Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε εμπεριστατωμένη έρευνα, βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, προκειμένου να διερευνηθεί κατά πόσον η προτιμησιακή τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας από τη ΔΕΗ στην Αλουμίνιον της Ελλάδος συνιστά παράνομη κρατική ενίσχυση. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η Επιτροπή θα εξετάσει εάν η ηλεκτρική ενέργεια παρέχεται σε τιμές κατώτερες των τιμών της αγοράς. Η Επιτροπή θα διερευνήσει επίσης καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες ο κρατικός φορέας Δημόσια Επιχείρηση Αερίου επιβαρύνθηκε με τη δαπάνη κατασκευής ενός αγωγού αερίου που ανήκει στην Αλουμίνιον της Ελλάδος. Η έναρξη διεξοδικής έρευνας παρέχει στα ενδιαφερόμενα μέρη τη δυνατότητα να σχολιάσουν τα υπό εξέταση μέτρα. Τούτο δεν προδικάζει το αποτέλεσμα της διαδικασίας.
Η αρμόδια για θέματα ανταγωνισμού Επίτροπος Neelie Kroes δήλωσε τα εξής: “ Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι η "Αλουμίνιον της Ελλάδος" δεν είχε κάποιο αθέμιτο οικονομικό πλεονέκτημα σε σχέση με τους ανταγωνιστές της, αλλά κατέβαλε, όπως κάθε άλλη επιχείρηση, την τιμή της αγοράς για την ηλεκτρική ενέργεια και το αέριο που αγόρασε.”
Τον Ιούλιο του 2008, η Επιτροπή έλαβε δύο καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα είχε χορηγήσει ασυμβίβαστη κρατική ενίσχυση στην εταιρεία παραγωγής αλουμινίου "Αλουμίνιον της Ελλάδος", με την παροχή διαφόρων πλεονεκτημάτων και συγκεκριμένα φορολογικών απαλλαγών, αναβολής φορολογικών υποχρεώσεων, δανείων με ευνοϊκούς όρους, απαλλοτρίωσης εκτάσεων, αποκλειστικής χρήσης παράκτιας και θαλάσσιας περιοχής, καθώς και χαμηλότερων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας.
Εκ πρώτης όψεως, η Επιτροπή εκτιμά ότι τα εν λόγω πλεονεκτήματα συνιστούσαν κρατική ενίσχυση σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις. Εντούτοις, τα πλεονεκτήματα αυτά παραχωρήθηκαν στο πλαίσιο της σύστασης της εταιρείας, το 1960, πολύ πριν από την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ, το 1981. Τα περισσότερα από αυτά δεν τροποποιήθηκαν μετά την προσχώρηση και, συνεπώς, αποτελούν υφιστάμενες ενισχύσεις, οι οποίες δεν απαιτείται να επιστραφούν.
Εντούτοις , όσον αφορά τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η Ελλάδα συνέχισε να παρέχει στην "Αλουμίνιον της Ελλάδος" ηλεκτρική ενέργεια σε χαμηλότερες τιμές, για 15 μήνες μετά από τη λήξη της σύμβασης εγκατάστασης. Η διαφορά μεταξύ της προτιμησιακής και της συνήθους τιμής ανέρχεται σε 17,4 εκατ. ευρώ.
Οι καταγγέλλοντες ισχυρίζονται επίσης ότι η Ελλάδα χορήγησε στην εταιρεία αυτή παράνομη ενίσχυση, επιτρέποντάς της να πωλεί στην αγορά ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη από επιχορηγούμενες εγκαταστάσεις της. Μολονότι η άδεια εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας επέβαλε στην "Αλουμίνιον της Ελλάδος" την επιστροφή των επιχορηγήσεων που είχαν καταβληθεί για την εγκατάσταση ηλεκτροπαραγωγής, το ελληνικό δημόσιο ουδέποτε ανέκτησε, κατά τους ισχυρισμούς, τα ποσά αυτά.
Από μια πρώτη ανάλυση, η Επιτροπή εκτιμά ότι η μη ανάκτηση των επιχορηγήσεων δεν παρέσχε επιπλέον πλεονεκτήματα, εκτός από τις επιχορηγήσεις που είχαν ήδη κηρυχθεί συμβιβάσιμες από την Επιτροπή και, κατά συνέπεια, δεν αποτελούν κρατική ενίσχυση.
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, η Ελλάδα χορήγησε επίσης παράνομη ενίσχυση στην εταιρεία, καταβάλλοντας τμήμα του κόστους κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου υψηλής πίεσης, για τη σύνδεση του σταθμού συνδυασμένης παραγωγής της εν λόγω εταιρείας με το εθνικό δίκτυο μεταφοράς αερίου. Παρά τα επανειλημμένα αιτήματα της Επιτροπής, η Ελλάδα δεν έχει, μέχρι σήμερα, παράσχει οποιαδήποτε στοιχεία σχετικά με την εν λόγω καταγγελία.
Βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, οι παρεμβάσεις του δημοσίου σε εταιρείες που ασκούν οικονομικές δραστηριότητες μπορεί να θεωρηθούν ότι δεν συνιστούν ενίσχυση, εφόσον πραγματοποιούνται υπό όρους αποδεκτούς για έναν ιδιωτικό φορέα που ενεργεί βάσει των κανόνων της αγοράς (αρχή του ιδιώτη επενδυτή που ενεργεί υπό συνθήκες οικονομίας της αγοράς). Κατά την επίσημη διαδικασία έρευνας, η Επιτροπή θα ελέγξει συνεπώς κατά πόσον το κράτος ενήργησε ως πωλητής της οικονομίας της αγοράς όταν προέβη σε σχετικές με την ενέργεια συναλλαγές με την Αλουμίνιον της Ελλάδος.
Η μη εμπιστευτική εκδοχή της απόφασης θα δημοσιευθεί με αριθμό υπόθεσης NN 62/2009 στο Μητρώο κρατικών ενισχύσεων που βρίσκεται στον δικτυακό τόπο της ΓΔ Ανταγωνισμού μόλις διευθετηθούν όλα τα ζητήματα που έχουν σχέση με το απόρρητο. Οι νέες δημοσιεύσεις αποφάσεων σχετικά με κρατικές ενισχύσεις στο Διαδίκτυο και στην Επίσημη Εφημερίδα παρατίθενται στο εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό δελτίο για τις κρατικές ενισχύσεις State Aid Weekly e-News.
