Το Δεκέμβριο του 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 3.164 εκατ. ευρώ, λίγο μεγαλύτερο από εκείνο του Δεκεμβρίου 2008 (3.133 εκατ. ευρώ), σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Η υποχώρηση του εμπορικού ελλείμματος αντισταθμίστηκε από τη μείωση των πλεονασμάτων στα ισοζύγια των υπηρεσιών και των τρεχουσών μεταβιβάσεων και τη μικρή άνοδο του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων.
Η υποχώρηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (κατά 285 εκατ. ευρώ) προήλθε από τον περιορισμό του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 403 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των πληρωμών για εισαγωγές, ενώ οι εισπράξεις από εξαγωγές δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά. Αντίθετα, οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων και αγορές πλοίων αυξήθηκαν κατά 51 και 67 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 83 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 111 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως ναυτιλιακές) εμφάνισαν πτώση κατά 7,9%. Μείωση (κατά 26 εκατ. ευρώ) παρουσίασαν και οι καθαρές πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες, δεδομένου ότι οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του 2008 κατά 13% (οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 18,5%). Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων παρουσίασε αύξηση κατά 12 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μικρής ανόδου των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 89 εκατ. ευρώ, κατά 221 εκατ. ευρώ μικρότερο από ό,τι τον Δεκέμβριο του 2008, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. (Σημειώνεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Τμήμα Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Το 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 8,1 δισεκ. ευρώ ή 23,3% σε σύγκριση με το 2008 και διαμορφώθηκε σε 26,7 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μεγάλη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και – σε πολύ μικρότερο βαθμό – τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. Ταυτόχρονα, όμως, τα πλεονάσματα των ισοζυγίων των υπηρεσιών και των τρεχουσών μεταβιβάσεων εμφάνισαν μεγάλη μείωση.
Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 13,3 δισεκ. ευρώ προήλθε από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 7,4 δισεκ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 4,6 δισεκ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 1,3 δισεκ. ευρώ. Όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 9,9 δισεκ. ευρώ ή 24,0%, δηλαδή πολύ περισσότερο από ό,τι οι εισπράξεις από εξαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 2,5 δισεκ. ευρώ ή 17,8%.
Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών κατά 4,6 δισεκ. ευρώ αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν σημαντικά (κατά 29,4%), με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 3,4 δισεκ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 10,9%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 7,9%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 1,1 δισεκ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες εμφάνισαν αύξηση κατά 121 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 840 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2008, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη μειώθηκαν λόγω των εξελίξεων στη διεθνή και την εγχώρια χρηματαγορά και κεφαλαιαγορά. Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκε κατά 1,5 δισεκ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης και δευτερευόντως λόγω της μείωσης των εισπράξεων των λοιπών τομέων.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το Δεκέμβριο του 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 54 εκατ. ευρώ, κατά 90 εκατ. ευρώ μικρότερο από ό,τι το Δεκέμβριο του 2008. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Το 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 2 δισεκ. ευρώ, έναντι 4,1 δισεκ. ευρώ το 2008. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μείωση των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Έτσι, το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 3,3 δισεκ. ευρώ, έναντι 6,9 δισεκ. ευρώ το 2008.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 3,1 δισεκ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2009, έναντι 3 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Το 2009 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 24,7 δισεκ. ευρώ, έναντι 30,7 δισεκ. ευρώ το 2008, δηλαδή μειώθηκε κατά 19,6%.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Δεκέμβριο του 2009 οι άμεσες επενδύσεις κατοίκων στο εξωτερικό εμφάνισαν καθαρή εκροή 318 εκατ. ευρώ. Οι σημαντικότερες συναλλαγές αφορούν αφενός εκροή 169 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της Cosmote Κινητές Τηλεπικοινωνίες στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρίας Cosmoholding Cyprus (Κύπρος) και αφετέρου εκροή 42 εκατ. ευρώ για την εξαγορά της Αυστριακής εταιρίας Casino Austria International Holding από την Ελληνική Κλαμπ Οτέλ Λουτράκι Καζίνο Τουριστικές και Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις ΑΕ. Στις άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους καταγράφηκε καθαρή εισροή 74 εκατ. ευρώ χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 5,1 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται τόσο στη μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 4,0 δισεκ. ευρώ) όσο και στη μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων (κατά 0,3 δισεκ. ευρώ). Εκροή σημειώθηκε επίσης λόγω αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων αφενός σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού κατά 0,6 δισεκ. ευρώ και αφετέρου σε χρηματοοικονομικά παράγωγα κατά 0,1 δισεκ. ευρώ.
Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 7,8 δισεκ. ευρώ. Η εισροή αυτή οφείλεται τόσο στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 7,9 δισεκ. ευρώ όσο και στη μείωση (εισροή) κατά 0,4 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα σημειώθηκε αύξηση (εκροή) κατά 0,2 δισεκ. ευρώ των δανείων που χορηγήθηκαν από κατοίκους σε μη κατοίκους καθώς και μείωση (εκροή) κατά 0,3 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους.
Το 2009 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 1,1 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 2,4 δισεκ. ευρώ (έναντι 3,1 δισεκ. ευρώ το 2008) και κατά κύριο λόγο αφορούσε την αύξηση της συμμετοχής ξένων επενδυτών στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής Τράπεζας και του ΟΤΕ, ενώ η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων Ελλάδος για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό έφθασε το 1,3 δισεκ. ευρώ (έναντι 1,6 δισεκ. ευρώ το 2008).
Επίσης, το 2009 σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 27,1 δισεκ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως την εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για αγορές ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου (ύψους 31,1 δισεκ. ευρώ) και για αγορές μετοχών ελληνικών επιχειρήσεων (ύψους 0,5 δισεκ. ευρώ). Συγχρόνως παρατηρήθηκε εκροή λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων Ελλάδος σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια (κατά 3,0 δισεκ. ευρώ), μετοχές (κατά 0,7 δισεκ. ευρώ) και χρηματοοικονομικά παράγωγα χωρών του εξωτερικού (κατά 0,9 δισεκ. ευρώ).
Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εκροή ύψους 3,6 δισεκ. ευρώ οφείλεται στην αύξηση των τοποθετήσεων εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 23,4 δισεκ. ευρώ). Η εκροή αυτή αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση (κατά 15,6 δισεκ. ευρώ) των αντίστοιχων τοποθετήσεων στην Ελλάδα από πιστωτικά ιδρύματα και θεσμικούς επενδυτές του εξωτερικού, καθώς και από την εισροή ύψους 4,6 δισεκ. ευρώ για την χορήγηση από μη κατοίκους δανείων στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Στο τέλος Δεκεμβρίου 2009 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 3,9 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
