To 2010 αναμένεται να σηματοδοτήσει έτος οικονομικής ανάκαμψης για την Νέα Ευρώπη, εκτιμά η διεύθυνση Οικονομικών Μελετών & Προβλέψεων σε συνεργασία με την Διεύθυνση Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης της Eurobank EFG στη Μηνιαία Έκθεση της Τράπεζας για της αναδυόμενες οικονομίες και αγορές της Νέας Ευρώπης (New Europe Economics & Strategy. February 2010).
Καθώς η βαθιά ύφεση που έπληξε τις περισσότερες χώρες της περιοχής φτάνει στο τέλος της, η Νέα Ευρώπη αναδύεται από την παγκόσμια οικονομική κρίση με λιγότερες μακροοικονομικές ανισορροπίες και σταθερότερη βάση για την μετάβαση της σε μια περίοδο μακροχρόνιας και διατηρήσιμης ανάπτυξης.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, οι εξελίξεις της τελευταίας περιόδου καθιστούν όλο και περισσότερο εμφανές ότι η συγκυρία μεγάλων διδύμων ελλειμμάτων, πληθωριστικών πιέσεων και υψηλής πιστωτικής επέκτασης αποτελούν φαινόμενο του παρελθόντος που δεν αναμένεται να επαναληφθεί στο ορατό μέλλον. Τουλάχιστον, όχι μέσα στα επόμενα 3-5 έτη.
Όπως είναι σύνηθες κατόπιν έντονων επεισοδίων ύφεσης, τα ποσοστά ανεργίας στην περιοχή παραμένουν σε ανοδική τροχιά, οι πραγματικοί μισθοί υποχωρούν, τα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια συνεχίζουν να αυξάνονται και οι κυβερνήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα. Σε κάθε περίπτωση, μπορούμε να ισχυριστούμε με μεγάλο βαθμό βεβαιότητας ότι τα χειρότερα της οικονομικής κρίσης έχουν παρέρθει, υπογραμμίζουν οι αναλυτές της EFG Eurobank. Μάλιστα, ο ρυθμός ανάκαμψης από την ύφεση φαίνεται να είναι - για τις περισσότερες οικονομίες της Νέας Ευρώπης - ταχύτερος από ότι αναμενόταν αρχικά.
Αναγνωρίζοντας τις ανωτέρω θετικές εξελίξεις, σειρά διεθνών οργανισμών συμπεριλαμβανομένων του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ έχουν ήδη προχωρήσει σε σημαντικές ανοδικές αναθεωρήσεις των προβλέψεών τους για τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης το 2010. Οι μεγάλοι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης έχουν επίσης ξεκινήσει να βελτιώνουν τις διαβαθμίσεις αρκετών χωρών της Νέας Ευρώπης.
Βέβαια, δεν αναμένεται οι οικονομίες της περιοχής να συμπεριφερθούν με ακριβώς παρόμοιο τρόπο στην παρούσα φάση ανάκαμψης. Κάθε οικονομία άλλωστε έχει τα δικά της διαρθρωτικά χαρακτηριστικά, τις δικές της αδυναμίες και πλεονεκτήματα. Για παράδειγμα η Τουρκία, φαίνεται να διαφοροποιείται σημαντικά από τις άλλες χώρες της περιοχής καθώς αναμένεται να καταγράψει τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης το 2010 (+5.0% περίπου). Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έχει επίσης μειωθεί δραστικά και οι αρχικές ανησυχίες σχετικά με τη χρηματοδότηση του εξωτερικού χρέους της χώρας έχουν υποχωρήσει, παρόλο που έως τώρα οι διαπραγματεύσεις για ένα νέο πρόγραμμα στήριξης από το ΔΝΤ δεν έχουν αποδώσει καρπούς.
Η Πολωνική οικονομία επίσης αποδείχθηκε εντυπωσιακά ανθεκτική στην πρόσφατη διεθνή οικονομική κρίση. Μάλιστα, η χώρα ήταν η μοναδική της Ε.Ε. που σημείωσε θετικό ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ το 2009. Η Βουλγαρία από την άλλη πλευρά, της οποίας το νομισματικό καθεστώς (Currency Board Arrangement) έχει βρεθεί στο μικροσκόπιο των αγορών τους προηγούμενους μήνες – κυρίως λόγω της ανατίμησης του νομίσματός της (σε πραγματικούς όρους) τα τελευταία έτη και των προβλημάτων στις οικονομίες της Βαλτικής - κατάφερε τελικά να συγκρατήσει σε μεγάλο βαθμό τις έντονες δημοσιονομικές της πιέσεις. Η εξέλιξη αυτή θα βελτιώσει της προοπτικές ένταξής την παρούσα χρονιά στο μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών (ERM II), που αποτελεί προαπαιτούμενο για την εισαγωγή της χώρας στη ζώνη ευρώ.
Στην Ρουμανία, όπου η πρόσφατη πολιτική κρίση προκάλεσε την προσωρινή διακοπή του οικονομικού προγράμματος στήριξης από το ΔΝΤ και την Ε.Ε., μια νέα κυβέρνηση είναι πλέον στο πηδάλιο της χώρας με βασικό προσανατολισμό την δημοσιονομική της εξυγίανση. Η θετική αυτή εξέλιξη επαν-εκκινεί το πρόγραμμα διεθνούς οικονομικής βοήθειας και προσφέρει πρόσβαση και σε άλλες πηγές δανεισμού. Η Ρουμανική κυβέρνηση αναμένεται να προχωρήσει στην έκδοση νέου ομολόγου σε ευρώ (Eurobond) το 1ο τρίμηνο του έτους.
Στην Σερβία, της οποίας το τραπεζικό σύστημα απολάμβανε υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκεια πριν το ξέσπασμα της πρόσφατης χρηματοπιστωτικής κρίσης, η κεντρική τράπεζα φαίνεται να έχει περιθώρια περαιτέρω χαλάρωσης της νομισματικής της πολιτικής, στο βαθμό που αυτό βέβαια δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στον πληθωρισμό και τη σταθερότητα του σερβικού νομίσματος. Τέλος, στην Ουκρανία η οποία υπέστη βαθιά ύφεση το 2009, οι πρόσφατες προεδρικές εκλογές αναμένεται να συμβάλουν σε σχετική σταθεροποίηση του πολιτικού περιβάλλοντος της χώρας.
Σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής, οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες φαίνεται να έχουν ήδη ολοκληρώσει ή βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωση του πρόσφατου κύκλου μείωσης των παρεμβατικών τους επιτοκίων. Μάλιστα, κάποιες από αυτές πχ. κεντρικές τράπεζες Τουρκίας και Πολωνίας, αναμένεται να προχωρήσουν σε αυξήσεις επιτοκίων από το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Aλλες, φαίνεται να έχουν κάποια επιπλέον περιθώρια μείωσης των επιτοκίων τους πχ. κεντρικές τράπεζες Ρουμανίας και Σερβίας.
Τέλος, μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αναμένεται να αντιμετωπίσουν οι χώρες της Νέας Ευρώπης είναι η εξασφάλιση συνθηκών δημοσιονομικής πειθαρχίας και η μείωση των ελλειμμάτων τα οποία οξύνθηκαν με την πρόσφατη κρίση. Στην κατεύθυνση αυτή, παραμένουμε αισιόδοξοι ότι περισσότερες κυβερνήσεις στην περιοχή θα καταφέρουν να εφαρμόσουν το κατάλληλο μείγμα δημοσιονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής.
