Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για τον ΟΣΕ, το οποίο αποτελείται συνολικά από 43 άρθρα.
Σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, στόχος του είναι η αναδιάρθρωση του σιδηροδρομικού τομέα, η διασφάλιση της εφαρμογής όλης της σχετικής με το σιδηροδρομικό τομέα νομοθεσίας της Ε.Ε. για την αποτελεσματική εφαρμογή της πολιτικής σχετικά με τον ανταγωνισμό, την απασχόληση, την κοινωνική ασφάλιση καθώς και τις κρατικές ενισχύσεις και η αναδιάρθρωση, εξυγίανση και ανάπτυξη του ομίλου ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Διαχωρισμός σε τέσσερις βασικές εταιρείες
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο όμιλος του ΟΣΕ θα διαχωριστεί σε τέσσερις βασικές εταιρείες. Στον ΟΣΕ, στον οποίο θα συγχωνευθεί και η ΕΞΙΣΥ, τη ΓΑΙΑΟΣΕ, την ΕΡΓΟΣΕ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Παράλληλα, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μπει ιδιωτικός φορέας, ο οποίος θα μπορεί να έχει και τη διοίκηση.
Ο ΟΣΕ θα ασκεί καθήκοντα διαχειριστή της σιδηροδρομικής γραμμής. Η ΓΑΙΑΟΣΕ θα επιφορτιστεί με την αξιοποίηση, διαχείριση και εκμετάλλευση ακινήτων, αστικών ή μη, του Οργανισμού, την αγορά ή πώληση ακινήτων, καθώς και την άσκηση κάθε είδους κτηματικών εργασιών και συναλλαγών. Η ΕΡΓΟΣΕ θα αναλάβει τη μελέτη, δημοπράτηση, προμήθεια, κατασκευή, διοίκηση έργων σιδηροδρομικής υποδομής με των επ' αυτής σιδηροδρομικών συστημάτων. Στις αρμοδιότητες της ΤΡΑΙΝΟΣΕ περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, η παροχή υπηρεσιών έλξης για τη σιδηροδρομική μεταφορά εμπορευμάτων και επιβατών, η ανάπτυξη, οργάνωση και εκμετάλλευση αστικών, προαστιακών, περιφερειακών, υπεραστικών και διεθνών επιβατικών και εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών, καθώς και μεταφορών πάσης φύσεως με συστήματα σταθερής τροχιάς.
Ο ΟΣΕ μεταβιβάζει χωρίς αντάλλαγμα, όλο το τροχαίο υλικό στο ελληνικό δημόσιο, το οποίο με τη σειρά του το μεταβιβάζει στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Στο Δημόσιο η ακίνητη περιουσία του ΟΣΕ
Το σύνολο της ακίνητης περιουσίας που ανήκει στον ΟΣΕ, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων της σιδηροδρομικής υποδομής, περιέρχεται αυτοδικαίως κατά κυριότητα στο Δημόσιο. Υπεύθυνη για την αποκλειστική διαχείριση, αξιοποίηση και εμπορική εκμετάλλευση όλων των ακινήτων του ΟΣΕ θα είναι η ΓΑΙΑΟΣΕ, η οποία θα ακολουθεί πιστά τις εντολές της αρμόδιας Διϋπουργικής Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων.
Ως αντάλλαγμα το ελληνικό δημόσιο αναλαμβάνει όλα τα χρέη του ΟΣΕ και της ΕΔΙΣΥ, ενώ παράλληλα διαγράφονται και όλα τα χρέη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ προς τον ΟΣΕ και τον ΕΔΙΣΥ. Τα χρέη αυτά ανέρχονται σε περίπου 10,7 δισ. ευρώ.
Το σιδηροδρομικό δίκτυο χωρίζεται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες:
- Ενεργό Δίκτυο στο οποίο διενεργούνται σιδηροδρομικές μεταφορές.
- Δίκτυο υπό Κατασκευή, δηλαδή αυτό που βρίσκεται στο στάδιο της κατασκευής και μετά την ολοκλήρωση του θα διασυνδεθεί με το Ενεργό Δίκτυο.
