Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε τον Απρίλιο του 2010 σε 2.952 εκατ. ευρώ, ακριβώς στο ίδιο επίπεδο με εκείνο του Απριλίου 2009, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι η μείωση των ελλειμμάτων του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου των εισοδημάτων αντισταθμίστηκε από τον περιορισμό του πλεονάσματος των υπηρεσιών και τη διαμόρφωση ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων. Ο περιορισμός του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου οφείλεται στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 75 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 65 εκατ. ευρώ, ενώ οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών μειώθηκε κατά 50 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 32 εκατ. ευρώ, ενώ περιορίστηκαν (κατά 12 εκατ. ευρώ) και οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες σε σχέση με τον Απρίλιο του 2009.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 84 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.
Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 175 εκατ. ευρώ (έναντι μικρού ελλείμματος 1,4 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο 2009), καθώς οι μεταβιβάσεις από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης ήταν μικρότερες από τις μεταβιβάσεις της γενικής κυβέρνησης προς την ΕΕ (πληρωμές). (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Το τετράμηνο Ιανουαρίου – Απριλίου 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 2,6 δισεκ. ευρώ ή 25,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009 και διαμορφώθηκε σε 12,9 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μεγάλη μείωση των τρεχουσών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) και την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων, καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, τη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Εάν οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) δεν ληφθούν υπόψη για το τετράμηνο (δεδομένου ότι η μεγάλη μείωσή τους είναι προσωρινή, όπως εξηγείται παρακάτω), η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίζεται σε 0,6 δισεκ. ευρώ ή 4,5%.
Η αύξηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 373 εκατ. ευρώ προήλθε από την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 765 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός πλοίων και καυσίμων περιορίστηκε κατά 375 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 610 εκατ. ευρώ ή 5,9%, ενώ οι εισπράξεις από εξαγωγές μειώθηκαν κατά 235 εκατ. ευρώ ή 6,4%. Επίσης, περιορίστηκαν και οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων κατά 18 εκατ. ευρώ.
Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 138 εκατ. ευρώ αντανακλά τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν άνοδο (8,7%), ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 25,8%, με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 185 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 7,8%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 11,1%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες να αυξηθούν κατά 22 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 26 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 163 εκατ. ευρώ σε σχέση με το πρώτο τετράμηνο του 2009, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη μειώθηκαν κατά 176 εκατ. ευρώ.
Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 883 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1.379 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, κυρίως λόγω της μείωσης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Όπως έχει ήδη αναφερθεί σε προηγούμενο δελτίο τύπου, η μείωση αυτή αντανακλά την καθυστέρηση της εισροής πόρων (της τάξεως των 2 δισεκ. ευρώ) από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων για την καταβολή άμεσων ενισχύσεων στο πλαίσιο της ΚΑΠ, η οποία όμως αναμένεται να καταγραφεί στη στατιστική του ισοζυγίου πληρωμών για το μήνα Μάιο.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Απρίλιο του 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα μόλις 11 εκατ. ευρώ, κατά πολύ μικρότερο από ό,τι τον Απρίλιο του 2009 ( 335 εκατ. ευρώ). (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία - πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου - και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Το τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 159 εκατ. ευρώ, έναντι 814 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τετράμηνο το 2009. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μείωση των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε έλλειμμα 724 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 2.194 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2009, γεγονός που σε σημαντικό βαθμό αντανακλά την προαναφερθείσα εξέλιξη των τρεχουσών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 2,9 δισεκ. ευρώ τον Απρίλιο του 2010, έναντι 2,6 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Το τετράμηνο Ιανουαρίου – Απριλίου του 2010 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 12,7 δισεκ. ευρώ, έναντι 9,4 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Απρίλιο του 2010 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 39 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά εισροή 30 εκατ. ευρώ, λόγω προκαταβολής από την Κυπριακή εταιρία Competrol Est Cyprus Ltd για την εξαγορά κατά 100% της Chipita ΑΒΕΕ που ανήκε στον όμιλο Vivartia. Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 73 εκατ. ευρώ. Οι σημαντικότερες συναλλαγές της κατηγορίας αυτής, αφορούν αφΆ ενός την εκροή 27 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της MIG στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG Real Estate Serbia B.V. και αφΆ ετέρου την εκροή 15 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της MIG στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG Leisure and Real Estate Croatia B.V.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 7,0 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 8,4 δισεκ. ευρώ) και στην μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 383 εκατ. ευρώ. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την μείωση (εισροή) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 1,9 δισεκ. ευρώ).
Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 9,5 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 13,3 δισεκ. ευρώ και την αύξηση (εισροή) κατά 130 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση (εκροή) κατά 3,8 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού και από την αύξηση (εκροή) κατά 51 εκατ. ευρώ των δανείων που έχουν χορηγηθεί σε μη κατοίκους.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου του 2010 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 907 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 1.100 εκατ. ευρώ, ενώ σημειώθηκε εκροή ύψους 193 εκατ. ευρώ για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, την ίδια περίοδο, σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 2,1 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, σημειώθηκε εκροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 6,8 δισεκ. ευρώ) αλλά και εκροή ύψους 630 εκατ. ευρώ λόγω μείωσης των τοποθετήσεων κατοίκων του εξωτερικού σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων. Εκροές ύψους 968 και 742 εκατ. ευρώ σημειώθηκαν επίσης λόγω αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές και παράγωγα του εξωτερικού αντίστοιχα. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από την εισροή 7,1 δισεκ. ευρώ λόγω μείωσης των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού.
Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 13,2 δισεκ. ευρώ οφείλεται κυρίως στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 25,3 δισεκ. ευρώ, η οποία εν μέρει αντισταθμίστηκε από την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 11,9 δισεκ. ευρώ) και – σε μικρότερο βαθμό – από τη μείωση (εκροή) των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 86 εκατ. ευρώ.
Στο τέλος Απριλίου 2010 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,0 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
