Στην εγχώρια αγορά ειδών νοσοκομειακού εξοπλισμού και αναλώσιμων ειδών δραστηριοποιούνται περίπου 500 εταιρείες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι μικρού μεγέθους.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε πρόσφατη μελέτη της Hellastat Α.Ε. ( www.hellastat.eu ) επικεφαλής στην αγορά είναι τα τμήματα διαγνωστικού εξοπλισμού των πολυεθνικών οίκων αλλά και ορισμένες μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις με παραγωγική δραστηριότητα και αντιπροσώπευση οίκων του εξωτερικού.
Η συνολική αξία της αγοράς, αν συνυπολογιστούν και τα οικονομικά στοιχεία των διαγνωστικών τμημάτων των πολυεθνικών τα οποία δεν δημοσιεύουν ξεχωριστούς ισολογισμούς και αποτελέσματα χρήσης, εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα ¤2 δισ.
Ο κλάδος ιατρικού εξοπλισμού απευθύνεται σε 317 νοσοκομεία και κλινικές: 147 από αυτά είναι δημόσια, ενώ τα 170 ανήκουν στον ιδιωτικό τομέα. Επίσης απευθύνεται σε διαγνωστικά κέντρα, μικροβιολογικά ιατρεία, οδοντιατρεία, φυσικοθεραπεία κλπ.
Στην Ελλάδα βρίσκονται εγκατεστημένοι 338 αξονικοί τομογράφοι (30,2 μονάδες ανά 1 εκ. κατοίκους) και 201 μαγνητικά συστήματα (17,9 μονάδες ανά 1 εκ. κατοίκους).Τα περισσότερα συστήματα ανήκουν σε ιδιωτικές μονάδες (ενδεικτικά, μόνο το 18% των μαγνητικών τομογράφων ανήκουν σε δημόσια νοσοκομεία). Επίσης, χρησιμοποιούνται 1.430 ακτινολογικά μηχανήματα, πάνω από 6.750 συστήματα υπερήχων, 559 μαστογράφοι ανέρχονται και 226 συστήματα ακτινογραφίας.
Τα μηχανήματα και οι συσκευές εισάγονται από αγορές του εξωτερικού, ενώ η εγχώρια παραγωγή αφορά κυρίως σε αναλώσιμα και ορθοπεδικά είδη.
Οι συνολικές εισαγωγές ιατρικού εξοπλισμού και αναλωσίμων διαμορφώθηκαν σε ¤929,16 εκ. το 2007, αυξημένες κατά 12,1% σε σχέση με το 2006. Οι εξαγωγές κυμαίνονται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα (¤43,56 εκ. το 2007). Κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2008 οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 15,2% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2007, ξεπερνώντας οριακά το ¤1 δισ. Αντιθέτως, η αξία των εξαγωγών μειώθηκε κατά ¤8,7%, σε 25,69 εκ. Κυριότερες χώρες προέλευσης είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γερμανία, Ιταλία, Δανία, Κάτω Χώρες). Επίσης, σημαντική αγορά –κυρίως για μηχανήματα και διάφορες συσκευές- αποτελούν και οι ΗΠΑ. Η εξαγωγική δράση της Ελλάδας αναπτύσσεται κυρίως στην αγορά της Κύπρου.
Προβλήματα – Προοπτικές
Σύμφωνα με εκπρόσωπους των επιχειρήσεων του κλάδου με τους οποίους συνεργάστηκε η Hellastat για την εκπόνηση της μελέτης, ο κλάδος αντιμετωπίζει ορισμένα προβλήματα τα οποία συνοπτικά αφορούν στα εξής:
- Τα χρέη των δημόσιων νοσοκομείων που επιβαρύνουν τελικά τις επιχειρήσεις με υψηλό βραχυπρόθεσμο τραπεζικό δανεισμό
- Η διακίνηση αντιγράφων, ιδίως στον τομέα των αναλώσιμων υλικών, τα οποία προέρχονται από ασιατικές συνήθως χώρες.