- Ενεργό Δίκτυο σε Προσωρινή Αναστολή Λειτουργίας, στο οποίο εκτελούνται εργασίες συντήρησης και επισκευής, ώστε να ενταχθεί αργότερα στο Ενεργό Δίκτυο.
- Καταργημένο Δίκτυο στο οποίο δεν διενεργούνται σιδηροδρομικές μεταφορές και παύει να αποτελεί μέρος της Εθνικής Σιδηροδρομικής Υποδομής.
Τιμολογιακή πολιτική
Σε ό,τι αφορά την τιμολογιακή πολιτική, στο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ υποχρεούται να καταρτίζει επιχειρησιακό σχέδιο με σκοπό την άμεση κερδοφορία της. Από 1-1-2011 καταργούνται κάθε είδους εκπτώσεις στα κόμιστρα, ειδικές τιμολογήσεις μεταφοράς καθώς και κάθε άλλη υποχρέωση μεταφοράς επιβατών ή φορτίου με οικονομικούς όρους.
Για την εκτέλεση των δρομολογίων προβλέπεται και η διενέργεια από σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, ύστερα από σχετικό αίτημα και αφού πληρούν τις απαραίτητες υποχρεώσεις. Σε περίπτωση που δεν υποβάλλονται αιτήματα είναι δυνατή η σύναψη σύμβασης με την οποία ανατίθεται η εκτέλεση σιδηροδρομικού επιβατικού δρομολογίου ως Υποχρέωση Δημόσιας Υπηρεσίας (ΥΔΥ). Όμως το συνολικό ποσό αποζημιώσεων για ΥΔΥ δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των ευρώ πενήντα εκατομμυρίων (50.000.000) ετησίως για τα έτη 2011, 2012 και 2013.
Το έργο της παρακολούθησης για την υλοποίηση του νόμου θα έχει η Διυπουργική Επιτροπή ΔΕΚΟ, η οποία θα εγκρίνει και τα στρατηγικά, επιχειρησιακά και επενδυτικά σχέδια.
Ρυθμίσεις για το προσωπικό
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου η Διοίκηση κάθε εταιρείας συντάσσει κατάλογο για το Πλεονάζον Τακτικό Προσωπικό. Το Σ/Ν αναφέρει ότι θα πρέπει να αποχωρήσουν 1.600 από τον ΟΣΕ, μετά και τη συγχώνευση με την ΕΔΙΣΥ και 751 από την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Το πλεονάζον προσωπικό μεταφέρεται σε κενή οργανική θέση προτίμησης του ενδιαφερόμενου σε Φορέα Υποδοχής. Ο μεταφερόμενος συνδέεται με το Φορέα Υποδοχής με σχέση ή σύμβαση φύσης, μορφής, χαρακτηρισμού και διάρκειας όμοιας με αυτή που τον συνέδεε με την εταιρεία από την οποία μεταφέρθηκε, κατατάσσεται στο Φορέα Υποδοχής σε βαθμό και μισθολογικό κλιμάκιο ανάλογο με τα τυπικά του προσόντα και την πραγματική και αναγνωρισμένη προϋπηρεσία του σε οποιαδήποτε από τις εταιρείες.
Με την έναρξη ισχύς του νόμου καταργούνται οι συλλογικές ρυθμίσεις που ισχύουν στην εταιρεία και συγκεκριμένα: Ο Γενικός Κανονισμός Προσωπικού Ο.Σ.Ε, ο Κανονισμός Ωρών Εργασίας και Ανάπαυσης Προσωπικού Ο.Σ.Ε., ο Κανονισμός Δευτερευουσών Απολαβών και οι Επιχειρησιακές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας Προσωπικού Ο.Σ.Ε. Θα ακολουθήσει συλλογική διαπραγμάτευση με αντικείμενο τον εξορθολογισμό, τροποποίηση, αντικατάσταση και εκ νέου κατάρτιση Γενικού Κανονισμού Προσωπικού, Κανονισμού Ωρών Εργασίας και Ανάπαυσης Προσωπικού και κάθε άλλου κανονισμού, συλλογικής σύμβασης εργασίας, διαιτητικής απόφασης, συλλογικής συμφωνίας, επιχειρησιακής πρακτικής και εργασιακής συνήθειας εν ισχύ σε οιαδήποτε από τις εταιρείες, καθώς και οιοδήποτε άλλο θέμα τεθεί από οιοδήποτε από τα μέρη.
