείων αυτών είναι τα ορυκτά: γαδολινίτης, ξενότιμο, ευξενίτης, φεργκουσονίτης, μοναζίτης, τσερίτης, αλλανίτης, σαμαρσκίτης και μερικά είδη ξενοτίμου.
Τα ορυκτά, στα οποία απαντώνται οι σπάνιες γαίες εντοπίζονται κυρίως στην Κίνα, την Νορβηγία, τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία, την Ινδία και την Αυστραλία.