- Στα δημόσια -κυρίως- νοσοκομεία- δεν τηρούνται οι προϋποθέσεις των κατασκευαστών για το μέγιστο χρόνο λειτουργίας των μηχανημάτων, ενώ διαπιστώνονται ελλείψεις σε προσωπικό χειρισμού.
Όσον αφορά στις προοπτικές του κλάδου, στη μελέτη της Hellastat αναφέρονται τα εξής:
- Ο κλάδος ιατρικού εξοπλισμού ήδη ευνοείται –και θα συνεχίσει να ευνοείται στο μέλλον- από τη ζήτηση που εκδηλώνουν ιδιωτικοί κυρίως όμιλοι υγείας για μηχανήματα βιοϊατρικής τεχνολογίας.
- Πρόσφορο έδαφος για ανάπτυξη εξαγωγικής δράσης προσφέρουν οι επενδύσεις των εγχώριων ιδιωτικών ομίλων υγείας σε γειτονικές βαλκανικές χώρες, όπου οι υποδομές υγείας είναι ακόμα σε χαμηλά επίπεδα. Φυσικά η έλλειψη κεφαλαίων -καθώς αυτά χρηματοδοτούν τη λειτουργία- και η αβεβαιότητα που προκαλεί η οικονομική κρίση αποτρέπουν τις νέες επενδυτικές πρωτοβουλίες
Τα αποτελέσματα του 2007
Στη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις ενός σημαντικού δείγματος 305 επιχειρήσεων του κλάδου. Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης συνοψίζονται στα εξής:
- Ο Κύκλος Εργασιών του δείγματος το 2007 διαμορφώθηκε σε ¤1,82 δισ., αυξημένος κατά 22,3% σε σχέση με το 2006. Περίπου 3 στις 4 επιχειρήσεις βελτίωσαν το επίπεδο Πωλήσεων του προηγούμενου έτους, διαμορφώνοντας τη μέση μεταβολή στο 10,1%.
- Το Περιθώριο Μικτού Κέρδους συνέχισε την ανοδική του πορεία, ανερχόμενο στο 41,8%.
- Τα ΚΠΤΦΑ αυξήθηκαν σημαντικά κατά 25%, στο ύψος των ¤358,36 εκ., ενώ το αντίστοιχο Περιθώριο βελτιώθηκε σε 15,8% ΄(από 15% το 2006).
- Ωστόσο, η βελτίωση των ΚΠΦ (¤203,17 εκ. στο τέλος του έτους) διαμορφώθηκε σε μόλις 4,2%, καθώς ο κλάδος υπέστη σημαντική επιβάρυνση με έκτακτες ζημιές. Συνεπώς, το Περιθώριο της προ φόρων κερδοφορίας υποχώρησε κατά μια μονάδα σε 7,7%.
- Προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις καθυστερημένες πληρωμές από τα δημόσια νοσοκομεία, οι εταιρείες του κλάδου το 2007 μόχλευσαν τα Κεφάλαιά τους κατά 4,13 φορές, έναντι 3,41 φορών το 2006.
- Επίσης, ο Εμπορικός Κύκλος διευρύνθηκε περαιτέρω, φθάνοντας στις 311 ημέρες. Η επιδείνωση αυτή οφείλεται στο μεγάλο διάστημα είσπραξης Απαιτήσεων (398 ημέρες κατά το τελευταίο έτος).
- Παράλληλα, η ικανότητα κάλυψης τόκων υποχώρησε αισθητά, στις 3,7 φορές, από 5 φορές το 2006, ενώ ο βραχυπρόθεσμος τραπεζικός δανεισμός ενισχύθηκε περαιτέρω το 2007, στο υψηλό επίπεδο του 54% ως ποσοστό επί των πωλήσεων (47,3% 2 χρόνια νωρίτερα).