Σύσταση Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τη σύσταση ανεξάρτητης διοικητικής αρχής με την επωνυμία «Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (Ρ.Α.Σ.)». Η Ρ.Α.Σ. είναι ανεξάρτητη διοικητική αρχή με έδρα την Αθήνα, απολαμβάνει λειτουργικής ανεξαρτησίας, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας και δεν υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικά όργανα ή άλλη διοικητική αρχή.
Η Ρ.Α.Σ. ενεργεί ανεξάρτητα από τον Διαχειριστή Σιδηροδρομικής Υποδομής, την Αρχή Ασφάλειας Σιδηροδρομικών Μεταφορών, την Επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Συμβάντων, οποιαδήποτε σιδηροδρομική επιχείρηση, κάθε αρμόδια αρχή που συμμετέχει στην ανάθεση υποχρέωσης δημόσιας υπηρεσίας, καθώς και από οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, τα συμφέροντα των οποίων συγκρούονται με την αποστολή και τις αρμοδιότητες που ανατίθενται στην Ρ.Α.Σ.
Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι με το σχέδιο νόμου στοχεύεται η εξυγίανση, βιωσιμότητα και ανάπτυξη του σιδηροδρομικού συστήματος και του συνόλου των εταιριών που το απαρτίζουν και διασφαλίζεται η προσαρμογή του στις διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας για τις σιδηροδρομικές μεταφορές.
Ειδικότερα, επιχειρείται μία εκ βάθρων λειτουργική και οικονομική εξυγίανση του σιδηροδρομικού συστήματος με τη ρύθμιση του ζητήματος των συσσωρευμένων χρεών, την αναθεώρηση των ζημιογόνων δραστηριοτήτων, τη ρύθμιση ζητημάτων που σχετίζονται με τη σύναψη συμβάσεων Υποχρέωσης Δημόσιας Υπηρεσίας (ΥΔΥ) με το Δημόσιο ή ΟΤΑ για τα ζημιογόνα δρομολόγια και γενικότερα την ανάθεση συγκεκριμένων ρόλων στους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να λειτουργήσει ο υγιής ανταγωνισμός στο σιδηροδρομικό σύστημα. Τα συσσωρευμένα χρέη αναλαμβάνονται από το Δημόσιο και ως μερική αντιστάθμιση, του μεταβιβάζεται η ακίνητη περιουσία και εισάγονται ρυθμίσεις για την αποδοτική αξιοποίησή της, ως μερική συμβολή στην αντιμετώπιση των χρεών. Εδραιώνεται η οικονομική και λειτουργική αυτοτέλεια της ΤΡΑΙΝΟΣΕ που δεν είναι πλέον μέρος του ομίλου ΟΣΕ και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την άμεση λειτουργική και οικονομική εξυγίανσή της με προοπτική ιδιωτικοποίησής της.
Σημαντικό τμήμα του σχεδίου νόμου για τη εξυγίανση του ΟΣΕ αποτελούν, αποτελούν, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, οι προτεινόμενες διατάξεις για ζητήματα προσωπικού, που στοχεύουν στην αντιμετώπιση τριών κατηγοριών προβλημάτων: α) Τη μεταφορά σημαντικού αριθμού εργαζομένων σε οργανισμούς και υπηρεσίες του δημοσίου, όχι ως υπεράριθμων αλλά προς κάλυψη υπαρκτών αναγκών, και μάλιστα κατά τρόπο ώστε να μη γίνει καμία απόλυση και να μη μειωθούν οι τακτικές αποδοχές κανενός, β) Την αναδιοργάνωση του εργασιακού καθεστώτος των εργαζομένων του Ομίλου ΟΣΕ που δεν θα μεταφερθούν, ιδίως σε επίπεδο συλλογικού εργατικού δικαίου, με σεβασμό στη συνταγματική νομιμότητα. γ) Στον εξορθολογισμό ρυθμίσεων ατομικού εργατικού δικαίου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
