Νέους αυστηρότερους κανόνες για το χονδρεμπόριο ενέργειας εξέδωσε σήμερα η ΕΕ, με βασικό στόχο να αποτραπούν η εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών και άλλες πρακτικές κατάχρησης αγοράς, οι οποίες στρεβλώνουν τις ενεργειακές τιμές χονδρικής.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η νέα νομοθεσία θα τεθεί σε ισχύ μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Για πρώτη φορά, το εμπόριο ενέργειας θα ελέγχεται σε επίπεδο ΕΕ για τη διαπίστωση περιπτώσεων κατάχρησης, ενώ οι εθνικές αρχές των κρατών μελών θα θεσπίσουν κυρώσεις που θα βοηθήσουν να δοθεί τέλος και να αποτρέπονται χειραγωγήσεις της αγοράς.
«Σήμερα είναι ένα σημαντικό ορόσημο στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς. Οι νέοι κανόνες για τις συναλλαγές θα συμβάλουν στη διαμόρφωση δίκαιων ενεργειακών τιμών. Επιπλέον, με τη βελτίωση της διαφάνειας και της ακεραιότητάς της συντελούμε ώστε οι παράγοντες της αγοράς νε έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Έτσι θα ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και θα υπάρξει βεβαιότητα ότι οι καταναλωτές θα επιτυγχάνουν πάντοτε τους πλέον συμφέροντες όρους», δήλωσε ο αρμόδιος για θέματα Ενέργειας Επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ.
Όπως σημειώνει η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της, αρκετές εκατοντάδες είναι οι εταιρείες που συμμετέχουν στο χονδρεμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην Ευρώπη, οι σχετικές δε συναλλαγές φθάνουν καθημερινά μέχρι και τις 10 000.
Στον ενεργειακό τομέα, περισσότερο απ' ό, τι σε άλλους τομείς, οι τιμές της αγοράς είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στη διαθεσιμότητα της δυναμικότητας παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας. Αυτό οφείλεται στο ότι δεν είναι δυνατή η αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας σε βιομηχανική κλίμακα. Για τον λόγο αυτό, είναι εύκολο να επηρεαστούν οι τιμές με τη διάδοση εσφαλμένων εντυπώσεων όσον αφορά τη διαθέσιμη δυναμικότητα ή με πραγματική μείωση της τρέχουσας παραγωγής. Επιπλέον, ο χαρακτήρας των ενεργειακών αγορών χονδρικής της Ευρώπης είναι όλο και περισσότερο διασυνοριακός. Οι τιμές καθορίζονται με την αλληλεπίδραση προσφοράς και ζήτησης ανεξαρτήτως εθνικών συνόρων. Εξάλλου, οι συναλλαγές πραγματοποιούνται συχνά εκτός της χώρας την οποία αφορά το αντικείμενο των συναλλαγών.
Όλα αυτά τα στοιχεία, τονίζει η Ε. Επιτροπή, ευνοούν καταχρηστικές πρακτικές στην αγορά και πέραν των εθνικών συνόρων. Ο κανονισμός που εκδόθηκε σήμερα έχει στόχο να θέσει τέλος στην κατάσταση αυτή και θα εφαρμόζεται στις πάσης φύσεως συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην αγορά χονδρικής στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των συμβολαίων για τη μεταφορά αυτών των αγαθών προς τους πελάτες. Ο κανονισμός προβλέπει επίσης σύστημα εντοπισμού πρακτικών κατάχρησης και προβλέπει κυρώσεις σε περίπτωση καταστρατήγησης των διατάξεων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον κανονισμό:
- Απαγορεύεται η εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών κατά τις αγοραπωλησίες σε ενεργειακές αγορές χονδρικής. Αποκλειστικές πληροφορίες καθώς και πληροφορίες που μπορεί να επηρεάσουν τις τιμές θα πρέπει να γνωστοποιούνται πριν πραγματοποιηθούν οι συναλλαγές
- Καθίστανται παράνομες οι χειραγωγούμενες συναλλαγές ή η διάδοση ανακριβών πληροφοριών με τις οποίες παρέχονται ψευδείς ή παραπλανητικές ενδείξεις σχετικά με την προσφορά, τη ζήτηση ή τις τιμές
- Υποχρεούνται οι διαπραγματευτές ενέργειας να αναφέρουν τις συναλλαγές τους στον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (ACER), είτε απευθείας είτε μέσω τρίτων (π.χ. μεσίτης ή σύστημα αναφοράς συναλλαγών). Στα στοιχεία που πρέπει να αναφέρονται περιλαμβάνονται η τιμή, η ποσότητα, η ημερομηνία και ώρα της συναλλαγής, το όνομα του πωλητή και του αγοραστή και του δικαιούχου. Η συγκεκριμένη υποχρέωση θα αρχίσει να ισχύει με εκτελεστικό κανονισμό, ο οποίος θα καταρτιστεί τους επόμενους μήνες και θα διευκρινίζει τις ακριβείς λεπτομέρειες των δεδομένων που θα πρέπει να υποβάλλονται.
- Ανατίθεται στον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (ACER) η αρμοδιότητα για την ανεξάρτητη παρακολούθηση όλων των συναλλαγών και τον έλεγχο τήρησης των διατάξεων. Με βάση τα δεδομένα που θα λαμβάνει, ο ACER θα είναι σε θέση να διενεργεί τη δική του ανάλυση. Σε περίπτωση που η αρχική αξιολόγησή του επιβεβαιώνει τυχόν υπόνοιες για κατάχρηση της αγοράς, θα ζητεί από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές να ερευνήσουν την υπόθεση επί τόπου. Εξάλλου, ο ACER θα συντονίζει τις έρευνες σε περίπτωση διασυνοριακής χειραγώγησης. Εφόσον οι ρυθμιστικές αρχές διαπιστώνουν παραβίαση των διατάξεων, θα εφαρμόζουν κατάλληλες κυρώσεις, οι οποίες θα πρέπει να είναι ανάλογες της ζημίας που προκλήθηκε στους καταναλωτές.
