Τα εγκαίνια του αγωγού φυσικού αερίου Νορντ Στριμ μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας, που πραγματοποιήθηκαν παρουσία των ηγετών των δύο χωρών, αποτέλεσαν αναμφίβολα μιας πρώτης τάξεως αφορμή για χαμόγελα και «βροχή» από φωτογραφικά φλας. Οι αριθμοί εξηγούν καλύτερα το γιατί: με μήκος που υπερβαίνει τα 1.200 χιλιόμετρα, είναι ο μεγαλύτερος υποθαλάσσιος αγωγός στον κόσμο.
Κάθε χρόνο, θα μπορεί να διοχετεύει έως και 27,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στη Δυτική Ευρώπη, ποσότητα ικανή να τροφοδοτεί 26 εκατομμύρια νοικοκυριά. Στοίχισε σχεδόν 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ και κατασκευάστηκε μέσα σε μόλις 16 μήνες. Σήμερα, το 80% του ρωσικού φυσικού αερίου που καταλήγει στην Ευρώπη περνά από αγωγούς που διασχίζουν την Ουκρανία. Με αιχμή και το φυσικό αέριο, μεταξύ των δύο χωρών ξεσπούν συχνά διενέξεις, όπως και με την Πολωνία.
Ο διπλός αγωγός, που περνά κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα, διοχετεύει φυσικό αέριο από τη Σιβηρία απευθείας στη Γερμανία. Και ενώ έτσι παρακάμπτονται οι προαναφερθείσες χώρες ή η Λευκορωσία, μεγαλώνει ταυτόχρονα η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. «Ο 21ος αιώνας θα είναι αιώνας μαχών για τους φυσικούς πόρους», εκτιμά ο Αλεξάντερ Ραρ από το Γερμανικό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων. «Θα δούμε τη δημιουργία νέων συμμαχιών σε ολόκληρο τον κόσμο, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας».
Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν έγιναν γνωστά τα σχέδια για την κατασκευή του, ο Νορντ Στριμ υπήρξε αμφιλεγόμενος αγωγός. Η Πολωνία αντιδρούσε έντονα στην προοπτική να χάσει τα έσοδα από τη μεταφορά αερίου από τα εδάφη της, ενώ και οικολογικές οργανώσεις εξέφραζαν την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις που θα είχε ένα τέτοιο έργο στο ευαίσθητο οικοσύστημα της Βαλτικής.
Η διαμάχη που άλλαξε τα δεδομένα
Το 2008, η ρωσο-ουκρανική διαμάχη με αιχμή τις τιμές του φυσικού αερίου είχε ως αποτέλεσμα η στρόφιγγα να κλείσει κατά τη διάρκεια ενός πολύ ψυχρού χειμώνα. Χώρες όπως η Βοσνία και η Βουλγαρία, που εξαρτώνται σε τεράστιο βαθμό από το φυσικό αέριο, το οποίο εισάγεται μέσω Ουκρανίας, πάγωσαν. Οι αμφιβολίες που διατυπώνονταν γύρω από την ανάγκη απευθείας ενεργειακής σύνδεσης Ρωσίας-ΕΕ, πέρασαν σε δεύτερη μοίρα.
«Στη διαμάχη μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας δεν υπήρχε καλός και κακός», λέει ο Ουμπέρτους Μπαρντ από το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών της Κολωνίας. «Και οι δύο έπαιξαν ένα επικίνδυνο παιχνίδι, το οποίο όμως έδειξε στην Ευρώπη πόσο ευάλωτη είναι.» Ο Γερμανός ειδικός σε θέματα ενέργειας λέει πως Ρωσία και Ε.Ε. χρειάζονται η μία την άλλη: η πρώτη - «ένας αξιόπιστος προμηθευτής, ακόμη και σε καιρό πολέμου», όπως την χαρακτηρίζει- έχει στα χέρια της το φυσικό αέριο. Η δεύτερη διαθέτει χρήματα, τα οποία η Ρωσία χρειάζεται.
