Οδηγίες, διευκρινίσεις και ενδεικτικά παραδείγματα σχετικά με την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ από 1ης Ιουλίου δίνει με εγκύκλιό του το υπουργείο Οικονομικών.
Όπως σημειώνεται, με το άρθρο 4 του ν.3845/2010 αυξάνονται από 01.07.2010 οι συντελεστές ΦΠΑ (με εξαίρεση τα βιομηχανοποιημένα καπνικά προϊόντα, για τα οποία οι νέοι συντελεστές ισχύουν από 03.05.2010). Οι νέοι συντελεστές Φ.Π.Α. διαμορφώνονται ως εξής:
α) ο κανονικός συντελεστής από 21%, αυξάνεται σε 23%,
β) ο μειωμένος συντελεστής που εφαρμόζεται για τα αγαθά και τις υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α. από 10%, αυξάνεται σε 11%,
γ) ο μειωμένος κατά 50% συντελεστής, που ισχύει για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες του Παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α. από 5%, αυξάνεται σε 5,5%.
Ακολούθως, οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές οι οποίοι ισχύουν για τα νησιά του Αιγαίου σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 21 του Κώδικα ΦΠΑ, από 15%, 7% και 4%, διαμορφώνονται αντίστοιχα σε 16%, 8% και 4% .
Στην εγκύκλιο επισημαίνεται ακόμη ότι σε οποιοδήποτε στοιχείο εκδίδεται με ημερομηνία έκδοσης από την 01.07.2010 και εφεξής, ο ΦΠΑ θα υπολογίζεται με τους νέους αυξημένους συντελεστές, ακόμη και στην περίπτωση που το στοιχείο αυτό αφορά σε συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν πριν την ημερομηνία αυτή. Το ίδιο ισχύει και για τα πιστωτικά τιμολόγια που εκδίδονται με ημερομηνία από την 01.07.2010 και εφεξής και αφορούν σε συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν μέχρι και την 30η Ιουνίου 2010.
Αντίθετα, στην περίπτωση έκδοσης «Ειδικού Ακυρωτικού Στοιχείου» (βάσει των διατάξεων του άρθρου 23, παραγρ. 2ε΄ του Κ.Β.Σ.), ο Φ.Π.Α. θα υπολογίζεται με τον συντελεστή που εφαρμόσθηκε κατά την έκδοση του προς ακύρωση στοιχείου, με δεδομένο ότι στην περίπτωση αυτή ακυρώνεται η συναλλαγή στο σύνολό της.
Για την καλύτερη κατανόηση των παραπάνω, το υπουργείο παραθέτει τα ακόλουθα παραδείγματα:
Επιχείρηση στις 04.06.2010 είχε αποστείλει με Δελτίο Αποστολής σε πελάτη της εμπορεύματα που υπάγονταν σε συντελεστή Φ.Π.Α. 21% και το τιμολόγιο δεν εκδόθηκε άμεσα (04.06.2010). Στο τιμολόγιο πώλησης που θα εκδοθεί με ημερομηνία έκδοσης από 01.07.2010 και μετά, θα πρέπει να υπολογιστεί ΦΠΑ με συντελεστή 23%.
Επιχείρηση την 01.06.2010 είχε αποστείλει με Δελτίο Αποστολής σε πελάτη της εμπορεύματα που υπάγονταν σε συντελεστή Φ.Π.Α. 21%. Εφόσον το Τιμολόγιο Πώλησης:
• εκδοθεί μέχρι 30.06.2010 θα πρέπει να υπολογιστεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 21% ανεξάρτητα του τρόπου έκδοσής του (χειρόγραφα ή μηχανογραφικά),
• εκδοθεί, χειρόγραφα ή μηχανογραφικά, την 1η Ιουλίου 2010 (καταληκτική ημερομηνία για την έκδοση του τιμολογίου) ή μέχρι την 16η Ιουλίου με ημερομηνία όμως έκδοσης την 1η Ιουλίου 2010, θα πρέπει να υπολογιστεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 23%.
Επιτηδευματίας βάσει σύμβασης υπογραφείσας στις 12.04.2010, ανέλαβε εκτέλεση δημοσίου έργου. Στη σύμβαση αναγράφεται ότι το έργο επιβαρύνεται με Φ.Π.Α. 21%. Το έργο πιστοποιείται στις 20.07.2010. Στο τιμολόγιο που θα εκδοθεί θα πρέπει να υπολογιστεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 23%.
Κατά το μήνα Ιούνιο 2010 πραγματοποιήθηκαν επαναλαμβανόμενες πωλήσεις αγαθών ή παροχή υπηρεσιών ή πωλήσεις αγαθών για λογαριασμό τρίτου, που υπάγονταν σε Φ.Π.Α. 21%. Στο Τιμολόγιο ή στην Εκκαθάριση που μπορεί να εκδοθεί μέχρι 15.07.2010, με ημερομηνία 30.06.2010 (τελευταία ημέρα του Ιουνίου), θα υπολογισθεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 21%.
Εταιρεία στις 04.06.2010 πραγματοποίησε, με έκδοση Τιμολογίου-Δελτίου Αποστολής, πώληση αγαθών σε πελάτη της με συντελεστή Φ.Π.Α. 10%. Στις 02.07.2010 επιστρέφονται τα αγαθά λόγω ελαττώματος. Στο πιστωτικό τιμολόγιο που θα εκδοθεί θα πρέπει να υπολογισθεί Φ.Π.Α. με συντελεστή 11%.
Επιχείρηση στις 28.06.2010 αποστέλλει με Τιμολόγιο-Δελτίο Αποστολής αγαθά σε πελάτη της, αξίας 2.000 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 21% (420 ευρώ). Λόγω άρνησης του πελάτη της να τα παραλάβει, τα αγαθά επιστρέφονται στις 02.07.2010 και η επιχείρηση εκδίδει «Ειδικό Ακυρωτικό Στοιχείο», στο οποίο θα πρέπει να αναγράψει τα ίδια ποσά, δηλαδή: αξία 2.000 ευρώ και Φ.Π.Α. 21% (420 ευρώ).
Σημειώνεται επίσης, πως για συναλλαγές που θα τιμολογηθούν από 01.07.2010 και μετά, θα πρέπει να αποδοθεί στο δημόσιο Φ.Π.Α. υπολογισμένος με τους νέους αυξημένους συντελεστές, ακόμη και αν τα φορολογικά στοιχεία εκδόθηκαν εσφαλμένα με τους παλαιούς συντελεστές. Στην τελευταία αυτή περίπτωση και εφόσον πρόκειται για χονδρικές πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης συμπληρωματικού τιμολογίου με την -κατά τα παραπάνω- διαφορά του Φ.Π.Α.
Οι αυξημένοι συντελεστές Φ.Π.Α. θα ισχύουν από 01.07.2010 με βάση τα παραπάνω για όλες τις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών, μη εξαιρούμενων των πωλήσεων φαρμάκων (όπως διευκρινίσθηκε με την ΠΟΛ 1076/31.05.2010).
Τέλος, σε σχέση με το ζήτημα της προσαρμογής των μηχανογραφικών συστημάτων και των φορολογικών ταμειακών μηχανών στους νέους συντελεστές, ισχύ έχουν οι οδηγίες που παρασχέθηκαν στα πλαίσια της ΠΟΛ 1018/06.03.2010, ενώ με εγκύκλιο που θα ακολουθήσει, θα παρασχεθούν διευκρινίσεις σχετικές με τον τρόπο υποβολής των περιοδικών και εκκαθαριστικών δηλώσεων μετά την αύξηση των συντελεστών του φόρου