Το Σεπτέμβριο του 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 1.311 εκατ. ευρώ, δηλαδή εμφάνισε μείωση κατά 169 εκατ. ευρώ ή 11,4% έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2009, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.
Η βελτίωση αυτή οφείλεται κυρίως στον περιορισμό του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και δευτερευόντως στην άνοδο του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση των ελλειμμάτων των ισοζυγίων τρεχουσών μεταβιβάσεων και εισοδημάτων.
Ο περιορισμός του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου οφείλεται στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 734 εκατ. ευρώ, ενώ οι καθαρές πληρωμές για αγορά καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν κατά 270 και 147 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2009 κατά 6,2%. Σημειώνεται ότι μέχρι και τον μήνα Ιούνιο ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των εξαγωγών εκτός καυσίμων και πλοίων ήταν αρνητικός ενώ τους δύο επόμενους μήνες παρουσίασε μόνο οριακή άνοδο. Οι εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκαν κατά 23,3% έναντι του Σεπτεμβρίου 2009.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 108 εκατ. ευρώ λόγω της ανόδου των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 142 εκατ. ευρώ και της μείωσης των καθαρών πληρωμών για «λοιπές» υπηρεσίες κατά 41 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 75 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2009. Σημειώνεται ότι τόσο οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες όσο και οι πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες εμφάνισαν μείωση κατά 5,1% και 4,1% αντίστοιχα έναντι του Σεπτεμβρίου 2009. Αντίθετα, οι εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) συνέχισαν και το Σεπτέμβριο να αυξάνονται με υψηλό ρυθμό (18,6%).
Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 88 εκατ. ευρώ, λόγω της αύξησης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.
Τέλος, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων αυξήθηκε κατά 168 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το Σεπτέμβριο του 2009 λόγω της μείωσης των μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των μεταβιβαστικών πληρωμών του ίδιου τομέα προς την ΕΕ. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 2,9% ή 511 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Η μείωση, σε ετήσια βάση, άρχισε να καταγράφεται από τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους. Συγκεκριμένα, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είχε εμφανίσει μέση ετήσια αύξηση 0,4% κατά το εξάμηνο Ιανουαρίου-Ιουνίου, τον Ιούλιο μειώθηκε κατά 11,6%, τον Αύγουστο κατά 44,5% και τον Σεπτέμβριο κατά 11,4% έναντι των αντίστοιχων μηνών του 2009. Η εξέλιξη κατά το εννεάμηνο αντανακλά κυρίως τη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών. Αντίθετα, την ίδια περίοδο, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκε αισθητά, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων παρουσίασε οριακή αύξηση.
Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 923 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 2,5 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, οι πληρωμές για εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκαν κατά 2,7 δισεκ. ευρώ ή 11,4%, ενώ οι εισπράξεις από τις αντίστοιχες εξαγωγές μειώθηκαν κατά 209 εκατ. ευρώ ή 2,5%. Αντίθετα, οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 1,3 δισεκ. ευρώ ή 23,2%, ενώ οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων αυξήθηκαν κατά 209 εκατ. ευρώ ή 8,2%.
Η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 376 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και δευτερευόντως στη μείωση των καθαρών πληρωμών για λοιπές υπηρεσίες. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν άνοδο κατά 15,6% και, παρά την αύξηση των αντιστοίχων πληρωμών κατά 18,4%, οι καθαρές εισπράξεις της κατηγορίας αυτής αυξήθηκαν κατά 621 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 484 εκατ. ευρώ, καθώς οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 636 εκατ. ευρώ ή 6,9%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 152 εκατ. ευρώ ή 8,3%. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 239 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε οριακά (κατά 36 εκατ. ευρώ ή 0,5%) σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009, αντανακλώντας την αύξηση των καθαρών πληρωμών για αμοιβές, ενώ οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη έμειναν ουσιαστικά αμετάβλητες.
Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων μειώθηκε κατά 752 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Η μείωση αυτή προέκυψε δεδομένου ότι οι "λοιποί τομείς" (μεταναστευτικά εμβάσματα κ.λπ.) εμφάνισαν καθαρές μεταβιβαστικές πληρωμές ύψους 27 εκατ. ευρώ έναντι καθαρών εισπράξεων ύψους 373 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, ενώ οι καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) μειώθηκαν κατά 352 εκατ. ευρώ (η εξέλιξη αυτή οφειλόταν κατά τα 3/5 περίπου σε μείωση των εισπράξεων και κατά τα 2/5 σε αύξηση των πληρωμών).
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το Σεπτέμβριο του 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 18 εκατ. ευρώ, έναντι 13 εκατ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2009. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)
Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 769 εκατ. ευρώ, έναντι 1,5 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά σχεδόν αποκλειστικά τη μείωση των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 1,5 δισεκ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 3,0 δισεκ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2009.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Σεπτέμβριο 2010 το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) παρουσίασε έλλειμμα 1,3 δισεκ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 1,5 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2010 το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων διαμορφώθηκε σε 16,3 δισεκ. ευρώ έναντι 16,1 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, δηλαδή αυξήθηκε κατά 1,5%.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Σεπτέμβριο του 2010 οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος κατέγραψαν καθαρή εκροή ύψους 82 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή της κατηγορίας αυτής αφορά την εκροή 36 εκατ. ευρώ για την συμμετοχή της Lamda Development ΑΕ Συμμετοχών και Αξιοποίησης Ακινήτων στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής της εταιρίας Lamda Development (Ολλανδία). Εξάλλου, οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εκροή μόνο 3 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 187 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια κατά 2,7 δισεκ. ευρώ και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 133 εκατ. ευρώ (εκροή). Οι κινήσεις αυτές υπεραντιστάθμισαν τη μείωση κατά 2,6 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (εισροή).
Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 936 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στον καθαρό δανεισμό του δημοσίου τομέα ύψους 9,05 δισεκ. ευρώ, στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης της Ελληνικής οικονομίας, αλλά και στη μείωση του υπολοίπου των δανείων που έχουν χορηγηθεί σε μη κατοίκους (εισροή ύψους 239 εκατ. ευρώ). Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 5,9 δισεκ. ευρώ (εκροή) και την αύξηση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού κατά 2,4 δισεκ. ευρώ (εκροή).
Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2010 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 404 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 1,1 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 1,8 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009), ενώ σημειώθηκε εκροή ύψους 0,7 δισεκ. ευρώ για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, την ίδια περίοδο, σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 18,3 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 23,4 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009). Ειδικότερα, σημειώθηκε εκροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια (κατά 29,2 δισεκ. ευρώ), καθώς και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων (κατά 1,3 δισεκ. ευρώ). Εκροή ύψους 1,2 δισεκ. ευρώ σημειώθηκε επίσης λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές του εξωτερικού. Οι εκροές αυτές αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από την εισροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα (κατά 13,1 δισεκ. ευρώ) και σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού (κατά 0,4 δισεκ. ευρώ).
Στην κατηγορία των «λοιπών» επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 34,9 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 7,5 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009) οφείλεται κυρίως στον καθαρό δανεισμό του τομέα της γενικής κυβέρνησης ύψους 27,6 δισεκ. ευρώ, καθώς και στην αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 12,9 δισεκ. ευρώ (εισροή). Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό κατά 6,6 δισεκ. ευρώ (εκροή).
Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2010 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,4 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη «συναλλαγματική θέση» στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα «ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα» και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
